De verwachte verzilting van het Nederlandse grondwater bij een stijgende zeespiegel heeft serieuze consequenties voor de zoetwatervoorziening. Sloten doorspoelen met zoet water in dezelfde mate als nu zal waarschijnlijk lastig worden, concludeert Deltares in een onderzoek in opdracht van Rijkswaterstaat.

Het onderzoek maakt deel uit van het Kennisprogramma Zeespiegelstijging, dat duidelijk moet maken of de verschillende voorkeursstrategieën in het Deltaprogramma houdbaar zijn in het licht van klimaatverandering en versnelde zeespiegelstijging.

Deltares dook in de grondwaterverzilting met behulp van het LHM zoet-zout, een rekenmodel voor zoet en zout grondwater. Daarmee is gekeken wat de verzilting van het Nederlandse grondwatersysteem waar, in welke mate en wanneer betekent voor de watervraag om sloten en kanalen zoet te houden.

Joost Delsman vk Joost DelsmanDat die verzilting consequenties zal hebben, is niet nieuw, zegt onderzoeker Joost Delsman van Deltares. Wel laat dit onderzoek volgens hem voor het eerst zien hoe erg het wordt. "En dat is erger dan gedacht."

Kweldruk
"In de Nederlandse kustprovincies is het grondwater al op geringe diepte brak tot zout", aldus de grondwaterspecialist. "Dit levert problemen op als we dat water willen gebruiken voor de drinkwaterproductie, voor de industrie of voor de landbouw. We spoelen de sloten voor de landbouw al sinds jaar en dag door en dat vergt veel zoet water. Het is de vraag of dit in de toekomst nog in deze mate lukt."

Door de zeespiegelstijging neemt de kweldruk op het grondwatersysteem toe, legt hij uit. De effecten hiervan zullen tot maximaal 10 tot 20 kilometer uit de kust merkbaar zijn. Er stroomt meer en dieper grondwater naar de oppervlakte, waardoor de verzilting van het oppervlaktewater toeneemt.

"Bij 1 meter zeespiegelstijging neemt de zoutvracht naar het oppervlaktewater met de helft toe, bij 3 meter zeespiegelstijging is deze toename zelfs meer dan verdrievoudigd."

Bollenstreek
Als we de sloten dan nog net zo zoet willen spoelen als we nu doen, is daarvoor veel meer zoet water nodig. Dat betekent volgens de onderzoekers dat de huidige praktijk bij een sterke zeespiegelstijging (meer dan 1 meter) niet overal meer houdbaar zal zijn. In het rapport worden de Bollenstreek, de Kop van Noord-Holland en het Zeeuwse eiland Tholen genoemd.

"En ook de gebieden die hier momenteel nog geen last van hebben, krijgen dan te maken met verzilting", waarschuwt Delsman. "De toenemende grondwaterverzilting heeft impact op heel Laag Nederland." 

Voor het reageren op onze artikelen hebben we enkele richtlijnen. Klik hier om deze te bekijken.

Het kan soms even duren voor je reactie online komt. We controleren ze namelijk eerst even.

Typ uw reactie hier...
Cancel
You are a guest ( Sign Up ? )
or post as a guest
People in conversation:
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.
  • This commment is unpublished.
    Michiel Doude van Troostwijk · 5 months ago
    De zeespiegelstijging is onder de 20 cm per eeuw.
    Er is geen reden aan te nemen dat hier een versnelling in gaande is. Artikel lijkt iets verergering te suggereren. Dat lijkt dan dus niet zo.
    Oprukkend zout blijft daarmee een belangrijk aandachtspunt, geen reden tot paniek.
    • This commment is unpublished.
      Stefan Flos · 5 months ago
      Zeespiegelstijging is wereldwijd al 33cm per eeuw (3,3 mm/y) maar complex verdeeld. (zie afbeelding ref - https://sealevel.nasa.gov/understanding-sea-level/regional-sea-level/overview ).
      Voor de Nederlandse kust is een versnelling aangetoond.
      Het is eigenlijk heel simpel: als de aarde warmer wordt wordt ook de oceaan warmer en warmer water zet uit. Smelt van landijs versterkt het geheel en ook dat zit eraan te komen. Doordat wij relatief dicht bij een grote ijsmassa zitten is er ook nog het vingerafdruk effect: de zeespiegelstijging wordt gedempt omdat er minder water wordt aangetrokken met een kleinere ijsmassa. Ook dat effect is aangetoond.
      https://climate.nasa.gov/news/2626/evidence-of-sea-level-fingerprints/
      En dan ook nog landspiegeldaling, verhoogde rivier afvoeren en piekneerslag (droge neerslag want direct afgevoerd) plus de zomerdroogtes...
      Geen reden tot paniek, daar schiet je niks meer op: wel voor een meer urgente aanpak in samenhang. Nederland is erg kwetsbaar en een groot incident is voldoende om ons kaartenhuis te doen omvallen.
      Bekijk deze informatieve presentatie over "landspiegelstijging en levende landschappen" van prof Kleinhans.
      https://youtu.be/8MHifaE62gw
(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Bij de discussie over natuurlijke systemen komt altijd de opmerking over benodigde ruimte naar voren. Hoeveel is dat?
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Ik ben niet helemaal thuis in de bestuursvorm van een Waterschappen, maar wat staat er nu precies in dit bericht?
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?
Ieder waterschap zou zoiets voor de eigen provincie, verzorgingsgebied moeten hebben.
Kunnen jullie aub even beter op spelling checken; al jullie artikelen staan vol fouten.
@Willem VroomNatuurlijk hoort de landbouwsector niet mee te betalen aan deze denkfout van Rijkswaterstaat. Dit had men met het maken van de plannen kunnen weten. De kostenpost en eventuele gevolgschade dient geheel voor rekening van het scheepvaartverkeer gebracht te worden.

Zelf reageren? Dat kan onder alle artikelen met een Mijn H2O/KNW account.

Aanmelden voor H2O Nieuws
Ontvang twee keer per week het laatste waternieuws in je mailbox!