In de strijd tegen de droogte in hun provincie vragen de waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta, De Dommel en Rivierenland Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant een onafhankelijke ‘adviescommissie droogte’ in te stellen. Die moet innovatieve oplossingen aandragen voor verantwoord watergebruik.
Met name de drie waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta en De Dommel maken zich ernstig zorgen over de gevolgen van klimaatverandering in Noord-Brabant. Volgens hen is dit dé provincie waar de droogteproblemen zich razendsnel opstapelen.
"Er is al veel in droogtebestrijding geïnvesteerd, maar het is niet genoeg. Dit vraagt om een stevige krachtenbundeling en een fundamenteel andere aanpak, van álle partners", schrijven ze aan Gedeputeerde Staten.
Ze pleiten daarom ‘vurig’ voor een onafhankelijke, deskundige en breed samengestelde adviescommissie droogte in opdracht van GS. Die moet met innovatieve oplossingsrichtingen en concrete aanbevelingen voor een efficiënt en verantwoord (her)gebruik van water in 2030 en daarna komen.
Oud probleem
De waterschappen stellen dat ze als gevolg van klimaatverandering tegen de grenzen van het bestaande systeem aanlopen. "Hoe water vast te houden om het te kunnen gebruiken als we het nodig hebben, lijkt plots een nieuwe uitdaging."
Ze wijzen er echter ook op dat die klimaatverandering ‘slechts’ een oud probleem blootlegt. "Anderhalve eeuw ontginning, ontwatering, drainage en peilbeheer door ruilverkaveling en landinrichting, toenemende verstedelijking en verharding van terreinen en industriële activiteit met bijbehorende grond- en oppervlaktewateronttrekkingen hebben Brabant kwetsbaar gemaakt voor droogte."
Een radicale systeemverandering is daarom nodig, ofwel een volledige reset van de wijze waarop de verschillende functies en sectoren met het watersysteem omgaan. "Cruciaal is dat het noodzakelijke herstel van de waterbalans wordt gekoppeld aan urgente maatschappelijke opgaven en de ruimtelijke ordening in Brabant, én daarbuiten."
Nieuw kabinet
Daarvoor is een brede adviescommissie gewenst, menen de partijen, met mensen die (inter-)nationaal gezaghebbend zijn in de waterwereld, voldoende bekend zijn met de droogteproblematiek in Brabant, een brede oriëntatie op innovatie- en transitievraagstukken hebben en de nodige politieke en maatschappelijke ervaring meebrengen.
Deze commissie zou begin 2021 van start moeten gaan, zodat met de belangrijkste uitkomsten van de eerste fase ‘slim kan worden ingespeeld’ op een nieuw te vormen kabinet, dat naar verwachting in het najaar 2021 aantreedt. De uitkomsten van de tweede fase kunnen door datzelfde kabinet worden meegenomen in nieuwe beleids- en uitvoeringsprogramma’s. "Als dat lukt, zet Brabant de toon en wordt een bedreiging omgezet in een kans."
Gisteren heeft een eerste gesprek plaatsgevonden met het provinciebestuur. Dat staat hier positief tegenover, zegt een woordvoerder van Waterschap Brabantse Delta. "Binnenkort volgen gesprekken over de precieze invulling."
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?