Waterschap Rijn en IJssel gaat op rioolwaterzuivering Etten apart het restwater van Papierfabriek Doetinchem behandelen. Uit het organische materiaal in het water wordt biogas opgewekt, dat de fabriek weer zelf kan gebruiken. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst gesloten. De bedoeling is om eind 2021 het eerste biogas te leveren.
Het restwater van de papierfabriek — jaarlijks ruim 1 miljoen kubieke meter — wordt momenteel tegelijk met het huishoudelijk afvalwater uit Doetinchem gezuiverd op rwzi Etten. Een gemiste kans vanuit het oogpunt van duurzaamheid, zegt dagelijks bestuurder Antoinet Looman van Waterschap Rijn en IJssel. “Met loskoppelen kunnen we de potentie van het restwater beter benutten. Voor deze afvalstroom gaat het om het organische materiaal en de warmte.”
Antoinet Looman (foto: Carlo Stevering)
Het basisidee is dat het restwater van de fabriek via een afzonderlijke persleiding naar rioolwaterzuiveringsinstallatie Etten gaat. Daar wordt biogas uit het water gewonnen en vervolgens weer via een andere leiding teruggebracht. Papierfabriek Doetinchem, Waterschap Rijn en IJssel en Waterstromen (dochtermaatschappij van het waterschap die industriële waterzuiveringen exploiteert) hebben het concept de afgelopen jaren uitgewerkt. Dit heeft geresulteerd in een samenwerkingsovereenkomst, die op 23 juli is afgesloten.
Hoog in duurzaamheidspiramide
“We willen op de slimste manier zo hoog mogelijk in de duurzaamheidspiramide komen”, licht Looman toe. “Dat is de kracht van het project. Als we alleen waren uitgegaan van de financiële business case, waren we er nooit aan begonnen.” Het innovatieve karakter van het project betreft volgens haar vooral de samenwerking. “De technieken die we toepassen, zijn niet nieuw. Maar hoe de drie partijen hun krachten hebben gebundeld, is uniek in Nederland. We hebben het lef gehad om door te pakken.”
Het restwater van Papierfabriek Doetinchem bevat veel organische stof en is met 35 graden vrij warm. Het organische materiaal zal apart worden voorgezuiverd met behulp van een methaanreactor. Hierbij wordt 750 duizend kubieke meter biogas opgewekt dat dan via de biogasleiding teruggaat. Ander in Etten geproduceerd biogas wordt er nog aan toegevoegd. De papierfabriek gebruikt het biogas in de stoomketels in plaats van aardgas. Ook de warmte in het voorgezuiverde water wordt nuttig hergebruikt om de slibgisting van de rioolwaterzuiveringsinstallatie te verwarmen.
Forse besparing van CO2
Dit proces is aanzienlijk efficiënter dan het huidige. Zo kost het nu elektriciteit om organisch stof uit het water te verwijderen. Dit wordt juist andersom. De duurzame behandeling van het restwater zorgt jaarlijks voor een besparing van 2.300 ton CO2, zegt Looman. “Dat is vergelijkbaar met het aardgasgebruik van duizend huishoudens. Op het moment produceren we met behulp van een warmtekrachtkoppeling elektriciteit uit biogas. Daarbij gaat energie verloren. We beperken de uitstoot van CO2, omdat we dit straks niet meer doen.”
Een bijkomend voordeel is volgens Looman dat er ruimte op rwzi Etten ontstaat voor reststromen van andere bedrijven. “Dan kunnen we hier extra biogas produceren. Dat kan bijvoorbeeld weer worden gebruikt door de papierfabriek, maar ook worden opgewerkt tot groen gas voor een aardgasvrije wijk.”
'We zien de grootste lozers als samenwerkingspartners'
De bedoeling is begin 2021 te starten met de aanleg van de nieuwe biogasleiding en persleiding tussen fabriek en rioolwaterzuiveringsinstallatie. Zij zijn 4,5 kilometer lang. Ook wordt dan de aparte installatie voor voorzuivering gebouwd op rwzi Etten. Volgens planning wordt eind 2021 voor het eerst biogas geleverd aan de Papierfabriek Doetinchem.
Flink bedrag van provincie
Het project kost in totaal ongeveer 4,5 miljoen euro. De grootste kostenpost is de aanleg van de twee leidingen, omdat de papierfabriek in de binnenstad van Doetinchem is gevestigd en de rwzi in het buitengebied. De provincie Gelderland draagt 1,2 miljoen euro bij en de Europese Unie doet met een Interregsubsidie van vier ton ook een duit in het zakje. De rest van het bedrag komt voor rekening van de drie projectpartners. Looman is blij met de grote provinciale bijdrage. “Dit steuntje in de rug was erg welkom. Het hielp ons over de grens om de biogasleiding te graven.”
Het project past bij het ketendenken in het zuiveringsproces, besluit Looman. “Daarbij liggen voor alle waterschappen volop uitdagingen. Wij zien de grootste lozers als samenwerkingspartners. Als er kansen zijn, willen we ze pakken. Ik ben er stiekem trots op dat wat we als waterschap beloven, ook elke keer waarmaken. We geven concreet invulling aan het verminderen van de CO2-uitstoot en het energieverbruik.”
MEER INFORMATIE
Waterschap Rijn en IJssel over het project
Website van Waterstromen
Website Papierfabriek Doetinchem
H2O-opinie: waterschappen als grondstof- en energieleveranciers
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.