De les van 2018: elke kubieke meter water telt als het kurkdroog is. Daarom leek het besluit om het waterpeil in het IJssel- en Markermeer in de zomer te laten fluctueren mooi getimed, maar feitelijk was het te laat.
H2O januaridoor Bert Westenbrink
Toen minister Cora van Nieuwenhuizen het nieuwe peilbesluit tekende op 14 juni 2018, was het voorspel van een gortdroge zomer al begonnen. Juni werd een van de tien droogste junimaanden sinds 1906, het begin van de neerslagmetingen. De IJssel voerde te weinig water aan om de nationale regenton nog flink bij te vullen.
Zoetwatervoorziening
Zo was het op papier - eindelijk - geregeld, maar in de praktijk niet. Lastige start van een belangrijk besluit. Door het flexibele peil ontstaat er in de zomer een extra buffer van 400 miljoen kubieke meter zoet water. Niet onbelangrijk, een derde deel van Nederland ligt aan het infuus van het IJsselmeer, zegt Alex Hekman van adviesbureau Sweco in deze H2O: “De zoetwatervoorziening is tot 2050 gewaarborgd, ook bij zeer grote droogte.”
We gaan het zien de komende jaren. De nieuwe wetenschappelijke rapportages over het veranderende klimaat doen vermoeden dat de houdbaarheid van het besluit weleens snel onder druk kan komen te staan. Als dat signaal komt, gaan we de discussie aan, zeggen de architecten van het peilbesluit in deze H2O. Flexibilisering is ingebouwd, aldus Ton de Vrieze van Rijkswaterstaat. “En dat is een ommekeer in het denken.”
Effluent en proceswater
Dat is ook precies wat gaande is bij het hergebruik van het effluent van de 352 rwzi’s in ons land. Een nieuwe visie op het benutten van gezuiverd afvalwater en proceswater uit de industrie lijkt onontkoombaar. Routineus weg laten stromen in beken verhoudt zich slecht tot de les van afgelopen zomer, toen in het oosten en zuiden het grondwaterpeil ver zakte en waterschappen de tekorten niet konden aanvullen met rivierwater.
Gericht hergebruik van restwater als aanvulling op grondwater of als bron voor irrigatie in land- en tuinbouw, past in het antwoord dat moet worden ontwikkeld op droogte. Maar hier gelden nog veel mitsen en maren die besluitvorming over grootschalige hergebruik van restwater in de weg zitten. “Voor afgewogen beleid is veel meer kennis nodig”, zegt Ruud Bartholomeus van KWR in deze H2O. Dat klinkt als ‘veel meer tijd’ en daar wringt de schoen, want tempo is geboden nu elke kubieke meter water telt.
Bert Westenbrink is hoofdredacteur van H2O en schrijft het redactioneel in het vakblad
MEER INFORMATIE
Deze maand in H2O
Peilbesluit: bescheiden aanpassing, groot verschil
Droogte: hergebruik effluent in stroomversnelling