Waterschap Amstel, Gooi en Vecht zet met de campagne Het Brakke Trio de schijnwerper op de ecologische waterkwaliteit van de grachten in Amsterdam. Hiervoor wordt aandacht gevraagd aan de hand van het verhaal van de baars, de bot en de haring. De bedoeling is dat de campagne jarenlang gaat duren.
De aftrap is vandaag gegeven met de publicatie van een gedicht over de haring in dagblad Het Parool, geschreven door de Amsterdamse stadsdichter Marjolijn van Heemstra. Zij heeft ook over de twee andere vissen een poëtische gedachte neergepend. De drie gedichten zijn te vinden op de campagnesite. Van Heemstra zal ze voordragen tijdens het verkiezingsdebat van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht op 9 maart in Pakhuis de Zwijger.
De campagne Het Brakke Trio staat los van de verkiezingscampagne, vertelt woordvoerder Tim Leeuwerke van Amstel, Gooi en Vecht. “Het is wel een mooi moment om op die golf mee te varen. Onze insteek is een langjarige campagne. De basis staat er nu met de gedichten van Marjolijn en meer context op de site, maar we willen er nog van alles aanhangen in verband met een goede ecologische waterkwaliteit. Wij zullen ieder jaar een aantal keer weer aandacht voor de campagne vragen.”
Verbinding tussen zoet, brak en zout water
Het waterschap wil met de baars, de bot en de haring het onderwaterverhaal van de Amsterdamse grachten vertellen. De grachten fungeren als verbinding tussen de zoete rivier de Amstel, het brakke IJ en de zoute Noordzee. Dat zorgt voor een bijzonder stukje natuur. Voor de drie vissoorten is de geleidelijke overgang van eerst zout naar brak en daarna naar zoet water ideaal.
Leeuwerke: “In onze campagne staan deze vissen centraal, vandaar de naam Het Brakke Trio. Maar het gaat op de achtergrond ook over de rol die we als waterschap hebben bij het verbeteren van de waterkwaliteit, met name in verband met de gezamenlijke opgave in Nederland om de doelen van de Kaderrichtlijn Water in 2027 te halen. Wij willen hiervoor bewustzijn bij mensen creëren en hen stimuleren om zelf een bijdrage te leveren.”
Ecologische waterkwaliteit nog niet op orde
De afgelopen decennia is de zwemwaterkwaliteit sterk verbeterd, zegt Sander Mager, lid van dagelijks bestuur, in een bericht op de site van Amstel, Gooi en Vecht. “Belangrijke stappen hierin zijn geweest het verplaatsen van de rioolwaterzuivering van de Amstel naar het Westelijk Havengebied in 2006 en het aansluiten van de laatste woonboten op het riool in 2018.”
Volgens Mager blijft het onderwaterleven echter achter. “Als waterschap zijn we dagelijks hard bezig met het verbeteren dan deze waterkwaliteit, maar we kunnen dat niet alleen. Deze campagne moet bijdragen aan de bewustwording van dit mooie en unieke stukje natuur voor zowel mens als dier.”
De inwoners hebben hiervoor interesse, aldus Leeuwerke op. “Ze lopen en fietsen elke dag langs de grachten, maar hebben eigenlijk geen idee wat er onder water gebeurt.” Het waterschap wijst Amsterdammers erop dat zij zelf al verschil kunnen maken, bijvoorbeeld door geen plastic flesjes weg te gooien en minder afval door te spoelen in de wasbak en het toilet.
Ook zachter varen op de grachten helpt. Leeuwerke noemt de ervaring hiermee tijdens de periode van strenge coronamaatregelen. “Toen kon er veel minder worden gevaren, waardoor de bodem niet werd opgewoeld en het licht veel verder in het water kwam. We zagen een directe link met de ecologische waterkwaliteit. Zo groeiden er op sommige plekken opeens weer onderwaterplanten.”
Samen zorgen voor verbetering
Leeuwerke trekt de vergelijking met de tijdelijke visdeurbel bij de Weerdsluis in de Utrechts binnenstad. “Dat was een heel slimme manier om ervoor te zorgen dat het onderwaterleven bij mensen op het netvlies komt te staan. We proberen eigenlijk iets soortgelijks.”
Waterschap Amstel, Gooi en Vecht heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het beter maken van de ecologische waterkwaliteit van de Amsterdamse grachten, zegt Leeuwerke. “In de campagne willen we benadrukken dat dit alleen samen met inwoners en alle andere partijen kan. Wij roepen iedereen op een bijdrage te leveren aan schone grachten.”