Het gaat goed met de bestrijding van de muskusrat in Nederland: als gevolg van de afnemende populatie zijn vorig jaar opnieuw minder dieren gevangen. ''Maar we zijn er nog niet’’, zegt coördinator Dolf Moerkens van de Unie van Waterschappen.
In 2018 werden er volgens cijfers van de Unie, die de bestrijding coördineert, in heel Nederland 53.511 muskusratten gevangen. Dat is 14 procent minder dan in 2017; toen waren het er bijna 62.000. De dalende trend is al jaren aan de gang. ''Ooit waren het er 400.000 op jaarbasis’’, weet Moerkens.
Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) rapporteert zelfs een daling van 30 procent: vergeleken met 2017 daalde het aantal vangsten vorig jaar van 7.389 naar 5.214.
De belangrijkste verklaring is dat de populatie als gevolg van de vangst afneemt. Daardoor vermenigvuldigen de knagers zich minder snel. Muskusratten worden, evenals beverratten, bestreden omdat ze schade aan waterkeringen en oevers aanbrengen en de biodiversiteit bedreigen.
Nieuwe strategie
Het liefst ziet Unie-coördinator Moerkens dat de dieren helemaal uit ons land verdwijnen. Dat is ook het voorstel voor de nieuwe strategie waarover de leden zich op de vergadering in maart mogen uitspreken. ''Terugdringen tot de landsgrens, dat wil zeggen alles daar direct opvangen, net zoals dat nu al bij de beverrat gebeurt’’, verklaart hij.
Het voorstel is gebaseerd op de Veldproef Muskusratten, waarvan de resultaten vorig jaar mei werden gepresenteerd. In het onderzoek werden drie vormen van bestrijding uitgetest in verschillende gebieden in Nederland: jaarrondbestrijding, seizoensbestrijding en objectbescherming. Daaruit bleek duidelijk dat bestrijding het hele jaar rond het meest effectief is om de populatie klein te houden en uiteindelijk helemaal uit te roeien.
Momenteel zijn dagelijks bijna vierhonderd mensen op pad om de dieren, die levend gevangen worden, te doden. Als de populatie wordt teruggedrongen tot de grens en daar in vangkooien wordt opgevangen, volstaat tweehonderd man, verwacht Moerkens. Het voorstel is om de capaciteit in een periode van tien tot vijftien jaar af te bouwen.
Beverrat
De beverrat is al vrijwel volledig teruggedrongen tot in de grensstrook met Duitsland. Bijna 95 procent van de vangst vindt daar plaats. Het aantal gevangen dieren vorig jaar was 1268, 2 procent meer dan in 2017. De Unie wijt deze lichte stijging aan de zachte winters van de afgelopen jaren, waardoor de populatie in Duitsland sterk is gegroeid.
Omdat Duitsland geen officieel bestrijdingsbeleid kent, zijn de waterschappen in overleg met Duitse organisaties over de bestrijding in het grensgebied. Ook draaien er al enkele proefprojecten in Duitsland waarbij Nederlandse bestrijders worden ingezet voor de vangst.
Samen met Duitsland en België heeft Nederland een Europese subsidie aangevraagd voor ‘slimme vangkooien’, die alleen sluiten als er een muskus- of beverrat in zit.
Met universiteiten en hogescholen wordt gezocht naar innovaties die de bestrijding effectiever kunnen maken, zoals het gebruik van eDNA om gebieden met weinig muskus- en beverratten te kunnen controleren.
MEER INFORMATIE
Bericht Unie over 2018
Bericht Unie over Veldproef Muskusratten
Eerder bericht: Waterschappen vangen beduidend minder muskusratten