Het project Ducam (Duurzaam Concentreren van Aardappelsap met Membranen) is winnaar geworden van de verkiezing ‘Water Innovator of the Year’. De membraanfiltratie is een initiatief van Wafilin Systems en zetmeel- en eiwitproducent Avebe. Met behulp van membraantechnologie concentreert Avebe het aardappelsap zodat veel minder energie nodig is voor de eiwitwinning en indamping.
De installatie is gebouwd op de productielocatie in Ter Apelkanaal. De membraanfiltratie realiseert op de fabriek een forse energiebesparing, een CO2-reductie en zorgt ervoor dat water - dat uit aardappelsap wordt gefilterd - kan worden hergebruikt, bijvoorbeeld als proceswater om de aardappel te verwerken. Daarmee sluit de zetmeel- en eiwitproducent de waterkringloop op het bedrijf.
Avebe maakt met het Ducam-project flinke stappen om de duurzaamheidsdoelstellingen te realiseren, aldus Erik Koops van het bedrijf. “Hiermee kunnen we veel water, energie en CO2 besparen.”
Stabiele bedrijfsvoering
Harry van Dalfsen, oprichter en eigenaar van Wafilin Systems en een bekende naam in de wereld van membraanprocessen, pitchte de innovatie gisteren tijdens het online congres Watervisie 2021. Dalfsen schetste dat in het Ducam-project een stabiele bedrijfsvoering is gerealiseerd. Daar ging wel de nodig tijd overheen, pas na vier testcampagnes was er voldoende vertrouwen dat de technologie voldeed en dat Avebe het aandurfde om de installatie te bouwen.
“We hebben het proces voorzien van slimme procescontroles die vervuilingen en doorstromingen meten en het proces waar nodig kunnen bijsturen”, vertelde Van Dalfsen. De nieuwe manier van doorstroming was de sleutel tot het succes. “Het proces is nu volledig onder controle en heeft groot potentieel op gebied van water- en energiebesparing. Deze ontwikkelde technologie kan in andere processen worden toegepast, onder andere in de bioraffinage. De suikerindustrie heeft bij ons een demoplant besteld.”
In reactie op een juryvraag in welke mate er nou sprake is van een innovatie als er gebruik wordt gemaakt van bestaande technieken en een membraantoepassing die in het verleden al eerder is toegepast in de aardappelmeelindustrie, stelde Koops dat er een compleet nieuwe bedrijfsvoering is ontwikkeld. “Het project in het verleden is mislukt, en dit werkt. En volgens ons is een innovatie pas geslaagd als het écht werkt.”
Het project vergde een investering tussen de 15 en 16 miljoen euro. De terugverdientijd is ongeveer 5,5 jaar, zei Koops. “Maar dat is mede dankzij een subsidiebijdrage van het ministerie van Economische Zaken. Zonder die subsidie zou de terugverdientijd ongeveer 7 jaar zijn geweest.” Waarbij de manager de kanttekening maakte dat Avebe veel heeft moeten investeren in de aanpassing van de bedrijfsvoering.
MID MIX
Ook de MID-MIX-technologie was doorgedrongen tot de finale van de verkiezing. De van oorsprong Kroatische techniek werd toegelicht door Mladan Filipan van VSGM, dat MID MIX introduceerde in Nederland. Meerdere waterschappen hebben interesse in de techniek, waarvoor VSGM vorig jaar, zo vertelde Filipan, wereldwijd patent heeft gekregen. Bij deze techniek reageert ontwaterd zuiveringsslib op ongebluste kalk. Daarna resteert een fijn wit poeder dat gebruikt zou kunnen worden als bouwstof, zoals kunstmest.
Andere finalist was de technologie MEZT, waarmee boeren met behulp van elektrodialyse uit de watersector ammoniak en andere grondstoffen uit mest kunnen halen. “Daarmee kan de technologie een groot deel van het stikstofprobleem oplossen. Agrariërs kunnen bovendien hun eigen meststoffen samenstellen en daarmee circulaire landbouw bedrijven.”