KNW Najaarscongres 2018 - De rol van de Watersector in de Energietransitie

KNW Najaarscongres 2018 had als thema 'De rol van de watersector in de energietransitie'. Wat is de maatschappelijke rol van de watersector in deze transitie? Hoe versnellen we de transitie binnen de watersector zelf?

Kansen en uitdagingen voor de watersector

De omslag naar energie neutraal werken of zelfs energie leveren is in volle gang. Er liggen grote kansen zoals bij het opwekken van energie of grondstof bij het zuiveren van water, of het produceren van energie uit oppervlaktewater, getijden of biomassa. Maar er zijn ook uitdagingen, oa. voor grondwaterbeheer, bescherming van drinkwaterbronnen bij geothermie, exploitatie van warmtenetten en warmte-koude opslag.

Tijdens het KNW najaarscongres op vrijdag 30 november te Vianen gingen we interactief aan de slag met de energietransitie met invalshoeken vanuit beleid en organisatie, technologische ontwikkelingen en toepassingen in de praktijk. Met keynotes door Riksta Zwart, directeur Waterbedrijf Groningen, en Ad van Wijk, hoogleraar Future Energy Sytems aan de TU Delft.

Lees verder voor:
- de Winnaars van de Waternetwerk Scriptieprijzen 2019
- het nieuwe STOWA boekje 'Energie en Waterbeheer - bouwstenen voor de energietransitie'
- AquaDatabase.nl, de nieuwe kennisbank

Download presentaties:
- Water en Energie: dilemma of doorbraak? - keynote Riksta Zwart (Waterbedrijf Groningen)
- De circulaire Water-Waterstof Cyclus van de toekomst! - keynote prof. Ad van Wijk (TU Delft)
- Water en Energie - een nieuwe taak erbij? - pitch Michelle Talsma (STOWA)
- Lancering AquaDatabase.nl - pitch Ger de Bruyn (AquaDatabase)
- Bodemenergie voor verduurzaming van de gebouwde omgeving - pitch Frank Agterberg (BodemenergieNL)
- Waternetwerk Scriptieprijs 2018 - pitches door de genomineerden

Parallelsessies:
- Workshop 'Aquathermie'
- Workshop 'Regievoering in de energietransitie'
- Workshop 'Waterstof in de watersector'
- Workshop 'Pompen als het waait', met 'Slim malen' en 'Onderlinge stroomuitwisseling'
- Workshop 'Organisatorische handvatten'

Waterblog:
'Watersector leidend in de energietransitie?' - waterblog Eilard Jacobs

Programma

KNW Najaarscongres 2018 - Water en de energietransitie

• datum: vrijdag 30 november 2018
• tijd: 9:30 - 18:00 uur
• locatie: Mindcenter, Marconiweg 8 in Vianen

Toelichting Parallelsessies

• Aquathermie: warmte en koude uit water | ronde 1 en 2
  Aquathermie kan naar verwachting meer dan 40 procent van de Nederlandse woningen voorzien van duurzame verwarming en/of koeling. Wat is aquathermie precies? Wat zijn de praktijkervaringen? Waar kun je beginnen als je ermee aan de slag wil?
  | door Ewout Hekhuizen (Dunea), Henk Looijen (Rijkswaterstaat), Reinier Romijn (UvW)
  
  
• Waterstof in de watersector: wat zijn de kansen? | ronde 1
  Welke rol kan waterstof spelen in de watersector? En wat gebeurt er als je actief met waterstof aan de slag gaat? We zullen projecten bespreken die al lopen, en ervaringen delen over het opzetten van een project rondom waterstof. Ook zijn we benieuwd naar de stand van denken én doen rond waterstof in uw organisatie.
  | door Els van der Roest (KWR), Frank Oesterholt (KWR) en Bastiaan du Pré (Infram)
  
  
• Organisatorische handvatten voor water in de energietransitie | ronde 2
  In deze sessie gaan we ophalen welke energiethema’s voor jou als waterprofessional spelen. Heb je er al mee te maken in je werk? Waar loop je dan tegenaan (als persoon, binnen je team, je organisatie, in de sector of in de BV Nederland)? Van daaruit dagen we je uit te verkennen wat nodig is om de volgende stap te organiseren. Ook bloopers horen we graag, of verhalen daarover!
  | door Dieter de Vroomen (Goed Adviseren) en Carleen Mesters (Stroom en Onderstroom)
  
  
• Regievoering in de energietransitie | ronde 1
  Waterbedrijven, waterschappen en gemeenten willen op afzienbare termijn energieneutraal zijn. Wat opvalt is dat deze ambitie zich veelal beperkt tot de eigen kerntaken. Denk aan de productie van biogas op een rioolwaterzuivering, of het op eigen terrein opwekken van wind- en zonne-energie. Voor de energietransitie is echter meer nodig. Want wie gaat bijvoorbeeld warmtenetten exploiteren? Wie gaat vraag en aanbod van diverse duurzame energiebronnen coördineren? Wie regisseert de energietransitie? In deze sessie gaan we met drie inleiders in op deze vragen, en dagen we je uit om te bedenken welke rol de watersector kan pakken.
  | door Loet Rosenthal (KWR), Floor Bal (gemeente Velsen), Erik van Lith (Royal HaskoningDHV) en Jan Vreeburg (Evides)
  
  
• Pompen als het waait | ronde 2
  In 2017 was 6,6 % van het Nederlandse energieverbruik hernieuwbaar. In het Energieakkoord voor duurzame groei is afgesproken dat in 2020 14 % van de opwek hernieuwbaar moet zijn. Op korte termijn is er behoefte aan flexibele afnemers van hernieuwbare energie. Hunze en Aa's, Nelen & Schuurmans en de Gasunie-dochter NetAnders hebben in hun pilot, de Green Wave, aangetoond dat flexibele afname mogelijk is. U bent van harte welkom om meer te weten te komen over de uitdagingen tijdens deze pilot. Nu al benieuwd? Kijk op www.energieopwek.nl
  | door Sander Huizinga (Gasunie-NetAnders), Robert-Jan Oosterling (Gasunie-NetAnders) en Jeroen de Koning (Nelen & Schuurmans)
  
  
• Energie uit afvalwater | ronde 1
  In deze workshop wordt het potentieel en de laatste ontwikkelingen van het terugwinnen van energie uit afvalwater en zuiveringsslib behandeld. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van biogas in de Nederlandse energietransitie.
  | door Peter van Vugt (Waterschap Aa en Maas)
  
  
• Energy, Water en Food | ronde 1
  We zitten met zijn allen meer en meer op een kluitje in de stad. Hoe zorgen we dat iedereen goed en betaalbaar drinken heeft, voldoende te eten krijgt en niet wegsmelt in een bloedhete stad? Resiliency en Urban Farming zijn daar mooie oplossingen in. Relatie met World Business Council on Sustainable Development
  | door Jacob Froling (Arcadis) en Toon Boonekamp (Arcadis)
  
  
• Digitaal waterbeheer: prioriteiten stellen! | ronde 2
  De claim is dat aqua- c.q. waterthermie (TEO, TEA en TED) een essentiële rol gaat spelen in de energietransitie van Nederland. De ambities van sommige waterschappen zijn huizenhoog. Maar hoe gaan de waterschappen prioriteren tussen waterkwantiteit, waterkwaliteit en waterthermie? Mogen de straten onder water komen te staan, zolang de huizen maar warm blijven? Moet het water worden gekoeld in de strijd tegen de blauwalg? De antwoorden stellen in ieder geval veel hogere eisen aan het digitale waterbeheer. Data-analyse, algoritmes en visualisatie zijn hierbij key. Maar hoe doe je dat en waar begin je?
  | door Aukje Sjoerdsma (Alliander) en Nico Büskens (Alliander)
  
  

• Hoe organiseer je de transitie in je eigen organisatie en in de waterketen? | ronde 2
  De ambitie van energie of klimaat neutraliteit zijn bekend. De vervolgvraag is hoe kom je van ambitie tot een concrete aanpak en hoe zorg je voor breed draagvlak in de organisatie? Hoe creëer je daarnaast uniformiteit in deze aanpak tussen de interne organisatie en de externe programma’s. Op deze vragen krijg je antwoord door middel van de praktijkcase van de Provincie Gelderland die hun ambitie van klimaatneutraliteit in 2030 hebben vertaald naar een ‘concreet klimaatplan dat kan’
  | door Joost Brouwer en Marije in 't Wout (Firm of the Future BV)

KNW Najaarscongres 2018 - Water en de energietransitie

• datum: vrijdag 30 november 2018
• tijd: 9:30 - 18:00 uur
• locatie: Mindcenter, Marconiweg 8 in Vianen