H2O Premium

De kwaliteit van het oppervlaktewater in Nederland laat te wensen over. En dat is een understatement: in 2019 voldeed slechts 1 procent van ons water aan de Europese eisen. Onderzoeker Lisette de Senerpont Domis, met meer dan vijftien jaar ervaring in de aquatische ecologie en een speciale interesse in klimaatverandering, geeft haar visie. "Het is een kwestie van tijd voordat er een Urgenda-achtige beweging voor het water ontstaat."

Een schone energiebron die altijd levert, onafhankelijk van zon of wind. Bovendien ondergronds, dus geen horizonvervuiling. Aardwarmte geldt als een grote belofte voor de energietransitie. Op papier goed voor 26 procent van de warmtevraag van huizen en gebouwen. Maar hoe druk wordt het in de bodem? En wat zijn de risico’s voor het grondwater en de drinkwaterbronnen?

Het waterveiligheidssysteem in Limburg kreeg in juli een stresstest die zijn weerga niet kende. Aanhoudende regenval in het stroomgebied van Rijn en Maas zorgde voor een vloed aan water. Nooit kreeg de Maas zoveel water te verwerken. Maar de rivier kon de recordafvoer aan, met dank aan de Maaswerken. De problemen deden zich voor in de beken in het heuvelland die uitgroeiden tot brute stromen en grote schades aanrichtten. De ramp leidt tot bezinning over het waterveiligheidssysteem.

In de zoektocht naar adequate bescherming tegen een gemiddeld steeds hogere zee, lijken een bredere kustzone en meer natuurlijke dynamiek hand in hand te gaan. Waar buitendijks de ruimte voor verbreding ontbreekt, is het laten opslibben van polderland tussen de zeedijk en een landinwaarts gelegen dijk wellicht een duurzaam alternatief voor zeedijkversterking. In een recent rapport zet het NIOZ de plussen en minnen van de ‘wisselpolder’ als waterveilig landschap op een rijtje.

Op papier is de digitale transformatie al een heel eind. Veel waterschappen hebben inmiddels hun Chief Digital Officer (CDO) of een CI-Office en werken met Datalabs en Digital Twins. Allemaal bedoeld om een datagedreven organisatie te worden. De horizon staat vol stippen. Maar hoe gaat het in de praktijk?

In Twente verzakken honderden huizen na baggerwerkzaamheden in en rond het Twents kanaal. Woningen achter de Lekdijk kampen met hetzelfde euvel sinds een deel van de dijk is versterkt. Stefan van Baars, voormalig hoogleraar grondmechanica en funderingstechniek, schiet de gedupeerden te hulp en zet zijn tanden in beide dossiers.