In opdracht van het waterschap Rivierenland, werkt Sweco samen met Arcadis aan een partieel herstel van de Lekdijk nabij Alblasserdam. Met behulp van de 'probabilistische rekenmethode' gaat het alleen de noodzakelijke delen van de dijk herstellen, waardoor de dijkversterking goedkoper en sneller uitgevoerd wordt.
Probabilistisch rekenen is een risico analytische benadering, die bijvoorbeeld ook gebruikt wordt in de vliegtuigbouw. Voor een dijkversterking maakt de software een statistische kansberekening van een stuk dijk. Middels de specifieke kenmerken van het betreffende dijkvak en een uitgebreide database, rekent het duizenden scenario’s door, waarin het rekening houdt met verschillende variabelen.
De nieuwe rekenmethode wijkt fundamenteel af van de reguliere werkwijze, waarbij een dijk doorgaans van begin tot eind wordt verstevigd. “Dan reken je een dijk door en doe je een aantal aannames”, zegt Arjen van den Ouden, teammanager Waterkeringen bij Sweco op de website van het ingenieursbureau. “Denk hierbij aan de waterstand, de ondergrond en de grasbekleding. Je kiest conservatief de waardes die horen bij de zwakste schakel en die pas je toe voor de hele dijk.”
Nadelen
Deze traditionele werkwijze heeft een aantal nadelen volgens Den Ouden. “Je zit dan op veel vlakken veel te hoog qua waarde. En dat betekent in de praktijk dat je de dijk veel hoger of breder maakt, dan volgens de veiligheidsnormen nodig.” De uitkomsten bij het probabilistisch rekenen zijn specifieker. “Bij de Lekdijk pakken we alleen de meest kwetsbare delen van de dijk aan, waarbij het faalmechanisme (de reden dat een dijk kan bezwijken) wordt verbeterd en dat zorgt voor een maximaal veiligheidsrendement”, zegt Den Ouden.
Probabilistisch rekenen maakt dijkversterkingen met een beperkt budget mogelijk, zonder in te boeten op veiligheid zegt Den Ouden. “De reden waarom het wordt toegepast is tweeledig. Enerzijds is de urgentie om de dijk te versterken erg hoog en anderzijds is er op dit moment onvoldoende budget om de dijk volledig aan te pakken. En dat zijn ook de redenen waarom het waterschap Rivierenland kiest voor deze rekenmethode.”
Grotere schaal
Hoewel de techniek al eerder in kleinere projecten is toegepast in Nederland, gebeurt dat nu op grotere schaal bij de Lekdijk. “In dit project heeft het waterschap het doel gesteld om vanaf het allereerste begin, dus al vanaf de verkenningsfase, volledig probabilistisch te rekenen. Het is mooi om nu samen met het waterschap en onze partner Arcadis te pionieren en om te kijken hoe we dit in de praktijk goed kunnen toepassen”, zegt Den Ouden.
In het derde kwartaal van 2021 moet er een voorkeursalternatief liggen voor de aanpak van de Lekdijk. Na een planuitwerkingsfase die tot medio 2023 loopt, start de uitvoeringsfase in 2024. De uitvoering van dijkversterking duurt tot 2026.
