Het Havenbedrijf Antwerpen heeft een succesvolle proef gehouden met een turbine voor de opwekking van elektriciteit in de Kallosluis. "Aanvankelijk schatten we dat de turbine 100 kW zou kunnen opwekken", zegt woordvoerder Reinhard Byl. "Nu blijkt dat dit 150 kW is."
De energie-opbrengst kan per jaar 240 kWh bedragen, aldus Byl. Omdat de Kallosluis jaarlijks zo'n 500 kWh gebruikt voor bijvoorbeeld het bewegen van de sluisdeuren en het verpompen van water, zijn twee van deze turbines in principe voldoende om de sluis energieneutraal te kunnen gebruiken.
Het Vlaamse mechanisch constructiebedrijf De Meyer en het Nederlandse Water2Energy ontwikkelden het turbineconcept. De turbine is verticaal geplaatst op een as waarop ook de generator is gemonteerd. Deze bevindt zich boven het waterniveau, waardoor zowel de constructie als het onderhoud relatief goedkoop kunnen worden uitgevoerd. De turbine zelf is 4 meter hoog, heeft een diameter van 2 meter en is geplaatst in een 2,5 m breed drainagekanaal naast de sluis. Het maximale verval bedraagt 3,5 meter.
Experiment
De installatie van de turbine moeten we zien als een experiment, aldus Byl van het Havenbedrijf Antwerpen dat de transitie naar een circulaire en koolstofarme economie als een van de strategische ambities heeft.
"Op dit moment staat het rendement van de turbine niet in verhouding tot de nodige investering", zegt Byl. "Dat is niet vreemd, omdat dit wereldwijd de eerste keer is dat dit concept is toegepast. We zijn vooralsnog niet van plan om meer van deze turbines te plaatsen bij de Kallosluis of andere grote sluizen in Antwerpen."
Voor zover bij het Havenbedrijf Antwerpen bekend is, zijn er nergens anders soortgelijke projecten in voorbereiding of uitvoering. Dat kan veranderen, want de proef heeft laten zien dat dit soort turbines technisch gezien goed functioneert en boven verwachting veel energie kan genereren. Dit biedt mogelijkheden om, vooral bij nieuwe sluizen, om hydroturbines te installeren.
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.