• Colors: Blue Color

Water verbindt ons overal ter wereld. Sta er maar eens bij stil: je kan in Arnhem in een boot stappen en duizenden kilometers verderop uitstappen in Antalya, Turkije. Zo is water een geografische verbindingszone. En er zijn meer manieren waarop water ons verbindt. En dan bedoel ik ‘ons’ in de ruimste zin. Alle mensen, dieren, schimmels en theezakjes vinden in water hun primaire levensbron. Die noodzaak verbindt allen.

De oorlog in Oekraïne heeft de waterinfrastructuur ernstig beschadigd, wat leidt tot het risico van vervuilde watervoorraden en ecologische ineenstorting, schrijft Yousef Yousef, ceo van LG Sonic. Wereldwijde samenwerkingsverbanden, zoals het 'Oekraïne Water Public Private Partnership' van het Netherlands Water Partnership, kunnen helpen bij de wederopbouw van de Oekraïense watersector, is zijn betoog.

Het Veluws Zwerfpad is een langeafstandswandelpad. Het lopen van deze route was voor Jos Peters aanleiding om opnieuw stil te staan bij de Veluwe als Water Accu. Hij schreef daarover in H2O net voor Kerst vorig jaar, nadat hij dat in 2019 ook deed. Toen reageerde Herman van Dam, in januari opnieuw. Peters vindt dat Van Dam in zijn reactie oneigenlijke tegenstellingen schept en tegenargumenten geeft die geen hout snijden.

In zijn column Prachtige Veluwe om van te dromen breekt Jos Peters een lans voor infiltreren van ‘onberispelijk voorgezuiverd rivierwater’ in de Veluwe als remedie tegen verdroging van het natuurgebied en oplossing voor de vraag naar extra drinkwater. De centrale, hoge delen zijn ideaal voor wateropslag ondergronds, schrijft hij. Ecoloog Herman van Dam reageert: "Jos Peters gaat geheel voorbij aan de tegenargumenten."

Een verbeterde waterkwaliteit en succesvolle beekherstelprojecten in de Brabantse beken biedt nieuwe mogelijkheden voor verdwenen ongewervelde waterdieren (macrofauna). De vraag is alleen of die dieren wel op eigen kracht terug kunnen keren. Zo niet, dan zou herintroductie een optie kunnen zijn, schrijven onderzoekers van Wageningen Environmental Research in samenwerking met de Brabantse waterschappen Aa en Maas, De Dommel en Brabantse Delta. Ze deden onderzoek en publiceerden hun resultaten in een onlangs gepresenteerd rapport.

Het is technisch mogelijk om PFAS volledig uit ons water te halen, betoogt Fajer Mushtaq, ceo en medeoprichter van Oxyle, een Zwitserse startup die de strijd aangaat met PFAS. De grootschalige toepassing van deze technieken stagneert evenwel, voornamelijk door hoge kosten van infrastructuuraanpassingen en gebrek aan financiële en beleidsmatige ondersteuning, aldus Mushtaq. Daarom is internationale samenwerking essentieel om kennis, regelgeving en investeringen te delen. "PFAS-vervuiling is een grensoverschrijdend probleem dat grensoverschrijdende oplossingen vereist."

De afgelopen maanden werkte ik samen met collega’s aan een boeiend project over klimaatadaptatie en cultureel erfgoed. Een nieuw onderwerp voor mij als natuurwetenschapper. Het is me duidelijk geworden dat cultureel erfgoed een belangrijke rol kan hebben bij adaptatie: het is niet alleen kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering, maar ook een waardevolle bron van inspiratie voor adaptatie.

Het regent steeds meer in Nederland. Toch zijn grote gebieden verdroogd, de Veluwe vooral doordat aangeplant naaldbos superveel verdampt. Daarom vallen beken droog. Bosomvorming ten faveure van loofbos zou waterbalans en biodiversiteit herstellen. Infiltreren van onberispelijk voorgezuiverd rivierwater is ook een optie, met extra bronnen voor drinkwater als bijvangst.

In H2O december treft u ook Water Matters, de speciale uitgave die gericht is op onderzoeken uit de wetenschappelijke wereld waar waterprofessionals in de praktijk hun voordeel mee kunnen doen. De abstracts worden beoordeeld door een redactieraad. Voorzitter van de raad is emeritus hoogleraar Huib de Vriend. In een vraaggesprek over de waarde van Water Matters toont hij zich bezorgd over de wijze waarop het klimaat verandert: “Het gaat zo snel en het verandert op zo’n rare manier.”

Maak via de Grondwet bodem en water weer sturend ten behoeve van duurzame gebiedsontwikkeling. Waterschappen en gemeenten die iets tegen pesticiden, te laag waterpeil, mestuitspoeling of zones rond beken en andere waterlopen willen aanbrengen hebben dan een wettelijk steuntje in de rug, schrijft rechtswetenschapper Fred Kistenkas bij zijn afscheid als universitair hoofddocent aan Wageningen Universiteit.

Waterschapsbesturen zitten in hun tweede volledige jaar sinds de waterschapsverkiezingen van 2023. Bestuurders en ambtelijke organisaties hebben inmiddels kunnen werken en wennen in de nieuwe bestuurlijke dynamiek. Tijd om te reflecteren en u mee te nemen in de vraagstukken waar wij aan hebben gewerkt bij Waterschap Rivierenland, als gevolg van deze nieuwe dynamiek. En vervolgens te kijken welke lessen hieruit zijn te trekken.

We hebben een gezamenlijk Rijndelta Waterplan 10.0 nodig, schrijven Leo Schagen, Fred Sanders, Peter Vonk en Harold IJskes. En wel op korte termijn, want de waterrampen in Valencia en Bologna waarschuwen ons dat de gevolgen van de toenemende klimaatverandering niet alleen kritisch worden in ons achterland van de grote rivieren, maar ook een totaal infarct van het Midden- en West-Nederland kunnen veroorzaken.

Vruchtbaar (samen)werken in grotere organisaties en verbanden is altijd een worsteling. Hoe doe je het goede, en hoe doe je dat goed? Van oudsher een goede markt voor adviseurs. Iedereen die wat langer werkt, heeft ze langs zien komen: de goeroes van Projectmanagement (SMART), Key Performance Indicatoren (KPI’s), Lean Six Sigma en kwaliteitsmanagement (ISO 9001).  

Cholera-uitbraken zijn een terugkerend probleem in zuidelijk Afrika. De hoofdoorzaak hiervan is een gebrek aan schoon drinkwater in combinatie met slechte sanitaire voorzieningen. In Zimbabwe werken Unicef en VEI via in het DRRS-programma samen aan het aanpakken van zogeheten cholera ‘hot spots’. Maar ze zetten ook in op het verbeteren van de drinkwater- en sanitaire voorzieningen. Zo worden de risico’s op cholera-uitbraken in de toekomst beperkt.