In H2O december treft u ook Water Matters, de speciale uitgave die gericht is op onderzoeken uit de wetenschappelijke wereld waar waterprofessionals in de praktijk hun voordeel mee kunnen doen. De abstracts worden beoordeeld door een redactieraad. Voorzitter van de raad is emeritus hoogleraar Huib de Vriend. In een vraaggesprek over de waarde van Water Matters toont hij zich bezorgd over de wijze waarop het klimaat verandert: “Het gaat zo snel en het verandert op zo’n rare manier.”
door Bert Westenbrink
H2O december 2024Die zorg werd dit jaar gevoed met nog weer extremere weersextremen, zoals in Midden- en Zuid-Europa, waar buitensporige regenval voor veel slachtoffers, grote problemen en enorme schades zorgden.
Belangrijk zijn goede waarschuwingssystemen, stelde hoogleraar Marjolijn Haasnoot in haar H2O-column na storm Boris in september. Daar worden stappen in gezet bleek in Midden-Europa, maar de vraag die dit jaar is gerezen: gaat de klimaatverandering niet veel sneller dan waar we rekening mee houden, ook in de (zeespiegel)scenario’s die we hier uitwerken?
De Vriend heeft zijn twijfels: “Die scenario’s zijn eigenlijk een extrapolatie van wat we nu kennen.” Wordt het niet tijd voor een plan B als voorbereiding op wat we nog niet weten, zegt de wetenschapper, die zijn stelling vorige maand inbracht tijdens een congres over delta’s in Shanghai, China. 'Plan B' werd er een gevleugeld woord, laat de emeritus hoogleraar weten.
Deze nieuwe inzichten staan in schril contrast met de uitkomsten van COP29 die vorige maand in Azerbeidzjan werd gehouden en de geschiedenis ingaat als de klimaattop van de gemiste kansen. De moeizame onderhandelingen over de klimaatfinanciering werden afgesloten met een ‘take it or leave it-deal’ van 300 miljard dollar steun per jaar in 2035. Zet het af tegen de raming van 1.300 miljard dollar die de kwetsbare landen jaarlijks nodig hebben om invulling te geven aan mitigatie en vooral adaptatie en je weet waarom arme landen woedend wegliepen van de onderhandelingstafel.
Het onderhandelingsresultaat komt als een boemerang terug als alle landen zoals in 2015 afgesproken in Parijs, volgend jaar nieuwe, aangescherpte klimaatplannen moeten indien, zegt onderzoeker Pieter Pauw in deze H2O. “Ontwikkelingslanden zullen hun klimaatambities niet of nauwelijks verhogen omdat er niet meer steun komt.”
Hoe ver staat dat wel niet af van het pleidooi dat we ons moeten gaan voorbereiden op dat wat we nog niet weten. Op de unknown unknowns, zoals dat in de vliegtuigindustrie heet. Het is wachten op de volgende ramp die ons voorstellingsvermogen te boven gaat. Misschien wel in Nederland.
Bert Westenbrink is hoofdredacteur van H2O media en schrijft het redactioneel in het vakblad
