secundair logo knw 1

De titel van het Deltaprogramma 2025 - Naar een nieuwe balans in de leefomgeving: ruimte voor leven met water - leest als poëzie, zegt Lotte Jensen 26 september in het Amsterdamse debatcentrum De Balie. De literatuurwetenschapper en filosoof was gevraagd om met een gesproken column een intermezzo te verzorgen in het debat over de toekomst van Nederland en het waterbeheer met deltacommissaris Co Verdaas, die een week na Prinsjesdag zijn eerste Deltaprogramma toelicht voor een handvol toehoorders in hartje Amsterdam.


door Bert Westenbrink


H2O oktober 24 coverH2O oktober Jensen prijst het taalgebruik in het Deltaprogramma. “Het is begrijpelijk en toegankelijk geschreven. Als je wilt dat de overheid communiceert, doe dat dan op deze manier.”

Maar ze zoomt in op de titel. Ze ontleedt drie versregels en ziet een spectaculaire koerswijziging in de laatste: ruimte voor leven met water. Niet meer strijden tegen, maar leven met water. Dat moeten we leren. “De hardware moet op orde zijn, dijken, watervoorzieningen en opvangplaatsen, maar, en dit is de crux, de mental software ook”, zegt Jensen.

Mental software? We moeten de burger mentaal klaarstomen voor een toekomst met extremen, zoals overstromingen, droogte en branden, legt Jensen uit. Onze mental software heeft nieuwe verhalen nodig - we moeten het waterbewustzijn vergroten, we moeten leren leven mét water.

‘Meebewegen’ moet níet worden versimpeld tot een massaverhuizing richting het oosten

De literatuurwetenschapper ziet in het scenario Meebewegen, een van de denkrichtingen die worden onderzocht om Nederland voor te bereiden op een toekomst met een versnelde zeespiegelstijging, ‘heel veel raakvlakken’ om ons waterbewustzijn klaar te maken voor de toekomst. En ‘Meebewegen’ moet níet worden versimpeld tot een massaverhuizing richting het oosten, zegt ze. “Integendeel, hybride meebewegen houdt in dat laag Nederland zo lang mogelijk bewoonbaar en leefbaar blijft en dat er grootschalig lokale maatregelen worden getroffen.”

Zo’n maatregel in het scenario Meebewegen is drijvend bouwen. U leest in H2O oktober dat er steeds meer aandacht komt voor deze innovatieve bouwmethode als klimaatbewust antwoord op ontwikkelingen als zeespiegelstijging, wateroverlast en bodemdaling. Tot dusver gaat het om kleinschalige projecten met hier en daar een pluk drijvende woningen. Een groep van adviesbureaus en organisaties doet nu met de gemeente Utrecht en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden onderzoek naar de drijvende stad als business case.

Is het de oplossing voor een klimaatbestendige toekomst? U leest: “Deze studie laat zien dat je moet insteken op een integrale ontwerpbenadering, constructieve uitvoerbaarheid en met een andere bril moet kijken naar financiële haalbaarheid.”


Bert Westenbrink is hoofdredacteur van H2O media en schrijft het redactioneel in het vakblad

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs en door waterprofessionals geschreven artikelen (Uitgelicht). H2O draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze bijdragen, maar bepaalt wel of een bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Interessant. Hoe staat het met de PFAS-hoeveelheden die bij Chemelot in de Maas worden geloosd, wordt hier wel op gehandhaafd? 
Niet zo vreemd dat van die akker- en weidevogelsoorten de populaties teruglopen . Dat kan je zo hebben als je het vol zet met zonnepanelen en windturbines (birdblenders).
Dit heb ik ook nodig. Wij maken van slootmaaisel, een nieuw product, Wortelbeton, voor waterschap Rijnland. Artificiële Rietzudde, voor KRW- doelen. We hebben nog een toepassing van Wortelbeton en dat is veen maken. Daarmee werken we samen met gem Amsterdam en Waternet/AGV en VIP_NL. 
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
@Almer BolmanEens Almer, de laatste twee kalenderjaren waren uitzonderlijk, extreem nat. En enkele jaren daarvoor extreem droog. Het lijkt er echter op dat wateroverlast eerder een reden is om in actie te komen dan droogte. De flanken van de Veluwe (en de beken aldaar) reageren zeer snel op natte en droge perioden omdat -zoals je weet - de reservoircoëfficiënt daar gering is. Daarom is mijn plan om juist niet op de flanken - dat heeft geen zin - maar op de hoge delen (daar is de genoemde coëfficiënt groot en de grondwaterstand diep) de grondwateraanvulling te vergroten, ofwel door vermindering van de verdamping ofwel door gecontroleerde (!) infiltratie van perfect voorgezuiverd rivierwater. Het doel is te bereiken dat beken en sprengen weer hóger op het massief ontspringen en langer water voeren. Dat zal een enorme boost geven aan natuur en biodiversiteit. Het kwelwater naar de beken is overigens geen infiltratiewater, het is en blijft geïnfiltreerd regenwater. Als we in hoge delen van de Veluwe water infiltreren, kiest dat een diepe, uitermate lange, langzame weg naar de randen van de Veluwe waar het pas na eeuwen - misschien zelfs millennia - opkwelt.
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.
Willen jullie eens kijken of een EU commissaris voor water niet een goed plan zou zijn. Dan komt er een structurele aanpak in Europa en kan het economische plaatje ook beter ingepast worden. Vooruit kijken is slimmer en gunstiger.