Politieke koehandel. Zo karakteriseert Lambert Zwiers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Waterschapbestuurders Bedrijven, de deal die er in de Tweede Kamer is gesloten over het initiatiefwetsvoorstel democratiseren van de waterschapsbesturen. De kwalificatie van Zwiers is vooral ingegeven door frustratie: de bedrijven zijn de grote verliezers in het getouwtrek om de initiatiefwet van GroenLinks en D66.
door Bert Westenbrink
H2O juni U leest in H2O juni hoe in een listig spel van wheelen en dealen het wetsvoorstel werd ontdaan van zijn kern: de geborgde zetels verdwijnen niet, ze blijven, zij het gelimiteerd en zonder de gereserveerde plek in het dagelijks bestuur. De categorieën Ongebouwd (landbouw) en Natuur houden er twee, Gebouwd (de bedrijven) nul. Pijnlijk voor de bedrijven, hun lobby schoot tekort. Maar het laatste woord is aan de Eerste Kamer en in het eindspel willen de bedrijven hun verloren zetels terug zien te krijgen.
Zo is minder dan een jaar voor de waterschapsverkiezingen (maart 2023) nóg niet duidelijk hoe het bestuursmodel van de waterschappen eruit gaat zien. Even los van de vraag of de waterschappen verder moeten met een gemankeerd hybride bestuurlijk stelsel, door de trage besluitvorming en compromiszucht in het parlement varen de waterschappen nog steeds in de mist. En dat terwijl ze een steeds belangrijkere rol worden toegedicht in evidente vraagstukken als waterveiligheid, energietransitie en klimaatbestendig bouwen.
De geborgde zetels verdwijnen niet, ze blijven, zij het gelimiteerd en zonder de gereserveerde plek in het dagelijks bestuur
En er is nog zoveel te doen. Zoals het versnellen en opschalen van duurzame en circulaire watertechinnovaties in de komende tien jaar, de inzet van het samenwerkingsverband De Blauwe Motor. Voor het project ligt 135 miljoen euro uit het Nationale Groeifonds klaar, leest u in deze H2O. Voor een ander initiatief, het landelijke kennis- en innovatieprogramma NL2120, heeft het kabinet 110 miljoen euro gereserveerd. Hier betreft het een plan dat zich richt op natuurlijke oplossingen die de Nederlandse delta leefbaar en aantrekkelijk houden.
In dit soort projecten ontstaan brede samenwerkingsverbanden waarin waterschappen participeren. Ze hebben daarin een prominente rol die moet worden ingevuld met deskundig en gedurfd bestuur, zodat er ruimte wordt gegeven aan (risicovolle) innovaties en slimme toepassingen, passend bij de functionele taak die nu gevraagd wordt van de waterschappen. Daar invulling aan geven is zeker geen makkelijke opgave voor de besturen, maar lukt in ieder geval niet als er niet snel een punt wordt gezet achter de stroperige compromisbesluitvorming in Den Haag.
Bert Westenbrink is hoofdredacteur van H2O media en schrijft het redactioneel in het vakblad