secundair logo knw 1

OPINIE - Nederland krijgt steeds meer te maken met overlastgevende dieren langs dijken en watergangen. Voor een samenhangende aanpak is het nodig om de taken van de muskusrattenvangers uit te breiden.

door Hans Middendorp

Middendorp 180 vkHans Middendorp Waterschappen hebben als kerntaak de zorg voor de dijken en het waterbeheer van alle sloten en vaarten in Nederland. Sommige nieuwe soorten veroorzaken problemen, zoals de bever die in dijken graaft of de waternavel die de sloten verstopt. 

Meestal ontstaat - na verloop van tijd - een nieuw biologisch evenwicht waardoor exoten minder kans krijgen om een plaag te worden. Bijvoorbeeld de driehoeksmossel kwam driehonderd jaar geleden naar Nederland en is volledig ingeburgerd. Zijn neefje de quagga-mossel arriveerde pas twintig jaar terug en heeft zich snel verspreid over Nederland, ten koste van de driehoeksmossel.

Maar in het dagelijks beheer van het watersysteem kun je niet honderd jaar wachten op een nieuw biologisch evenwicht, dan moet je nu ingrijpen.

Formeel is de bever geen exoot maar een beschermde diersoort. De laatste Nederlandse bever werd in 1826 geschoten. Pas eind vorige eeuw is de bever opnieuw uitgezet.  Na het ongeluk met de stuw bij Grave, waardoor het waterpeil extreem laag kwam te staan, werden er maar liefst acht enorme bevergaten aangetroffen in de dijk van de Maas. Bevers worden een meter groot (zonder staart), dus dan kun je je wel voorstellen hoe groot een beverhol is. De bever is beslist een overlastgevende soort!

De EU heeft onlangs de lijst met exoten verder uitgebreid. De lidstaten zijn verplicht om - uiterlijk! - in 2018 per soort bestrijdingsplannen op te stellen. In Nederland zijn de provincies verantwoordelijk voor de exotenbestrijding, maar die hebben geen mensen in het veld om die bestrijdingsplannen uit te voeren. 

De waterschappen doen al wel de bestrijding van de muskusrat en beverrat. Gaan we straks voor elke nieuwe soort die lastig wordt een apart protocol opstellen? Door weer een andere ambtenaar? Het is toch veel logischer om te kiezen voor een integrale aanpak van alle overlastgevende dieren- en planten!

De muskusrattenvangers houden nu nog alleen de muskusrat en de beverrat in de gaten. Wekelijks lopen zij langs duizenden kilometers watergang. Maar ook de bever vraagt om aandacht. Waterplanten zoals  de waternavel verstoppen de watergangen. En rode rivierkreeftjes graven gaten, en die grond moet er weer worden uitgebaggerd. Wat ligt er dan méér voor de hand dan om de muskusrattenvangers breed in te zetten?

Het wordt een grote uitdaging voor de provincies en waterschappen om van al die losse bestrijdingsplannen één integrale beheersaanpak te maken. 

Bij integraal beheer van overlastgevende soorten (IBOS) wordt vanzelfsprekend ook gekeken naar het voorkómen van schade door preventieve maatregelen. Want als uitroeien van een bepaalde soort niet realistisch is, dan wordt beperken van de overlast het belangrijkste doel. 

Natuurlijk gaat zo'n taakuitbreiding van muskusrattenbestrijding naar integraal beheer van alle overlastgevende soorten niet vanzelf, daar is extra geld en menskracht voor nodig. Maar de waterschappen en de provincies hebben hier een groot gezamenlijk belang, dus daar moeten ze wel een oplossing voor kunnen vinden.

Hans Middendorp is consultant Strategie, Water en Ruimte en lid van het algemeen bestuur voor AWP Delfland

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs en door waterprofessionals geschreven artikelen (Uitgelicht). H2O draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze bijdragen, maar bepaalt wel of een bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Laag fruit voor drinkwaterbesparing bestaat ook. Landelijk regelen dat alleen verkoop van nieuwe toiletten worden toegestaan met spoeling van 3/6 liter. Overgangsregeling van een jaar?
Hoelang hebben de boeren het eigenlijk al niet voor het zeggen in de waterschappen. En opnieuw is het verhaal, we komen in de knel en kunnen niet voldoen aan de al jaren bekende richtlijnen. En dat klopt zolang we met elkaar doorgaan met intensieve landbouw en veeteelt. 
Dat moet dus bij de bronnen zowel bij de boeren, financiers en de consumenten tussen de oren komen. En dat lukt niet door altijd maar uitstellen. Op naar ecologische economie, zonder de uitputting van de aarde. Dat geldt zeker voor die rentmeesters die zeggen daar al eeuwen mee bezig te zijn. Ik hoop dat dat eindelijk bij de populisten van BBB zal doordringen. Het enige wat ze doen is alles ter discussie stellen, uitstellen, vertragen, zonder een reëel alternatief. 
Ja, ik ben deelnemer in Land van Ons en ik hoop dat die meer coöperatieve integrerende gedachte terrein zal winnen. 
Waar kan ik de verhalen vinden?
Een goede zaak. Het is triest dat enorme  grootverbruikers als DSM en Tata net zoveel waterbelasting betalen als twee gezinnen. Niet rechtvaardig. Daarnaast zal afschaffing van het plafond leiden tot stimulering van de grootverbruikers tot innovatie en een zuiniger omgang met water. Ook zal de industrie claimen dat dit niet het geval is.  
Het is simpeler om naast het afschaffen van de BOL, in plaats van een hogere drempel voor de BOL, om alle vaste kosten te verwerken in de drinkwaterprijs. Bij een groot gebruik zal er automatisch meer bijgedragen worden aan de maatregelen om het net te verzwaren.