secundair logo knw 1

Voor rivierwater dat tijdelijk niet op zee geloosd kan worden, is de huidige noodberging verre van ideaal. De tijd begint te dringen om tot gerichte toekomstplannen te komen. Oppervlakvergroting van noodberging geeft daarbij een sterke toename van de rivierwaterveiligheid, stellen Dick Butijn en Wil Borm.

 

door Dick Butijn en Wil Borm

Dick Butijn vk 180 Dick ButijnMet de naderende hoge rivieraanvoeren nam Rijkswaterstaat vorige week maatregelen voor een versnelde afvoer naar zee. Stuwen werden geopend, evenals de Haringvlietsluizen. Sommige keringen waren juist gesloten om gebieden te beschermen tegen hoogwater. Naast de hoge waterstand, waardoor rivieren buiten hun oevers kunnen treden, kwam er ook sneeuw, ijzel en een stevige Wil Borm 180 vk Wil Bormoostenwind. Gelukkig is er bij ijskoude wind geen storm in de maak en kon het teveel aan water nog gewoon in zee geloosd worden.

Maar wat als er een storm was geweest, vanuit het noordwesten waardoor de stormvloedkeringen gesloten hadden moeten worden, dan stonden we er anders voor. 

Verre van ideaal
Voor rivierwater dat tijdelijk niet op zee geloosd kan worden, is de huidige noodberging verre van ideaal. Met de doorstromingsprojecten van Ruimte voor de Rivier is als het ware de kraan al open gezet voordat het bad is geplaatst. Door toename van weersextremen en van grillig riviergedrag, behoren de Grevelingen en de Oosterschelde dan ook spoedig te worden toegevoegd aan de bergingscapaciteit.

De komende zeespiegelstijging zal daarna alsnog om meer ingrijpende maatregelen vragen. 

De noodberging bestaat nu uit Biesbosch, Hollandsch Diep en Haringvliet. Wanneer we uitgaan van de toegestane peilstijging van 2,5 meter en de momenteel maximaal te verwachten Rijnaanvoer van 13.000 m3/s, een Maasaanvoer van 3.700 m3/s, is berekend dat de huidige noodberging daarbij slechts gedurende 8 uur in berging kan voorzien. Wanneer de noodberging wordt uitgebreid met het Volkerak/Zoommeer, Grevelingen, Oosterschelde en Veerse Meer, dan kan gedurende 31 uur het rivierwater worden opgeslagen. Een storm houdt vaak meer dan 8 uur aan en duurt zelden langer dan 31 uur.

Gelukkig hebben we afgelopen week niet te maken gehad met zo’n extreme afvoer, maar het zou kunnen, ook in combinatie met een noordwesterstorm.

Op basis van het Deltares rapport uit 2018 moet rekening worden gehouden met een zeespiegelstijging van 2-3 meter (worst case scenario) aan het eind van deze eeuw. Rivierafvoeren die steeds extremer worden kunnen dan minder of zelfs helemaal niet geloosd worden. Door de huidige noodberging aan te vullen met de voormalige zeegaten vermindert de stijgsnelheid bij berging aanzienlijk en dit geeft de minste waterstandverhoging benedenstrooms. De tijd begint te dringen om tot gerichte toekomstplannen te komen. Oppervlakvergroting van noodberging geeft daarbij een sterke toename van de rivierwaterveiligheid.

Maatregelen in het hele stroomgebied
Om ongecontroleerde rivieroverstroming te voorkomen moeten we de rivier de ruimte geven die hij nodig heeft. Benedenstrooms uitbreiden van de tijdelijk berging in meren (de oude zeegaten) en in bekkens op zee en in een later stadium pompen aanbrengen om het water in zee te krijgen. Midden- en bovenstrooms (tot ver in Duitsland) zoveel alsnog kan en zoeken naar de schaarse ruimte die langs de rivieren nog aanwezig is om water te bergen. Daarnaast waar mogelijk water langer ter plekke vasthouden, zoals in stuwmeren, voor een gespreide lozing in de rivier. Dat laatste geeft andersom in tijden van waterschaarste een zekere bovenvoorraad.

Maar welk deel eerst aanpakken, boven-, midden- of benedenstrooms? Het antwoord is overal tegelijk en geleidelijk meegroeien met de veranderende omstandigheden. Voor Nederland betekent het nu vooral meer berging in de Zuidwestelijke Delta. 

Dick Butijn, De Haakse Zeedijk
Wil Borm, Adviesgroep Borm & Huijgens

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs en door waterprofessionals geschreven artikelen (Uitgelicht). H2O draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze bijdragen, maar bepaalt wel of een bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Dat klinkt allemaal mooi, maar wat als er in de tussentijd een zware storm met hoog water langskomt? Jullie spreken jezelf gewoon tegen. Jullie zeggen dat de duinen, om de veiligheid te waarborgen,  minimaal 7,64m hoog en 43 meter breed moeten zijn. Dat zijn die z.g. 'kerven' absoluut niet. Maar dat zou geen probleem zijn, want de golven doven uit op het oplopende profiel. Hoe kunnen beide beweringen tegelijkertijd waar zijn? Graag een goed onderbouwde reactie. 
Goed dat je dit doet Jelmer. Er zit zoveel kennis verstopt in het verleden. Door daar goed naar te kijken kun je waardevolle oplossingen in het heden creëren 👍🏼erfgoedstichting De Hollandse Cirkel (www.hollandsecirkel.nl)  werkt er al jaren aan om de historie van de geodesie/landmeetkunde/geo-informatie te kunnen ontsluiten naar het heden en de toekomst. 
@H2O redactie Geachte Redactie, dank voor uw correctie en web-site verwijzing naar de Piekberging.
Nu de dijken goed met gras begroeid zijn, test Rijnland de Piekberging Haarlemmermeer in Buitenkaag van donderdag 7 tot en met dinsdag 19 november. We vullen en legen de piekberging één keer om er zeker van te zijn dat alles goed werkt. Volg de test live via de livestreams
@Peter VonkRijkswaterstaat schrijft:
'Iedere keer als de sluisdeur opengaat, stroomt er 10 miljoen kilo zout het Noordzeekanaal in.'
Natuurlijk goed/winst dat bomenstructuur behouden blijft maar het blijft doodzonde een onnodig als de populieren gekapt worden. De oudere populieren kunnen prima nog wel 100 jaar behouden blijven mbv toepassing van een speciale snoeimethode. Stichting Het Wantij te Dordrecht heeft in de gemeente Dordrecht de snoeimethode van bureau Storix voor Bomen en Landschapsbeheer weten te introduceren. Daartoe heeft de Stichting een rapport laten maken waarin de essentie van deze methode wordt beschreven. (Er moest wel wat weerstand worden overwonnen maar de weg naar grootschalige kap van populieren in de toekomst volgens het zgn "populieren protocol" is van de baan). 
Dat was het begin van meerdere projecten in Dordrecht. Onlangs zijn nog populieren van zo,n 125 jaar oud gesnoeid om duurzaam te behouden die langs het riviertje het Wantij staan. De eerder voorgenomen kap van vele andere, 80 jaar oude bomen, werd voorkomen. Vorig jaar werd een artikel geplaatst in Trouw waarop reacties zijn gekomen uit meerdere steden.
Inmiddels zijn bewoners uit Den Haag, Rotterdam en Amsterdam zich in gaan zetten voor behoud populieren in hun omgeving.  Op het blog   https://blog.hetwantij.com/ vindt u meer via zoekfunctie "populieren".
Het blog wordt binnenkort geactualiseerd met de nieuwe informatie en rapporten. Graag zien we dat ook deze populieren langs de Maas een kans krijgen duurzaam oud te worden!
Secretaris Cor Goosen