secundair logo knw 1

Als onderdeel van het compensatiepakket voor de afgeblazen komst van de Marinierskazerne krijgt de provincie Zeeland het Delta Kenniscentrum. Het accent ligt op de Nexus water-voedsel-energie, bij uitstek kenmerkend voor ontwikkelingen in het toekomstbeeld van de Zuidwestelijke delta. Wat betekent het centrum voor de watersector? Lector Niels Groot van de Delta Academy licht toe.

door Niels Groot

Niels Groot 180 vk Niels GrootDe ambitie is torenhoog, want in het nieuwe kenniscentrum concentreren zich onderzoek met ruimte voor de ontwikkeling en groei van startups in zogeheten field labs en nieuwe opleidingen in het hele traject van mbo tot universitair op een wijd scala van disciplines. Het kenniscentrum stoelt op een brede samenwerking tussen mbo (Scalda), hbo (HZ University of Applied Sciences) en wo (University College Roosevelt, Universiteit Utrecht en Wageningen Universiteit) en kennisinstituten NIOZ en Wageningen Marine Research. De fysieke locatie is Vlissingen, maar veel onderzoek zal plaatsvinden op satellietlocaties bij verschillende partners binnen de samenwerking, zoals bedrijven en overheden.

Maar welke betekenis heeft dit voor de Nederlandse watersector? Die vraag is nog niet zo gemakkelijk te beantwoorden. De precieze invulling van het Delta Kenniscentrum moet natuurlijk nog plaatsvinden; dit najaar gaat een kwartiermaker aan de slag en de verwachting is dat het centrum in 2021 operationeel wordt. De beoogde ontwikkeling is een groeimodel, waarbij het streven is een centrum neer te zetten, dat zichzelf vanaf 2030 in financiële zin kan bedruipen. 

Wetsus
Een vergelijking met Wetsus dringt zich op. Er zijn zeker parallellen, maar ook grote verschillen. Wetsus heeft een betrekkelijk nauwe focus met hoofdzakelijk fundamenteel onderzoek op watertechnologie en is daarmee vooral gericht op universiteiten. Onderwijs is relatief beperkt middels de WaterCampus Leeuwarden, de relatie met het CEW en het verzorgen van de, overigens hoog aangeschreven, MSc Water Technology, welke inhoudelijk wordt ingevuld door hoogleraren van de universiteiten van Groningen, Wageningen en Twente.

Naast overheidssteun werden financiële middelen vooral beschikbaar gemaakt via de verbonden bedrijven. Middels gerichte promotieonderzoeken wordt kennis vergaard en vastgelegd in publicaties en patenten. Pas in de laatste jaren worden ook succesvol externe subsidiebronnen aangeboord, met name via een beleid van actieve betrokkenheid in Europese calls en consortia.

Bij het Delta Kenniscentrum liggen de accenten anders, meer divers, complex, en inspelend op vraagstukken, die prominent in de delta zichtbaar zijn: energietransitie van industrie en vervoer, landbouw in verziltend gebied en een toenemend zoetwatertekort. Water is slechts een van de drie sectoren, waarop wordt ingezet – en daarbij krijgen meerdere aspecten van water hun plek: typische ‘delta’ thema’s als kustversterking, bouwen met natuur en aquacultuur, maar ook marinebouw en meer klassieke maar nog immer actuele thema’s rond waterkwaliteit en zoetwatervoorziening.

Verschillende van deze aspecten tonen de verbondenheid met de thema’s energie en voedsel in het gehele proces van energie- en grondstoffentransitie en het streven naar circulariteit in onder andere (petro)chemie en landbouw. Het kenniscentrum zal het mogelijk maken thematische kennis rond praktische vraagstukken en oplossingen op te doen in fieldlab Zeeland en deze te vertalen naar deltagebieden elders. 

Stimulans
Gekoppeld aan nieuwe opleidingen op verschillende niveaus betekent dit een stimulans voor studerenden om ook na afronding van hun opleiding in deze regio en sectoren een werkplek te vinden; een belangrijke factor in het verlichten van de vacaturedruk op met name hoogopgeleiden in Zeeland.

Het is natuurlijk de vraag of nieuwe studenten echt worden aangetrokken door het nieuwe perspectief, of dat zij switchen na een aanvankelijk keus voor een opleiding bij Scalda, HZ of UCR – met andere woorden, in hoeverre zal het nieuwe centrum zich ontwikkelen ‘ten koste van’ bestaande opleidingen. Hetzelfde geldt voor lopend onderzoek en onderzoeksthema’s binnen de regio – de thema’s van het Kenniscentrum zijn niet nieuw – Zeeland articuleert deze prioriteiten al meerdere jaren en de bestaande instituten hebben natuurlijk ook niet zitten slapen.

Kortom, overlap en concurrentie liggen op de loer. In de samenwerking is voorzien dat de bestaande instituten docenten en onderzoekers inzetten bij (o.a. het opzetten van) de nieuwe opleidingen en onderzoeken – dat zal samen moeten gaan met groei, maar ook met het maken van keuzes. Het zou weleens inefficiënt kunnen blijken om zaken naast elkaar in stand te houden, zowel qua afstemming en inzet van mensen, als financiële borging.

Het nieuwe kenniscentrum is zeker een fraai perspectief voor de regio, met naar verwachting een flinke instroom van nieuwe studenten en werkgelegenheid voor staf, onderzoekers, docenten en nieuw ondernemerschap. Met een werkgelegenheidspotentieel van 140 fte’s in 2032 (inclusief nieuwe starters, gestimuleerd door de verbondenheid met Impuls Zeeland en Dockwise) is ook het Delta Kenniscentrum nog altijd vrij klein.

Juist omdat Wetsus heeft laten zien dat ook op lange termijn overheidssteun blijvend nodig is, is het de vraag of het Delta Kenniscentrum erin zal slagen op eigen benen te staan. Het samenstel van bedrijven, (regionale) overheden en instellingen is weliswaar breed en divers, maar de overwegingen voor financiële steun zullen dezelfde zijn. Daarom is het cruciaal de kosten te beheersen en een brede polderstructuur te vermijden. 

Eén naam, één instituut
Ik hoop dat betrokkenen over hun spreekwoordelijke schaduw kunnen heenstappen (en dus niet wachten tot de zon bijna onder is …) en ernaar zullen streven om in het groeimodel een samensmelting te realiseren van in ieder geval alle bestaande technische opleidingen en onderzoek binnen het nieuwe centrum – niet alleen virtueel (zoals vaak betoogd), maar zeker in organisatie en uitvoering om daarmee overhead te stroomlijnen en kosten te beperken. 

Eén naam, één instituut, op aansprekende thema’s, zal de zichtbaarheid en transparantie vergroten – zeker van belang voor die beoogde hordes buitenlandse studenten, die een keus moeten maken. Ook binnen Nederland zorgt dat voor helderheid – voor fundamenteel onderzoek op gebied van watertechnologie moet je bij Wetsus zijn, voor praktijk georiënteerd onderzoek rond brede Delta-vraagstukken (water-voedsel-energie Nexus) bij het Delta Kenniscentrum, al zijn er uiteraard ook de nodige overlappen, waarop beide centra kunnen samenwerken en elkaar aanvullen.  

Niels Groot is Lector Watertechnology aan de HZ University of Applied Sciences en waterspecialist bij Dow Benelux

 

LEES OOK
H2O-artikel: Compensatie voor Zeeland levert nieuw onderzoeksinstituut op voor de watersector

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs, het redactioneel en door waterprofessionals geschreven artikelen. Deze bijdragen (UITGELICHT) zijn voor rekening van de auteurs.
H2O heeft voor Uitgelicht geen bemoeienis met de inhoud, behoudens de beoordeling of de bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

wat een briljante toepassing: nu nog de vraag hoe specifiek die taal is of kan worden...
Voor mij is het onbegrijpelijk dat de leiding van deze bedrijven niet zou begrijpen wat ze doen. Is het dan toch onkunde of wentelen ze de kosten gemakkelijk af op de overheid?
Breng het toezicht op alle lozende bedrijven terug onder het gezag van de waterdiensten als Rijkswaterstaat en de Waterschappen. Daar zit de expertise op dit gebied. We staan met de waterparagraaf voor een enorme opgave, en de uitdaging is beter op zijn plaats bij de waterdiensten.
@Fred SandersIk denk dat wetenschappers te veel willen onderzoeken om hun studenten lesstof te verschaffen en moet daarbij steeds denken aan de Eierlandse dam en prof. Marcel Stive. 25 jaar geleden wist hij al dat er vóór en áchter deze 850 meter lange strekdam begrijpelijke stromingsproblemen waren, die stromingsreacties zijn er nu nog. kustverdediging.nl 
@JacobsTja, wat zal ik zeggen, ik mis in Jos zijn verhaal over de de grote hoeveelheid Escherichia coli bacterie die in het grondwater zit, zelf al op meer dan 30 meter diepte, en ook mis ik de hoeveelheid ijzer en mangaan die in het grondwater zit, en dit alles kost veel om het eruit te halen, tot op heden wordt mijn grondwater afgekeurd en dat al tot 4 keer toe.
Dus, bezint eer gij begint, en complexe filter systemen zijn nu niet bepaald goedkoop in aanschaf maar vragen ook onderhoud. En laten we het een hebben over die andere stofjes, zoals medicijnen, ook deze dringen diep door in de grond, en deze zijn niet zo gemakkelijk eruit te halen, persoonlijk ben ik niet zo blij met een chemokeur van een ander... Mvg John