De grote problemen zijn voorbij, maar het volledige herstel van de watersystemen na de droogte gaat nog een tijd duren. Vooral in het midden, oosten en zuiden van het land is het neerslagtekort erg groot en dat is problematisch op hoge gronden. De grondwaterstanden zijn zeer laag voor de tijd van het jaar, maar ze stijgen wel.
Dit blijkt uit de droogtemonitor die de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) vorige week donderdag publiceerde. Het is de laatste droogtemonitor van 2018, tenzij er nog een speciale aanleiding is om er eentje te publiceren. De situatie verbetert langzaam door de maatregelen die waterbeheerders hebben genomen en de regen die na half augustus is gevallen. Daardoor kon twee weken geleden al worden afgeschaald van niveau 2 (feitelijk watertekort) naar niveau 1 (dreigend watertekort). Ook hoeft het Managementteam Watertekorten niet meer bij elkaar te komen.
Neerslagtekort nog erg groot
Toch kleurt de kaart van Nederland grotendeels rood, als het gaat om het neerslagtekort. Het landelijke gemiddelde was 302 millimeter op 10 oktober, net iets onder het tekort op hetzelfde moment in het recordjaar 1976. Het neerslagtekort is met name in een gebied in Midden-Nederland en in grote delen van het oosten en zuiden nog erg groot.
Het volledige herstel van de watersystemen gaat volgens de LCW waarschijnlijk maanden duren. Dit herstel kan regionaal sterk verschillen. Het neerslagtekort is vooral een probleem op hoge gronden waar geen water kan worden aangevoerd. In enkele gebieden in het oosten en zuiden gelden nog steeds beregeningsverboden voor grond- en/of oppervlaktewater. Het aantal beregeningsverboden neemt geleidelijk af. In gebieden in Nederland waar wel water kan worden aangevoerd voor onder meer landbouw en natuur, is voldoende water beschikbaar.
Verziltingsproblematiek aan kust stabiel
De afvoer van de Rijn en Maas blijft laag. Hierdoor moeten waterschappen aan de kust ook nu extra zoet water inlaten om zoutindringing vanuit de Noordzee tegen te gaan. De LCW betitelt de verziltingsproblematiek in de kustgebieden als stabiel. De maatregelen die in het IJsselmeer zijn genomen om verzilting te bestrijden, worden voortgezet. De commissie verwacht dat het chloridegehalte van het IJsselmeer de komende maanden geleidelijk daalt.
De watertemperatuur van de grote rivieren ligt rond 15 graden Celsius en dat is normaal voor oktober. Omdat de waterkwaliteit gestaag verbetert, neemt het aantal meldingen over blauwalg en botulisme in wateren af. De grondwaterstanden zijn zeer laag voor de tijd van het jaar. Volgens recente waarnemingen stijgen deze standen licht.
Aanhoudende beperkingen voor binnenvaart
De LCW wijst erop dat de lage waterstanden van de Lek, IJssel en Waal aanhoudend zorgen voor beperkingen voor de binnenvaart. De Nederlandse Vereniging van Leveranciers van Bouwgrondstoffen (NVLB) luidde vandaag de noodklok. De aanvoer van bouwgrondstoffen via de Rijn en de IJssel kan de komende weken mogelijk geheel stil komen te vallen door de extreem lage waterstand van de Rijn, waardoor minder grind- en zandvaart enkele ondiepe plekken in de rivier in Duitsland kan passeren. De bouwindustrie moet er volgens de NLVB rekening mee houden dat de continuïteit van het bouwproces op korte termijn ernstig in gevaar kan komen.
Meer informatie
Bericht van Unie van Waterschappen
Bericht over droogtemonitor van 27-9
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.