Wetterskip Fryslân heeft sinds deze week een eigen DNA-laboratorium. Het is daarmee het eerste waterschap in Nederland dat DNA-analyses kan toepassen in het dagelijkse waterbeheer.
Aan de hand van DNA-sporen in het water kunnen plant- en diersoorten worden opgespoord. Dat helpt het waterschap bij de bestrijding van uitheemse plaagsoorten (exoten).
‘’Hoe meer inzicht we hebben in het voorkomen en de verspreiding van exoten en zeldzame soorten, hoe beter we beheermaatregelen kunnen inzetten’’, zegt Rob van der Meer, manager van het laboratorium.
Met de gebruikte methode, qPCR genaamd, gebeurt dat volgens hem een stuk nauwkeuriger en goedkoper dan met traditionele onderzoeksmethodes. Ieder dier en iedere plant laat in zijn omgeving DNA-sporen achter, bijvoorbeeld slijm, poep, haren en huidschilfers. Dit zogeheten environmental DNA (eDNA) kan met de qPCR-techniek eenvoudig worden achterhaald.
Het Friese waterschap zet de methode eerst in om de aanwezigheid van zonnebaars, een populaire vijvervis, in afgesloten poelen in Friesland en een deel van het Groninger Westerkwartier in kaart te brengen. De zonnebaars komt oorspronkelijk niet in Nederland voor. Deze exoot vormt een bedreiging voor inheemse vissen, amfibieën en waterinsecten.
Van der Meer: ''De eDNA-analyse geeft ons een goed beeld van de verspreiding van deze soort. Hierdoor kunnen we gericht en effectief maatregelen nemen.’’
Meer informatie
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.