Een online bibliotheek van materialen voor wegen, waterwegen, spoorwegen en kabels moet het hergebruik daarvan bevorderen. Daarmee willen de initiatiefnemers bijdragen aan een circulaire economie.
‘’We verwachten zo te voorkomen dat een mooie betonnen ligger of een staalprofiel afval wordt’’, verklaart adviseur Jeroen Nagel van Rijkswaterstaat (RWS). ''Het materiaal kan eenvoudiger opnieuw worden ingezet.''
Samen met ProRail, Alliander en het platform Madaster is RWS begonnen met een ‘leeromgeving’. De komende maanden willen ze onderzoeken of het systeem dat Madaster al heeft opgezet voor bouwmaterialen in de vastgoedsector ook geschikt is voor infrastructuur.
Materialenpaspoort
De Nederlandse overheid streeft naar een volledig circulaire economie in 2050. Dat betekent dat grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt zonder dat ze hun waarde verliezen. In 2030 moet het gebruik van primaire grondstoffen (mineraal, fossiel en metalen) met de helft verminderd zijn.
Om dat ook voor infraprojecten te kunnen verwezenlijken, is het nodig dat de gebruikte materialen en hun eigenschappen veel preciezer worden geregistreerd. Dat gebeurt in een zogeheten materialenpaspoort. ‘’Op functieniveau weten we het nu wel ongeveer, maar op detailniveau nog onvoldoende’’, zegt Nagel.
Het idee van de online bibliotheek is dat opdrachtgevers en -nemers, waaronder waterschappen, eerst daarin zoeken voordat zij met een nieuw project beginnen. ‘’Vaak is tijd in de uitvoering van projecten ook een belangrijke factor’’, weet Nagel. ‘’Dus is het zaak om de gegevens van tevoren goed vast te leggen en te kunnen delen.’’
Kinderschoenen
Als voorbeeld noemt hij een afgeschreven tweebaansbrug waarnaast een nieuwe vijfbaansbrug is gelegd. ‘’Die ligt daar al 20 jaar niets te doen, terwijl hij nog zeker 75 jaar mee kan. Je zou die brug de halve wereld over kunnen slepen en dan nog blijft de impact op het milieu lager dan wanneer er een nieuwe brug gebouwd moet worden. Dat maakt het uitwisselen van informatie ook internationaal relevant.’’
In de vorige week gepresenteerde rijksbrede transitieagenda voor een circulaire bouweconomie is het materialenpaspoort een van de elementen. In de bouw- en infrawereld staat de circulaire economie nog in de kinderschoenen. Daarom hebben Rijkswaterstaat en het Rijksvastgoedbedrijf onlangs ook het Platform CB (Circulair Bouwen) ’23 opgericht. Dat moet bestaande initiatieven met elkaar verbinden en in vijf jaar tijd tot concrete afspraken en resultaten komen.
Digitale modellen
Voor de registratie in de Madaster-bibliotheek onderzoeken de organisaties samen met overheden, aannemers en adviesbureaus voor de zomer een aantal objecten, waaronder de Prinses Beatrixsluis in Nieuwegein die wordt gerenoveerd en uitgebreid. De vraag is dan of de digitale modellen die tegenwoordig worden gebruikt geschikte informatie bieden, of er nog aanvullende informatie nodig is en hoe die beheerd kan worden.
Na de zomer willen de initiatiefnemers besluiten of zij met deze bibliotheek doorgaan. ‘’Maar als er nu al waterschappen zijn die willen meedoen, dan zijn ze welkom’’, zegt Nagel.
Maandag 29 januari organiseert Platform WOW een webinar over het materialenpaspoort.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.