Het Schone Waterexperiment is afgerond: de afgelopen maanden onderzochten 238 Amsterdammers met meer dan 1000 verschillende metingen de waterkwaliteit in hun gemeente. Mede-initiatiefnemer Suzanne van der Meulen, werkzaam bij Deltares, is enthousiast: "Dit zou in veel meer gemeenten moeten gebeuren."
Van der Meulen had twee doelen met haar initiatief. Enerzijds wilde ze de Amsterdammers een manier bieden om hun eigen water te leren kennen. "We wilden met en voor de burgers een onderzoek doen. Ik ben zeer tevreden met de respons. 500 mensen hadden zich opgegeven en bijna de helft heeft gedurende het gehele project de metingen verricht en de resultaten ingevuld op de website."
Het tweede doel van de initiatiefnemers was het verzamelen van meer data over de waterkwaliteit in Amsterdam. "Waterschappers meten natuurlijk niet zo fijnmazig. Dit onderzoek geeft een mooi beeld van de verschillen in de stad. De Gaasperplas kwam het beste uit de onderzoeken naar voren. De Grachtengordel en de Amstel minder positief beoordeeld."
De burgerwetenschappers werd niet alleen gevraagd metingen te verrichten, maar ook gevraagd naar hun eigen indruk van het water. "Dat heeft ook waardevolle informatie opgeleverd. Voor veel functies van het water bestaan geen richtlijnen. Maar door het aan de mensen zelf te vragen, kom je erachter wanneer ze het water geschikt vinden om in te zwemmen of hun planten water te geven. Dat is waardevolle informatie als je wilt weten wanneer mensen het water ergens voor willen gebruiken."
De komende maanden besteden Van der Meulen en haar collega's aan het analyseren en verder uitwerken van de gegevens in een onderzoeksrapport dat voor het einde van het jaar zal verschijnen. Ook voert Van der Meulen gesprekken met waterschappen en gemeenten uit binnen- en buitenland over haar ervaringen. "In Spanje willen ze bijvoorbeeld een vergelijkbaar project opzetten om burgers te betrekken bij het hergebruik van gereinigd afvalwater. Maar ik zou het super vinden als ook andere Nederlandse gemeenten hun inwoners op deze manier bij de waterkwaliteit zouden betrekken. Het levert veel informatie op en verbindt de burgers echt met hun water. Driekwart van de Amsterdammers gaf bijvoorbeeld aan dat ze zich door het meten meer met het water verbonden voelden. Dat zegt toch genoeg."
Behalve door Deltares werd het project ook ondersteund door Wageningen Universiteit, KWR, Waternet, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, AMS Institute en kunstenaar Pavèl van Houten.
Meer informatie vindt u op de website van Deltares en de projectwebsite. In juni stond in Water Matters, het kennismagazine van H2O, een artikel over het eerste burgerwetenschapsproject in de watersector: ‘Versheid van Water’ waarbij Amsterdamse burgerwetenschappers data verzamelden over de versheid van hun drinkwater.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.