H2O Actueel

De waterschappen hebben in 2021 meer rioolwater gezuiverd dan drie jaar daarvoor. In totaal werd 1,96 miljard kubieke meter aangevoerd om te worden gezuiverd, ongeveer 10 procent meer dan in 2018. De hoeveelheid gezuiverd rioolwater dat wordt ingezet voor het hergebruik van grondstoffen, is in dezelfde periode ruim verdubbeld.

De waterschappen hebben een volledig ‘circulair biertje’ geproduceerd, gemaakt van gezuiverd rioolwater. Behalve het bier zelf zijn ook het brouwproces, het etiket, de inkt op het etiket, het flesje en het bierkratje circulair. Met het bier willen de waterschappen laten zien dat het hele bierproductieproces met grondstoffen uit de drinkwaterproductie en (riool)waterzuivering kan worden gerealiseerd. Tegelijk is de actie een oproep aan de overheid om haast te maken met het opheffen van de afvalstatus van de grondstoffen.

Na vier keer extreme droogte in vijf jaar is veel natuur verloren gegaan, stellen Natuurmonumenten, LandschappenNL en het Wereld Natuur Fonds op basis van een inventarisatie. Zij doen een oproep aan provincies en waterschappen om meer ambitie te tonen en onmiddellijk te starten met de uitvoering van structurele maatregelen die effectief werken tegen verdroging.

Het is belangrijk om in grote investeringsagenda’s nu al te zorgen voor voldoende ruimte voor de versnelde zeespiegelstijging in de toekomst. Dat raadt het kennisinstituut Deltares aan in een verkennende studie. Voor de lange termijn komen oplossingen als grote drijvende steden, nieuwe eilanden voor de kust en een enorme Noordzeedam in aanmerking.

Het bestrijden van de invasieve plant de Japanse Duizendknoop bezorgt de waterschappen hoofdbrekens. Waterschap Aa en Maas wil de komende jaren gaan inzetten op begrazing door schapen en, vooral, bestrijding met heet water. “Als we die plant maar op z’n plek kunnen houden, ben ik tevreden.”

Waterschap Scheldestromen organiseert dit najaar twee publieksbijeenkomsten over de geschiedenis van het waterschap. “We willen de historische ontwikkeling schetsen, juist ook in aanloop naar de verkiezingen volgend jaar.”

Met ‘provocatieve’ ontwerpen hebben stedenbouwers, landschapsarchitecten en ingenieurs van vijftien bureaus toekomststrategieën ontwikkeld voor vijf regio’s in Nederland. De plannen moeten aansporen tot een gedurfde langetermijnplanning voor de delta, schetsen de initiatiefnemers. “Het is tijd om over zulke drastische ingrepen na te denken.”

De droogte in recente zomers laat zien dat de situatie bij het onttrekken van grondwater veranderd is. Herijk daarom de uitgangspunten en werkwijze bij vergunningverlening en zorg ervoor dat toezicht en handhaving meer prioriteit krijgen. Dat adviseert de Rekenkamer Oost-Nederland aan de provincies Gelderland en Overijssel.

Waterschapsbedrijf Limburg heeft met tien partijen raamcontracten afgesloten voor de vernieuwing en het groot onderhoud van de rioolwaterzuiveringsinstallaties, de rioolgemalen en het leidingennetwerk. De samenwerking geldt voor een periode van acht jaar. Hierin ligt het accent op projectoverschrijdend leren en gezamenlijk groeien.

De droogtesituatie is de afgelopen tijd verder verbeterd door een combinatie van regenachtig en vrij koel weer en een afgenomen watervraag. Waterschappen en Rijkswaterstaat gaan daarom stapje voor stapje terug naar normaal beheer, laat de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) weten. Verschillende droogtemaatregelen blijven echter nog nodig.

Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) test voor de dijkversterking Zwolle-Olst de mogelijkheid om kunststof damwanden te plaatsen. Damwanden van kunststof zijn duurzamer en goedkoper dan de versie van staal, aldus het waterschap. 

De Waddenvereniging is naar de rechter gestapt om te voorkomen dat er wordt geboord in een gasveld in de Noordzee bij Schiermonnikoog. Het kabinet heeft hiervoor groen licht gegeven. Ook de lokale politiek is tegen de gaswinning.

Voor de dijkversterking in Arcen is Waterschap Limburg samen met bewoners een bijzonder traject gestart. De bewoners willen het liefst een (dure) zelfsluitende kering en gaan daar ook aan bijdragen. De kering loopt door hun achtertuinen.

Bijna een jaar liggen er nu kunstmatige riffen langs de Groningse Lauwersmeerdijk om de onderwaternatuur van de Waddenzee te versterken. De eerste resultaten stemmen de onderzoekers positief: ze troffen volop leven aan.

De Vecht kleurde groen vrijdag. Althans een beetje. En wel met reden, want waterschap Amstel, Gooi en Vecht onderzocht met behulp van contactvloeistof de stroming van het brakke water uit de Horstermeerpolder. “Uiteindelijk zoeken we een groter systeembesef om het beheer op het scherpst van de snede te kunnen voeren.”

Vewin, de vereniging van drinkwaterbedrijven, slaat alarm. Als er niet wordt ingegrepen, is er binnen tien jaar niet meer genoeg drinkwater in Nederland. Drie van de tien waterbedrijven lopen nu al tegen de grenzen van hun mogelijkheden áan bij het voldoen aan hun leveringsplicht.

De verwachte verzilting van het Nederlandse grondwater bij een stijgende zeespiegel heeft serieuze consequenties voor de zoetwatervoorziening. Sloten doorspoelen met zoet water in dezelfde mate als nu zal waarschijnlijk lastig worden, concludeert Deltares in een onderzoek in opdracht van Rijkswaterstaat.

Ruim 25 procent van de Zeeuwse zeedijken en duinen voldoet niet aan de wettelijke veiligheidsnorm. Dat betekent dat 114 kilometer dijk voor 2050 versterkt moet worden om Zeeland te beschermen tegen de zeespiegelstijging. Waterschap Scheldestromen maakt zich zorgen over de kosten.

In grote delen van Nederland is de droogtesituatie verbeterd door de gevallen neerslag en gestegen aanvoer uit de rivieren. Er is meer water beschikbaar in het hoofdwatersysteem en het vochtgehalte in de bodem is toegenomen. Landelijk is er dan ook geen sprake meer van een watertekort.

De tijd van vrijblijvendheid is voorbij, omdat de opgaven groter worden door snellere klimaatverandering en transities in steden en het landelijk gebied. De partners van het Deltaprogramma moeten daarom de komende jaren meer tempo maken bij de uitvoering van maatregelen. Met deze boodschap kwam deltacommissaris Peter Glas tijdens de presentatie van het Deltaprogramma 2023 op Prinsjesdag.