H2O Actueel

Het communicatieproject Zwolle Ondersteboven heeft de projectprijs van het Koninklijk Nederlands Waternetwerk gewonnen. Door middel van geïllustreerde stoeptegels die verspreid in de stad liggen worden inwoners op een laagdrempelige manier geïnformeerd over wat er zich bodem afspeelt en welke functie de ondergrond heeft. Zo vertellen de stoeptegels dat onder de grond de bron voor drinkwater ligt, maar ook dat de bodem belangrijk is voor klimaatadaptatie en energietransitie.

Het kabinet zet met het herstructurerende beginsel 'water en bodem sturend' bij de inrichting van Nederland ook in op gebiedsgerichte aanpak. In laagveengebieden en op hoge zandgronden gaat het grondwaterpeil omhoog. In de kustgebieden moet er rekening mee worden gehouden dat op termijn ‘vaker sprake zal zijn van tijdelijke en regionale verzilting’, schrijven minister Mark Harbers en staatssecretaris Vivianne Heijnen in een brief aan de Tweede Kamer.

Er moeten meer zoetwatervoorraden en nieuwe drinkwaterbronnen komen. Op verschillende locaties gaat het grondwaterpeil omhoog. Er wordt niet gebouwd op locaties die nodig zijn voor het bergen en afvoeren van water en ook niet meer in uiterwaarden. Steden moeten groener worden. Het watergebruik door bedrijven en burgers moet met 20 procent omlaag. De lozing van koelwater op grote rivieren wordt begrensd. Kustuitbreiding is voorlopig taboe, evenals bouwen van eilanden in het IJsselmeergebied.

In het gebouw van HZ University of Applied Sciences in Vlissingen komt een praktijklab voor duurzame waterstof. Daar worden niet alleen studenten opgeleid voor een rol in de Zeeuwse energietransitie, het plan is om ook vernieuwend onderzoek te verrichten naar bijvoorbeeld de productie van waterstof uit zout water.

Het watersysteem op de Veluwe is vooral gericht op een snelle afvoer van regenwater. Vier droge zomers op rij laten echter zien dat die neerslag hard nodig is om het grondwater aan te vullen. In opdracht van Waterschap Vallei en Veluwe onderzocht Aveco de Bondt welke maatregelen daarbij kunnen helpen.

Technisch vernuft, aanpassingsvermogen en organisatietalent. Deze drie factoren zijn volgens Martin Berendse en Paul Brood bepalend voor het succes van het Nederlandse watermanagement. “Samen vormen ze de ‘drijvende kracht’ van Nederland.” De archivarissen behandelen in de Historische wateratlas NL onze relatie met water vanaf de oertijd tot nu.

Vergroot de getijdenwerking, leg dubbele dijken langs het Haringvliet aan en maak de Nieuwe Waterweg minder diep. Hiervoor pleiten ARK Natuurontwikkeling en het Wereld Natuur Fonds (WWF) in een gezamenlijk toekomstperspectief voor het verbeteren van de natuur en leefbaarheid van de Rijn-Maasmonding. Zij roepen op om de scenario’s met natuurlijke oplossingen serieus te nemen en goed door te rekenen.

De aanpak moet minder vrijblijvend worden en het tempo moet omhoog bij het aanpassen van de gebouwde omgeving aan het veranderende klimaat. Dat laat het kabinet weten in de vandaag gepresenteerde nationale aanpak die geldt tot en met 2024. Het doel is dat de gebouwde omgeving in 2050 waterrobuust en klimaatbestendig is ingericht.

Een vlokmiddel dat gewonnen wordt uit ijzerslib afkomstig van de drinkwaterwinning, is goedkoper en veel milieuvriendelijker dan een commercieel vlokmiddel. En zeker zo belangrijk: het verwijderingsrendement is hoger. Dat is de uitkomst van het project HerCauWer. Bij het vervolg zal worden gekeken naar interessante toepassingen op de markt.

De Eerste Kamer heeft de stemming over de initiatiefwet geborgde zetels uitgesteld naar volgende week. Daarmee lijkt het schier onmogelijk geworden om het wetsvoorstel tijdig van kracht te laten zijn voor de waterschapsverkiezingen in maart volgend jaar.

Als de Eerste Kamer vandaag instemt met het geamendeerde wetsvoorstel geborgde zetels, dan is het niet realistisch dat de wet de komende waterschapsverkiezingen al van kracht is. Dat spiegelde minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat gisteravond de Senaat voor. Er is te weinig tijd meer om de wet tijdig in werking te laten treden, aldus de bewindsman. Wel is het mogelijk dat een deel van de wet, namelijk afschaffen van de verplichte geborgde zetel in het dagelijks bestuur, in te laten gaan.

In opdracht van Stowa is door RAVON een onderzoek verricht naar het inzetten van eDNA bij het in kaart brengen van de visstand. Deze methode lijkt geschikt om de samenstelling van de visgemeenschappen in stromende wateren sneller, beter en goedkoper te beoordelen dan de klassieke monitoring, maar is niet geschikt voor alle KRW-maatlatten.

Deze week stemt de Eerste Kamer over een wetswijziging over de verdeling van de geborgde zetels in de waterschapsbesturen. In het huidige voorstel verdwijnen de geborgde zetels voor het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven is het daar niet mee eens. “Dit is een opmaat voor het verdwijnen van de waterschappen.”

Tachtig procent van de kleine wateren scoort een onvoldoende voor waterkwaliteit. Dat blijkt uit het nieuwste citizen science onderzoek ‘Vang de Watermonsters’ en validatieonderzoek door Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). Door de aanhoudende slechte waterkwaliteit staat de biodiversiteit in sloten, venen en grachten inmiddels langdurig onder druk, stelt Natuur & Milieu, een van deelnemers aan het project.

In een open brief aan de Deltacommissaris pleiten twee Delftse hoogleraren voor een duidelijke strategie om Nederland voor te bereiden op klimaatverandering en zeespiegelstijging. De afgelopen jaren is er volgens hen wel veel gedroomd, maar nog weinig gebeurd.

Al na een half jaar veranderen dode perenbomen in de Waddenzee in een levendige broed- en schuilplaats voor algen, mossels en vissen. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een experiment met bomenriffen van perenhout, als onderdeel van het project Waddenmozaïek.

Het is lastig om een extreme overstroming van de Geul in Valkenburg volledig te voorkomen, blijkt uit een verkennende studie van kennisinstituut Deltares. Zo zijn er diverse maatregelen mogelijk om water bovenstrooms langer vast te houden, maar die zijn te weinig effectief.

In het oosten van het land is er nog altijd een flink neerslagtekort, waardoor op de meeste plekken de grondwaterstanden zeer laag zijn. Volgens Waterschap Vechtstromen is voor herstel van de grondwaterstanden de komende vijf maanden erg veel neerslag nodig. Ook Waterschap Rijn en IJssel vreest anders in het voorjaar weer met een probleem te zitten.

Op de klimaattop COP27 heeft minister Mark Harbers het initiatief voor een kampioenengroep van landen uit delta’s en kustgebieden gepresenteerd. Het doel is dat de landen hun kennis en ervaringen delen, zodat zij zich nog beter en sneller kunnen aanpassen aan het veranderende klimaat. De kampioenengroep zal officieel worden gelanceerd bij de waterconferentie van de Verenigde Naties in maart 2023.

Het kabinet trekt zo’n 90 miljoen euro uit voor dijkversterking, rivierverruiming en gebiedsontwikkeling in met name Limburg. Dit houdt verband met een omvangrijk pakket aan investeringen in infrastructurele projecten.