H2O Actueel

Alweer een zomer waarin de droogte toeslaat. Al vroeg in het voorjaar moest drinkwaterbedrijf Vitens nieuwe leidingaansluitingen voor bedrijven weigeren omdat drinkwaterlevering niet gegarandeerd kon worden. Door klimaatverandering neemt de beschikbaarheid van zoetwater af, en tegelijk neemt de vraag toe, zo signaleren Marike Bonhof en Bert Boerman. Bonhof is directeur van Vitens, dat een groot deel van Oost-Nederland van drinkwater voorziet, en Boerman is gedeputeerde in de provincie Overijssel, met water en klimaatadaptatie in zijn portefeuille. Aan welke kranen kunnen ze draaien om de problemen te verminderen? Een tweeluik.

Met een nieuwe analysetechniek hebben onderzoekers van de Universiteit Utrecht en het NIOZ op twee locaties in de Waddenzee onzichtbare deeltjes plastic opgespoord. Ze schatten dat er in de hele Waddenzee ruim 21 ton nano- en microdeeltjes rondzweven.

De Hoge Raad heeft een arrest van het gerechtshof in Den Haag over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen buiten de land- en tuinbouw vernietigd. Dat betekent dat professioneel gebruik vooralsnog weer verboden is. De waterschappen reageren opgelucht.

Opnieuw is Hydraloop, het waterrecyclingsysteem voor woningen en gebouwen, in de prijzen gevallen. World Intellectual Property Organization (WIPO), onderdeel van de Verenigde Naties, heeft Hydraloop uit Leeuwarden tot een van de winnaars uitgeroepen van het WIPO Global Awards Program.

Door de droogte zijn de grondwaterstanden lokaal laag tot zeer laag, met name in het oosten, zuiden en westen. In West-Nederland is er sprake van toenemende verzilting en door de hoge watertemperaturen verslechtert lokaal de waterkwaliteit, maar deze is over het algemeen nog van voldoende kwaliteit. De watervoorraad in het IJsselmeer is nog goed op peil. Een en ander staat in de droogtemonitor die dinsdag is uitgebracht.

Het is de vierde keer dat het gemaal De Aanvoerder in stelling wordt gebracht om zoetwater uit het Amsterdam-Rijnkanaal naar het westen te pompen. Vandaag werd het gemaal in werking gezet om de stromingsrichting in de Leidsche Rijn om te keren met water uit het Amsterdam-Rijnkanaal. Tezamen met extra aanvoer uit de Lek moet zo het zoetwatertekort en dreigende verzilting in West-Nederland tegen worden gegaan.

António Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, sprak regeringsleiders toe tijdens de Petersberg Climate Dialogue in Berlijn. Klimaatverandering dwingt de mensheid volgens hem tot een keuze: gezamenlijk ingrijpen of gezamenlijk zelfmoord plegen.

Onder de vlag van het initiatief ‘Weet van Water’, waarin Waterschap Rijn en IJssel samenwerken met de gemeenten in hun beheersgebied, is deze zomer de tentoonstelling ‘Droogte in de Achterhoek: Wat kan ík doen?’ geopend.

Het Rijk en de waterschappen investeren de komende acht jaar gezamenlijk 10 miljoen euro per jaar in de tweede fase van het internationale programma Blue Deal. Dat maakte minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) vandaag in New York bekend. Het gaat om een verdubbeling ten opzichte van de eerste vijf jaar.

Een jaar na de overstromingen is vanmorgen in Valkenburg aan de Geul een programma gepresenteerd dat Limburg waterveiliger moet maken. Het Rijk, de provincie Limburg en Waterschap Limburg investeren 1,2 miljard euro. Inwoners mogen meepraten in een waterraad.

Vanwege het droge zomerweer nemen waterbeheerders steeds meer maatregelen. Zo stelt Waterschap Limburg een onttrekkingsverbod uit oppervlaktewater in en zet Rijkswaterstaat voor inmiddels de tweede keer dit jaar het peil van het IJsselmeer en het Markermeer op. Volgens de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling is er op landelijke schaal nog geen sprake van watertekorten.

Hoe kan Vlaanderen zich beter wapenen tegen overstromingen en watertekorten? Hiervoor heeft een internationaal deskundigenpanel met de Nederlandse watergezant Henk Ovink als voorzitter een strategie met tien acties en een plan van aanpak opgesteld. De experts bevelen aan om de regie over waterzekerheid in handen te leggen van een watercommissaris.

Wie inzicht wil krijgen in de microbiologische risico’s van een fontein of waterspeelplaats in de bebouwde omgeving, kan nu de online Waterkwaliteitscheck uitvoeren. Dit nieuwe instrument is geïntroduceerd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. De check is onder meer bedoeld voor gemeenten en waterschappen.

Waterschap Zuiderzeeland gaat marktpartijen vragen om innovatieve ideeën die de erosiebestendigheid van dijken, met name van het binnentalud, vergroten. Het waterschap is daarom een drie jaar durend innovatieproject gestart en hoopt de innovatieve ideeën te kunnen gebruiken bij de versterking van de IJsselmeerdijk.

Natura 2000-gebieden worden beschermd vanuit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn, maar de waterkwaliteit in die gebieden valt onder de Europese Kaderrichtlijn Water. Wageningen Environmental Research onderzocht hoe die twee richtlijnen op elkaar inwerken en hoe de samenhang ertussen verbeterd kan worden.

Niet alleen in de Waddenzee, ook in het Veerse Meer en het Grevelingenmeer wil Rijkswaterstaat flinke zeegrasvelden aanleggen. In een grootschalig ‘herstelproject’ wordt de komende vijf jaar 5 miljoen euro geïnvesteerd vanuit de Kaderrichtlijn Water (KRW).

Twaalf partijen uit de Euregio Maas-Rijn slaan de handen ineen om overlast door overstromingen zoals in juli 2021 te bestrijden. Voor ruim vijftig deelprojecten is 6,9 miljoen euro toegekend door Interreg, een Europees fonds ter stimulering van grensoverschrijdende samenwerking.

Op het terrein van rioolwaterzuivering Utrecht van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden komt een aquathermie-installatie te staan, die waarschijnlijk vanaf eind 2023 duurzame warmte gaat produceren voor ongeveer 20.000 woningen. Hiervoor wordt de grootste warmtepomp van Nederland gebouwd.

De waterstanden van de grote rivieren gaan in de komende twee weken waarschijnlijk aanzienlijk dalen. Het is mogelijk dat de Rijnafvoer bij Lobith uitkomt op 1.000 kubieke meter per seconde of minder in de tweede helft van juli. Dit is slechts enkele keren eerder in deze tijd van het jaar voorgekomen en kan een grote druk leggen op het Nederlandse watersysteem.

Tijdens de voorjaarsmeting van het initiatief Schone Rivieren vonden vrijwilligers op 70 procent van de oevers stukjes piepschuim: gemiddeld 80 per honderd meter. Piepschuim is een van de drie afvalsoorten die het vaakst worden aangetroffen. IVN Natuureducatie, Stichting De Noordzee en Plastic Soup Foundation, de partijen achter Schone Rivieren, pleiten voor betere wet- en regelgeving.