H2O Actueel

Er is al veel bekend over het ontstaan van piping bij rivierdijken. Maar hoe groot is dit risico bij dijken op getijdenzand? Dat wordt nu in de praktijk getest aan de Friese Waddenzeekust. Dit moet leiden tot een rekenmodel.

Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) heeft een digitale kaart van het watererfgoed gepresenteerd. Hierop zijn meer dan vijfhonderd oude objecten te vinden, zoals gemaalgebouwen, damsluizen en verhoefslagpalen.

De wateruitlaat van de kerncentrale bij Borssele is aan verzakking onderhevig. Dat valt te zien op de interactieve bodemdalingskaart van Nederland, die in een nieuw jasje is gestoken. De kaart is veel gedetailleerder geworden en toont nu ook verzakkingen van onder meer gebouwen, bruggen en dijken.

Het Rijk, waterschap Aa en Maas en andere partijen hebben een overeenkomst gesloten over het project Meanderende Maas. Zij trekken 235 miljoen euro uit voor de versterking van de dijk tussen de Brabantse plaatsen Ravenstein en Lith, in combinatie met rivierverruiming, uitbreiding van de riviernatuur en stimulering van de economie.

Negentig procent van het op rivieroevers aangetroffen afval is van plastic, aldus de nieuwste onderzoeksresultaten van het project Schone Rivieren. Behalve langs de Maas en Waal hebben vrijwillige afvalonderzoekers nu ook metingen uitgevoerd langs onder meer het Haringvliet. Interessant is dat daar zee-afval zoals vispluis aanspoelt. Dit wordt de komende jaren verder onderzocht.

De overgang naar de circulaire economie is ook voor de waterschappen en drinkwaterbedrijven geen sinecure. Ze nemen initiatieven en ontwikkelen producten, maar stuiten op veel obstakels. Die hebben betrekking op regelgeving, maar ook op zaken als het negatieve imago van secundaire grondstoffen. Technologieën en producten lopen daardoor meer kans in de ‘Valley of Death’ te stranden.

Waterschap Scheldestromen houdt haar watersysteem tegen het licht met het project Planvorming Wateropgave. Het waterschap wil alle watersystemen in 2027 op orde te hebben. Om die planning niet in gevaar te brengen, en belanghebbenden toch bij het project te betrekken, kiest Scheldestromen voor een omvangrijk digitaal aanbod.

De Nederlandse bossen kwakkelen. Droogte en voedingsarme bodems leiden tot de sterfte van verschillende boomsoorten. Een betere waterhuishouding en een meer diverse samenstelling kunnen de bossen weerbaarder maken. Dat blijkt uit het rapport ‘Revitalisering Nederlandse bossen’, dat in opdracht van het Ministerie van LNV is gemaakt.

In de rivieren Maas en Rijn zijn vorig jaar opnieuw veel schadelijke stoffen aangetroffen. Om grip te krijgen op opkomende stoffen moet er meer en intensief internationaal worden samengewerkt, stelt RIWA, de vereniging van rivierwaterbedrijven. Lozingsvergunningen op de rivieren moeten actueel, compleet en publiek toegankelijk zijn. “Dat is nu veelal niet het geval”, zegt Maarten van der Ploeg, directeur van RIWA-Maas.

De Amerikaanse rivierkreeft vertoeft graag in de Krimpenerwaard, zo blijkt uit een eerste telling van het hoogheemraadschap. Op alle onderzoekslocaties werd de ongewenste gast aangetroffen. In Schieland was dat een stuk minder vaak.

Het Rijk moet landelijke doelen vaststellen om verdere bodemdaling in veenweidegebieden te voorkomen. Dat bepleit de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een advies aan het kabinet. Volgens de Unie van Waterschappen is het belangrijk om aan te sluiten bij de regionale aanpak die in veel gebieden al is gestart.

Het vakartikel ‘De ecologische meerwaarde van het aanbrengen van grindbedden in de Tongelreep’ is gekozen tot beste H₂O-vakartikel dat in 2019 is gepubliceerd. In het artikel wordt de invloed van grindbedden op beekfauna uitgewerkt. Eén van de weinige beken in Nederland waarin grind is aangebracht is de Tongelreep in Noord-Brabant.

Het derde droogtejaar op rij zorgt voor steeds meer onomkeerbare schade in de natuur. Zichtbare effecten zijn er in de kwetsbare (hoog)veengebieden, vennen en beeksystemen. Op meerdere plekken in het land staan delen van het veen droog en vindt veenafbraak plaats. Ook komen kwelafhankelijke habitats in gevaar en is er sprake van grote sterfte onder bomen.

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) zet een volgende stap in het innovatieproject Ge(O)zond Water. Het algemeen bestuur wordt gevraagd bijna 7 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de bouw van een proefzuivering op de rioolwaterzuivering Wervershoof om schadelijke stoffen als medicijnresten, hormonen, resistente bacteriën en microplastics uit het effluent te verwijderen.

Ook al is er in de tweede helft van augustus regen gevallen op veel plaatsen in Nederland, de grondwaterstanden in het zuiden en oosten dalen nog steeds. Dat stelt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) in de twaalfde droogtemonitor van dit jaar. Verder is er sprake van verzilting in de Rijn- en Maasmonding en lijdt de natuur veel schade.

Na verschillende niet succesvolle pogingen om zeegras aan te planten in de Nederlandse Waddenzee, lijkt een nieuwe proef nu wel te slagen. Het zeegras verspreidt zich tot buiten het proefvlak bij het onbewoonde eiland Griend.

De waterschappen Vechtstromen en Drents Overijsselse Delta starten het project Veilige Vecht. De komende drie jaar onderzoeken ze welke maatregelen kunnen bijdragen aan de waterveiligheid in het Vechtdal. Aansluitend daarop zal, vanaf 2027, 30 kilometer dijk tussen Dalfsen en Zwolle worden versterkt.

Het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) is begonnen met het verzamelen van standpunten over het afschaffen van de geborgde zetels in waterschapsbesturen. Het orgaan doet dat op verzoek van minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat. Zij wil alle standpunten op een rij hebben om een besluit te kunnen nemen over een eventuele wijziging van het bestuurlijke stelsel van de waterschappen.

We hebben binnen 5 jaar grote problemen met de beschikbaarheid van zoet water. Dat zei Cees Veerman op het symposium dat werd gehouden ter gelegenheid van het afscheid van algemeen directeur Guïljo van Nuland van drinkwaterbedrijf Brabant Water. “Als we niet meer uit het diepe grondwater kunnen putten, dan hebben we een probleem”, zei Veerman.

Met de DNA Diatom Biosensor kunnen waterschappen straks snel, goedkoop en efficiënt de ecologische waterkwaliteit in rivieren, sloten en plassen meten, zo is de bedoeling. Daarvoor wordt het grote palet aan DNA-codes in microscopisch kleine algen gebruikt.