H2O Actueel

Het dijkversterkingsbeleid van minister Mark Harbers heeft een beperkte blik, gericht op dijken zo goedkoop mogelijk versterken tot 2050. De minister neemt daarbij de zogeheten meerlaagsveiligheid, het uitgangspunt van het waterveiligheidsbeleid, in de praktijk nauwelijks mee. Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in een onderzoek naar de waterveiligheid in Nederland, weergegeven in het rapport Voorbij de dijk.

Waterschap Vechtstromen gaat negen Twentse rioolwaterzuiveringen aanpassen om de doelen van de Kaderrichtlijn Water in 2027 te halen. Hier gelden extra strenge eisen voor de waterkwaliteit, omdat het gezuiverde afvalwater wordt geloosd op kleine beken. De ingenieursbureaus Royal HaskoningDHV en Witteveen+Bos ondersteunen het waterschap bij de moderniseringsslag.

Nieuwe Waterwerken Zoutkamp, Riobase voor datagestuurd rioolbeheer en Innovatiepartnerschap Sterke Lekdijk. Deze en nog vijf andere samenwerkingsprojecten uit het weg-, vaarweg- en waterbeheer zijn genomineerd voor de WOW-prijs 2023. Voor de publieksprijs kan nu worden gestemd.

De Europese Commissie heeft een online viewer gelanceerd waarin de overstromingsrisico’s in de landen van de Europese Unie in beeld zijn gebracht. Ruim 14.000 gebieden lopen een aanzienlijk risico.

Op de Waterbouwdag zijn de jaarlijkse Waterbouwprijzen uitgereikt in twee categorieën. Micha Starink en Joppe Vugts (Avans Hogeschool) wonnen in de categorie HBO met het project ‘Omgaan met rekeninnovaties bij dijkversterkingsprojecten’ en Maria Montijn (TU Delft) won in de universitaire categorie met een evaluatie van adaptieve manieren om overstromingsrisico’s te beperken.

In het voorjaar plantten onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) en Universiteit Leiden ongeveer 3000 rijstplanten in een veengebied in de buurt van Leiden. Doel was te onderzoeken of polderrijst een haalbaar circulair alternatief voor veeteelt op veengrond is. De oogst was teleurstellend, toch spreken de onderzoekers van een succesvol experiment. Dat volgend jaar een vervolg krijgt.

Co Verdaas wordt de nieuwe deltacommissaris. Hij volgt Peter Glas op die 1 december met pensioen gaat.

Het voorstel van de Europese Commissie om de vergunning voor het gebruik van glyfosaat met tien jaar te verlengen, heeft in de Europese Unie niet de vereiste stemmen voor of tegen gekregen. Over de verlenging wordt binnen een maand weer gestemd. Als dan opnieuw geen beslissende meerderheid voor of tegen het voorstel stemt, is het aan de commissie om de knoop door te hakken.

Het algemeen bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht stelt een klankborgroep in om de in- en oprichting van de vernieuwde stichting Waternet intensief te kunnen volgen. In een aangenomen motie roept het algemeen bestuur op dat met een door Amsterdam gewenst nader ‘technisch onderzoek’ naar de nieuwe samenwerking, níet wordt voorgesorteerd op een harde splitsing van de watertaken. 

Het is weer bijna herfstvakantie en dat betekent dat de najaarseditie van de Week van Ons Water op stapel staat. Van 14 tot en met 29 oktober worden door heel Nederland leuke en leerzame wateractiviteiten georganiseerd voor jong en oud. Speciale aandacht is er dit keer voor klimaatverandering.

Op de rioolwaterzuivering Leidsche Rijn nemen Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) en Cellvation vandaag de eerste grootschalige cellulose-installatie van Nederland in gebruik. Cellulosevezels uit toiletpapier worden hier verwerkt tot een nieuwe grondstof voor bijvoorbeeld fietspaden en oeverbeschoeiing. 

Het algemeen bestuur van Waterschap Rivierenland wil schade als gevolg van de PFAS vervuiling verhalen op het chemiebedrijf Chemours. Wat precies de schade gaat zijn, moet nog blijken, aldus het waterschap. “Wat al wel duidelijk is, is dat het waterschap extra activiteiten moet uitvoeren.”

De vergunningen voor lozingen van zeker twaalf van Nederlands grootste industriële bedrijven stroken volgens onderzoeksplatform Investico niet met de regels van de Europese Kaderrichtlijn Water. Zij hebben bijvoorbeeld een verouderde vergunning of voerden geen immissietoets uit. Verschillende bedrijven zijn het hiermee oneens.

Uit nieuwe data van het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit (LMG) blijkt dat de concentraties nitraat in het ondiepe grondwater in het löss/leemgebied hoog zijn. Dat geldt ook voor zandgebieden met landbouw. In veengebieden zijn de concentraties barium en chloride in de afgelopen decennia gestegen, wat wijst op verzilting.

Breng in verband met het halen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water alle relevante wateronttrekkingen en vervuilingsbronnen in kaart en reguleer die via vergunningen. En doe dit voor 2025. Daarom vraagt de Tweede Kamer in een aangenomen motie.

Om ook in de toekomst leveringszekerheid te kunnen borgen, onderzoekt Vitens de mogelijkheden van de IJssel als alternatieve drinkwaterbron. Samen met NX Filtration draait het drinkwaterbedrijf een pilot met capillaire nanofiltratie. “We hebben inmiddels extra zuiveringsstappen toegevoegd”, zegt Martijn Tas, procestechnoloog bij Vitens.

Dat hittegolven, droogte en een combinatie van deze twee weersextremen wereldwijd kunnen leiden tot druk op het watersysteem is al langer duidelijk. Voor het eerst probeerden wetenschappers nu in kaart te brengen hoe het watergebruik van verschillende sectoren reageert op zulke weerfenomenen.

De nieuwe klimaatscenario’s van KNMI laten een bepaalde bandbreedte van toekomstige ontwikkelingen zien met als rode draad dat extreem weer vaker zal voorkomen. De Unie van Waterschappen reageert met de oproep om bij beslissingen over de ruimtelijke inrichting van Nederland het jaar 2100 als richtlijn te nemen. ‘Anders schuiven we beslissingen te ver voor ons uit.’

Er komt een ‘technisch onderzoek’ naar de aansturing van de vernieuwde stichting Waternet. Reden is dat bij de uitwerking van het samenwerkingsmodel de risico’s groter en lastiger oplosbaar zijn dan eerder gedacht. Daar komt bij dat er in de organisatie inmiddels zoveel verwarring en teleurstelling is ontstaan, dat er sprake is van een ‘collectief trauma’, wat het ‘verandervermogen’ ondermijnt. Het is de vraag of de inrichting van een vernieuwde stichting wel kans van slagen heeft.

Zomers worden droger en winters natter. Hittegolven gaan meer voorkomen in Nederland en nog heter worden. De zeespiegel voor de kust blijft zeker nog honderden jaren stijgen. Deze en veel andere ontwikkelingen signaleert het KNMI in vier nieuwe klimaatscenario’s.