H2O Actueel

Als klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en andere milieuveranderingen onverminderd doorgaan, krijgen eind deze eeuw miljarden mensen te maken met ernstige gezondheidsrisico’s door hitte, overstromingen, voedseltekorten, infectieziektes, migratie en conflicten. Dat stelt de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen in het onderzoek Planetary Health. Het genootschap bepleit meer wetenschappelijk onderzoek om ‘tot effectieve maatregelen te komen’, want het is essentieel dat trends worden gekeerd.

Zaden van planten in kleine, versnipperde leefgebieden kunnen dusdanig veranderen dat ze geen langere afstanden meer af kunnen leggen en zo andere leefgebieden te bereiken. Dit gebeurt abrupt. Zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht.

Om te onderzoeken of polderrijst een haalbaar circulair alternatief voor veeteelt op veengrond is, is een pilot gestart door onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) en de Universiteit Leiden. In september moet duidelijk worden of rijstteelt op veengrond überhaupt mogelijk is.

In het bestuur van waterschap De Dommel hebben Water Natuurlijk, VVD, Partij van de Arbeid en de geborgde fracties van Natuurterreinen en Ongebouwd overeenstemming bereikt over een concept bestuursprogramma. Het is een akkoord op hoofdlijnen. Het beoogde bestuur wil met ‘een fundamenteel andere aanpak van het waterbeheer’ komen tot een watersysteemherstel in Midden-Brabant en noemt deze aanpak de watertransitie.

Advies op maat voor bewoners, draaiboeken voor de buurt, een website met praktische informatie en een waarschuwingssysteem voor extreme neerslag. In het ‘opbouwplan’ voor een waterveiliger Limburg staan concrete maatregelen om de provincie te beschermen tegen wateroverlast.

Het Hoogheemraadschap van Rijnland wordt de komende vier jaar geleid door een coalitie van BBB, VVD, CDA, Agrarisch, Natuur en JA21. Gisteren zijn de vijf nieuwe hoogheemraden geïnstalleerd, zesde coalitiepartner JA21 is niet vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur. Ook Delfland heeft sinds vandaag een nieuw bestuur, dat gelijk een motie van afkeuring over zich heen kreeg.

Het is alweer een tijdje droog in Nederland en dat begint merkbaar te worden. Het neerslagtekort is behoorlijk aan het oplopen, terwijl de waterstanden van de Rijn en Maas onder het langjarig gemiddelde zijn beland en verder dalen. Volgens de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) is de situatie momenteel nog normaal. Zo zijn de grondwaterstanden gemiddeld tot vrij hoog voor de tijd van het jaar. Voor het merendeel van de natuurgebieden geldt fase 2 (extra alert) vanwege een verhoogd risico op natuurbranden.

De provincie Groningen gaat samen met de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s ruim 750.000 euro uittrekken voor projecten die bijdragen aan verbetering van de waterkwaliteit en klimaatneutrale landbouw. Het gaat om twee nieuwe projecten in verband met het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). In Drenthe hebben veel melkveehouders zich aangemeld voor een project voor duurzaam boeren.

Delfland kan beginnen met bouw van een PACAS-installatie op de awzi Nieuwe Waterweg in Hoek van Holland. De aanpassing van de zuivering, die bijna 15 miljoen euro kost, vloeit voort uit de overeenkomst die Delfland heeft gesloten met 300 tuinders in het Westland voor de collectieve zuivering van hun restwater. Eind vorige week bezegelden Jacco Vooijs en Martin Boers namens de tuinders en hoogheemraad Ruud Egas namens Delfland de start van de bouw met het tekenen van de benodigde papieren.

Beroepsvissers hebben ruim 250.000 jonge palingen uitgezet in onder andere de Zuidelijke Randmeren en het Zwarte Meer. De afgelopen decennia was de palingstand te laag in deze wateren.

De werknemers die vallen onder de cao Waterbouw, krijgen er in één jaar 8 procent bij. Hun lonen stijgen met 7,5 procent en de structurele eindejaarsuitkering gaat met een half procent omhoog. Er is ook een afspraak gemaakt in verband met de vitaliteit van medewerkers.

In het bestuur van het Hoogheemraadschap van Delfland hebben de onderhandelaars van BBB, VVD, CDA/CU-SGP en Natuurterreinen met steun van de fracties van Ongebouwd, BVNL en JA21 een coalitieakkoord bereikt. Het algemeen bestuur van Hollandse Delta heeft ingestemd met het bestuursakkoord ‘Waterambities verenigd’. Dat is niet door een coalitie opgesteld, maar door de externe informateurs Erik van Heijningen en Govert Veldhuijzen. Zij gaan nu het college vormen.

Wetterskip Fryslân en Wetsus doen de komende vier jaar samen onderzoek naar het winnen van energie, het terugwinnen van grondstoffen en het verwijderen van microverontreinigingen uit huishoudelijk afvalwater. Het waterschap wil afvalwater op wijkniveau behandelen.

Patrick van der Broeck stopt als dijkgraaf van waterschap Limburg. Op 31 mei legt hij zijn functie neer. Dat betekent dat hij niet aan zijn tweede termijn begint, die 1 juni zou ingaan. De dijkgraaf heeft een andere visie op toekomst van het waterschap dan de ambtelijke en bestuurlijke top, zo blijkt uit zijn verklaring bij zijn vertrek.

De afsluiting van de Zuiderzee heeft grote gevolgen gehad voor de biodiversiteit in het voormalige brakwatergebied. In een paar jaar tijd nam het aantal oorspronkelijke soorten met ruim 40 procent af, zo blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Utrecht en de Waddenacademie. De onderzoekers waarschuwen voor nieuwe ingrepen in Nederlandse kustgebieden.

Nederland beschermen tegen ‘de Woede der Zee en der Stormen’. Dat was de reden voor de oprichting van Rijkswaterstaat op 24 mei 1798. Het heuglijke feit is precies 225 jaar later gevierd met een landelijk kennisfestival in het historische Fort Lent in Nijmegen. Hoogtepunt was het ceremonieel programma waarbij koning Willem-Alexander aanwezig was. Rijkswaterstaat lanceerde hier een nieuw vierjarig kennisprogramma voor klimaatadaptatie.

Drinkwaterbedrijf Oasen leverde in 2022 47,2 miljard liter drinkwater. Dat is een lichte daling ten opzichte van 2021 (47,9 miljard liter). De daling schrijft het drinkwaterbedrijf toe aan de sterk opgelopen energieprijs in het najaar waardoor mensen korter zijn gaan douchen. De daling is incidenteel, voor de komende jaren zoekt het drinkwaterbedrijf naar mogelijkheden om de drinkwaterproductie op te voeren om aan de stijgende watervraag te kunnen voldoen.

De Nederlandse Staat heeft het Amerikaanse chemieconcern 3M officieel aansprakelijk gesteld voor de PFAS-schade die de fabriek bij Antwerpen veroorzaakt in de Zeeuwse Westerschelde. De landsadvocaat stuurde hierover een brief aan het bedrijf. Er volgt nu onderzoek om het schadebedrag te bepalen waarvoor een vergoeding zal worden geëist.

De versterking van de stadsdijken in Zwolle trekt om meerdere redenen de aandacht. De uitvoering is complex, de kosten zijn zeer hoog en de versterking geldt als pioniersproject voor de toepassing van de zogeheten tweefasenaanpak, het samenwerkingsverband tussen opdrachtgever en uitvoerder bij de planuitwerking en de uitvoering. “Het is een heel bijzonder project”, zei directeur Erik Wagener van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) maandag bij de officiële start in de Scania Haven in Zwolle.

Sinds 2018 zijn er op de Proeftuin WaterStraat 29 innovaties getest die verspreid over Nederland op meer dan 100 locaties zijn toegepast. Daarmee is meer dan 350.000 m2 straatoppervlak klimaatadaptief ingericht en 250.000 m3 water gebufferd of vertraagd afgevoerd of geïnfiltreerd in de grond. Dat zei Marjan Kreijns, directeur van The Green Village en VPDelta+, vandaag bij de viering van het eerste lustrum van de proeftuin.