De potentie van geothermie is in grote delen van Zuid-Holland goed tot zeer goed. Ook is voldoende kennis opgedaan voor opschaling van de techniek, stelt de Geothermie Alliantie Zuid-Holland. De bedoeling is dat aardwarmte in 2040 voorziet in een derde van de provinciale warmtebehoefte.
Zuid-Holland kan de bakermat van aardwarmte worden genoemd, aldus de Geothermie Alliantie in een gisteren gepubliceerd visiedocument. Hier wordt op het ogenblik de helft van de aardwarmte in Nederland gewonnen, vooral ten behoeve van de glastuinbouw. De provincie heeft volgens de alliantie een grote warmtevraag met een hoge dichtheid en is daarom erg geschikt voor warmtenetten die worden gevoed met aardwarmte.
De alliantie omschrijft de potentie van geothermie als goed tot zeer goed in grote delen van Zuid-Holland. De huidige warmtevraag is 115 petajoule. Die daalt naar verwachting door energiebesparing naar 75 petajoule in 2050. Het winbare potentieel aardwarmte wordt geschat op 25 tot 40 petajoule. De alliantie streeft ernaar dat aardwarmte in 2040 voor een derde in de warmtebehoefte voorziet. Hiervan profiteren behalve kassen straks ook woningen, kantoren en instellingen.
Voldoende kennis voor opschaling
De Alliantie Geothermie bestaat uit brancheorganisatie DAGO, Energie Beheer Nederland, Eneco, gemeente Westland, duurzaam energie- en afvalbedrijf HVC, geothermie-operator Hydreco Geomec en de provincie Zuid-Holland. Voor het opschalen van de techniek is volgens het samenwerkingsverband voldoende kennis opgedaan.
De basis moet een veilige en verantwoorde winning met een breed maatschappelijk draagvlak zijn. Dat vraagt om een portfoliobenadering, waarbij partijen in een regio de bovengrondse warmtevraag en de ondergrondse potentie met elkaar weten te combineren. De alliantie noemt in het visiedocument een aantal acties om de toepassing van aardwarmte te versnellen.
Diepliggende zandlagen geschikt
Bij geothermie wordt diep vanuit de bodem warm water opgepompt voor verwarmingsdoeleinden, waarna het afgekoelde water via een andere leiding wordt teruggepompt. De alliantie is van mening dat de ondergrond van Zuid-Holland zeer geschikt is om diepliggende watervoerende zandlagen te benutten voor de winning van aardwarmte.
De eigenschappen en de potentie van de bodemlagen in de provincie zijn grotendeels geïnventariseerd, evenals de technieken die het beste kunnen worden toegepast. De Geothermie Alliantie wil de geologische formaties optimaal benutten in de hele provincie in plaats van per project. Op deze manier kunnen meerdere projecten tegelijk worden gerealiseerd.
Volgens de Zuid-Hollandse gedeputeerde Han Weber laat de nieuwe visie zien wat er nodig is om geothermie veilig en verantwoord grootschaliger toe te passen. “Aardwarmte winnen betekent: anders met de ondergrond omgaan. Daar ligt ook een rol voor het Rijk, want we lopen tegen de beperkingen van de Mijnbouwwet aan. Positief is in elk geval dat het Rijk nu ook geld uittrekt om te investeren in nieuwe boorputten.”
Financiële deelname door EBN
Weber refereert daarmee aan de brief die minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat vorige week aan de Tweede Kamer stuurde. De overheid gaat financieel deelnemen in aardwarmteprojecten. De geothermiesector is een jonge sector die nog klein en relatief onervaren is, aldus Wiebes. Voor een snelle en verantwoorde groei is een gestructureerde aanpak nodig, waarmee de continuïteit van kennis en ervaring wordt gewaarborgd, de kennis van de ondergrond wordt vergroot en innovaties worden versneld. Energie Beheer Nederland (EBN) dat voor honderd procent eigendom van de staat is, gaat risicodragend participeren in alle geothermieprojecten.
Deze verplichte deelname begint al met de opsporingsfase, hetgeen tot betere keuzes en verlaging van risico’s moet leiden. EBN beschikt door participatie in de olie- en gassector over zeer brede kennis en ervaring op het gebied van ondernemen in de ondergrond, stelt Wiebes. De kosten van geothermie zijn op dit moment hoog; een eerste boring kost zes tot acht miljoen euro. Doordat EBN een deel van het financiële risico op zich neemt, worden projecten voor andere partijen aantrekkelijker.
MEER INFORMATIE
Provincie Zuid-Holland over opschaling aardwarmte
Kamerbrief van minister Wiebes
EBN over aardwarmte in Nederland
Verscherpte eisen SodM voor geothermie