H2O Actueel

De Universiteit van Utrecht nam het initiatief om met specialisten van over de hele wereld in kaart te brengen hoe delta’s beschermd kunnen worden tegen zeespiegelstijging. “We hebben manieren gevonden, dat is het goede nieuws, maar om delta’s te beschermen zullen gecontroleerde overstromingen in een of andere vorm nodig zijn.’

Op de rioolwaterzuivering Enschede ging vorig week een pilot van start waarbij een nieuwe techniek ervoor moet zorgen dat er meer medicijnresten uit het water worden verwijderd. Na biologische zuivering en membraanfiltering wordt het water dat in de membranen achterblijft, opnieuw naar een bioreactor worden gestuurd om de medicijnresten beter af te kunnen breken.

Rijkswaterstaat betaalt het consortium Levvel een vergoeding van 238 miljoen euro voor extra werk aan de opknapbeurt van de Afsluitdijk. Om de meerkosten te kunnen ophoesten heeft Rijkswaterstaat besloten de renovatie en versterking van de huidige spuisluizen aan beide kanten van de Afsluitdijk (Den Oever en Kornwerderzand) op te schorten en later opnieuw aan te besteden.

Frisdrankenproducent Refresco mag jaarlijks maximaal 750.000 m³ grondwater winnen uit diepe en ondiepe bronnen. Dat heeft de Raad van State bepaald. De hoogste bestuursrechter zet daarmee een streep door het vonnis van de rechtbank Oost-Brabant, die eind 2020 de door de provincie Noord-Brabant verleende vergunning vernietigde.

De combinatie van een waterinfiltratiesysteem (onderwaterdrainage) met dynamisch peilbeheer in de polder Lange Weide bij Driebruggen heeft de afgelopen twee jaar goed gewerkt. Dat concludeert Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) in een tussenevaluatie van het project ‘Toekomstbestendige polder Lange Weide’.

Na vijf jaar pionieren met actieve waterinfiltratie, ofwel drukdrainage, in de polder Spengen lukt het om de grondwaterstand in het groeiseizoen hoger te houden. Voor de boeren levert deze werkwijze echter nauwelijks voordeel op, zo blijkt uit het eindrapport van de bedrijvenproef ‘Sturen met grondwater’.

Het initiatiefwetsvoorstel om de geborgde zetels in de waterschappen af te schaffen staat op losse schroeven. In de Tweede Kamer zorgde een amendement van Peter Grinwis (ChristenUnie) voor opwinding in het debat dat vandaag werd voortgezet over het wetsvoorstel van Laura Bromet (GroenLinks) en Tjeerd de Groot (D66). Grinwis haalde met zijn ingediende wijziging de angel uit van het wetsvoorstel; de geborgde zetels worden niet afgeschaft, maar teruggebracht in aantal. De kans bestaat dat het amendement steun krijgt van de PVV, waarmee de meerderheid in de Tweede Kamer voor afschaffing verdampt.

Er is erg veel te doen want de Nederlandse watersector staat voor een aantal grote opgaven: omgaan met de klimaatverandering, verbeteren van de waterkwaliteit en bijdragen aan ruimtelijke transities. Tegelijkertijd is het afgelopen jaar heel wat bereikt en ook veerkracht getoond. Dat is de rode draad door de Staat van Ons Water 2021.

Waterschap De Dommel verbiedt vrijwel overal in Midden-Brabant dat water uit beken en sloten wordt opgepompt voor onder meer het beregenen van akkers. Ook een aantal andere waterschappen heeft zo’n onttrekkingsverbod ingesteld, zoals Vallei en Veluwe voor gebieden waar geen wateraanvoer mogelijk is. Er komt nu een periode met neerslag maar dat is volgens de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling nog niet voldoende om de gevolgen van de droogte op te heffen.

“Begin mei zagen de grondwaterstanden er nog redelijk gewoontjes uit. Dat is de afgelopen weken snel veranderd. We staan op een kantelpunt." Dit zegt Maarten Kuiper, principal expert water en ondergrond bij Aveco de Bondt en maker van de onlangs verschenen Droogtemonitor 2022.

Advies- en ingenieursbureau TAUW heeft op basis van een analyse van zijn eigen watergerelateerde projecten vier succesfactoren onderscheiden voor een klimaatrobuust watersysteem: synergie van opgaven, een concreet handelingsperspectief, vitale bossen en systeemdenken.

Een delta met een omvang van 40.000 km2 en bijna 20 miljoen bewoners, staat op het punt om te verdrinken. Alleen een veelomvattende, eensgezinde en snelle aanpak kan dat lot nog afwenden. Dat schrijft een interdisciplinair onderzoeksteam in het wetenschappelijke tijdschrift Science.

Europa krijgt nog voor de herfst te maken met een nieuwe golf van coronabesmettingen. Dat zegt het Europese centrum voor ziektepreventie en -bestrijding ECDC. Reden is de verspreiding van nieuwe ‘zorgwekkende’ subvarianten van het omikronvirus. De vraag is of Nederland er klaar voor is om adequaat te reageren op een nieuwe besmettingsgolf. Rioolwatersurveillance is altijd al effectief geweest, maar wordt nu nog relevanter, stelt KWR in een persverklaring. Het onderzoeksinstituut is er in geslaagd om met GIS-technologie meer inzichten te geven in viruscirculatie.

De 21 Nederlandse waterschappen en de Unie van Waterschappen starten in het kader van hun ‘Waterbazen-campagne’ met een speciale actie: de Waterbazencheck, gericht op jongeren en jongvolwassenen.

Met de nieuwe tool HydroMonitor lanceert wateronderzoeksinstituut KWR de opvolger van haar eigen programma Menyanthes. Gebaseerd op landelijke databronnen brengt Hydromonitor de externe invloeden op grondwaterstanden in beeld.

Fractievoorzitter Kees Romijn van de VVD in het algemeen bestuur van Rivierenland is kritisch over de wijze waarop het waterschap de problemen met de verzakte huizen langs de Lekdijk aanpakt. Samen met Annemieke Stallaert, burgerlid voor de VVD in de commissie waterveiligheid van het waterschap, vindt hij het ‘zorgwekkend’ dat er vooral gewerkt wordt vanuit ‘een papieren controle en niet vanuit controle in het veld’.

Aquathermie, thermische energie uit oppervlakte-, afval- en drinkwater, wint in de warmtetransitie steeds meer terrein. Het Netwerk Aquathermie voorziet dat in 2030 meer dan 200.000 woningen worden verwarmd en gekoeld met aquathermie. “We moeten nog een paar stappen zetten, maar dan gaat het echt wel lopen. Dan wordt een belangrijk deel van de warmtetransitie ingevuld met aquathermie”, zei Erik Kraaij, programmamanager Netwerk Aquathermie, gisteren op het NAT Festival ‘Aquathermie stroomt door’.

Rioolwaterzuiveringsinstallaties slagen er steeds beter in om stikstof en fosfor uit het rioolwater te halen. De afgelopen dertig jaar is de totale stikstofbelasting van het oppervlaktewater door rwzi’s met 64 procent afgenomen, zo berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De fosforbelasting nam in diezelfde periode met bijna 75 procent af.

De overstromingen in Limburg in de zomer van 2021 hadden niet of nauwelijks voorkomen kunnen worden, maar mogelijk kan een combinatie van maatregelen de risico’s van toekomstige wateroverlast wel verkleinen. Dat is de voorlopige conclusie na vier casestudies door onderzoeksinstituut Deltares.

De grondwaterstanden zijn in april bijna overal in Vlaanderen gedaald, waardoor ze nu op 67 procent van de meetplaatsen laag of zeer laag zijn. Verder zijn in een aantal provincies de eerste tijdelijke onttrekkingsverboden uit oppervlaktewater ingesteld. De leveringszekerheid van kraanwater wordt tot september niet bedreigd, ook niet bij aanhoudende droogte.