Het University Fund Wageningen is dit najaar een crowdfundingsactie begonnen om Oekraïners van waterfilters te kunnen voorzien. In het oorlogsgebied is een groot gebrek aan schoon drinkwater. Inmiddels zijn er zevenduizend filters uitgedeeld, het streven is om er nog eens drieduizend aan toe te voegen.
Door de oorlog in Oekraïne zijn ziekenhuizen, waterfaciliteiten, scholen en kinderdagverblijven vernietigd en is een deel van de bevolking ontheemd. Hierdoor hebben naar schatting 13,6 miljoen mensen een tekort aan schoon drinkwater, schrijft Wageningen University & Research (WUR) op de website.
Vooral in steden en in de oostelijke regio is de situatie nijpend. De meeste mensen daar zijn afhankelijk van waterleidingsystemen voor hun drinkwater, maar die zijn vaak vernietigd. Het beschikbare oppervlaktewater is verontreinigd doordat er dode lichamen in liggen.
Hulpgoederen
Vier alumni van de WUR, die elkaar eerder tegenkwamen bij een actie van Unicef voor waterfilters in Oekraïne, besloten in oktober hun krachten te bundelen en een crowdfundingsactie op te zetten onder de vlag van de universiteit.
Het gaat om Lieselotte Heederik en Guido van Hofwegen, die de Nazava Water Filters hebben ontwikkeld, en Emmeke Vierhout en Kees Huizinga, die al twintig jaar in Oekraïne wonen en daar een boerenbedrijf hebben opgebouwd. Vanuit hun De Leeuw Kyiv Foundation voorzien zij mensen in het oorlogsgebied nu van hulpgoederen. Voor deze actie werken ze samen met de organisatie SaveUA, die de filters verspreidt in de bezette gebieden.
Twee emmers
De Nazava Water Filters werden tot nu toe vooral in landen als Indonesië, Ethiopië, Kenia en Mozambique toegepast. Ze zuiveren vervuild water in drie stappen: het keramisch membraan filtert bacteriën en grove deeltjes zoals ijzer uit het water, een zilverlaagje doodt de bacteriën en de kern van actief koolstof reduceert smaak, luchtjes en chemische stoffen zoals chloor.
Het gezuiverde water wordt opgevangen en kan worden afgetapt. Het hele systeem is niet groter dan twee emmers op elkaar. "Ze zijn gemakkelijk verplaatsbaar en kunnen eenvoudig overal door iedereen worden gebruikt", aldus de initiatiefnemers.
Dankzij ruim zevenhonderd donaties staat de teller nu op 163.221 euro; daarmee zijn ruim zevenduizend filters gefinancierd. De initiatiefnemers streven naar een totaal van tienduizend filters, waarvoor nog 50.000 euro nodig is. Een waterfilter kost ongeveer 20 euro.
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water