De eerste zeven van enkele honderden afgekeurde kunstwerken in Nederland zijn deze week officieel waterveilig verklaard. Het gaat om zeven sluizen in Noord-Holland, die in opdracht van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) tegelijk zijn aangepakt. Het project geldt als pilot voor de rest van Nederland.
De komende decennia moet elke vier weken een kunstwerk versterkt worden, willen alle afgekeurde kunstwerken in primaire waterkeringen in 2050 weer veilig zijn. Tot nu toe worden de meeste van deze sluizen, stuwen en gemalen tegelijk met een dijkversterking aangepakt. HHNK koos ervoor om de zeven sluizen apart, maar wel in één project te versterken.
"Dat vraagt om een andere expertise", aldus woordvoerder Carmen van der Kort van het hoogheemraadschap. "Bij dijkversterking denk je in kilometers, hierbij in centimeters. Het gaat om de details."
Om de kennis en ervaring die in Noord-Holland is opgedaan te delen, is onder regie van HHNK het landelijke project ‘Samenwerken aan kunstwerken’ gestart. Daarin pakken de waterschappen, Rijkswaterstaat, het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), kennisinstellingen en marktpartijen de versterkingsopgave gezamenlijk op.
Superstorm
In Noord-Holland heeft de combinatie Tauw-Friso Civiel de klus geklaard. De sluizen waren afgekeurd op de betrouwbaarheid van sluiting. Bij een superstorm met veel wind en regen was het onvoldoende zeker dat de sluizen, als deze dicht stonden, het opstuwende water konden keren, aldus het hoogheemraadschap.
In het project 'Pilot 7 Kunstwerken' zijn de zeven kunstwerken het afgelopen jaar voor de komende honderd jaar veilig gemaakt. Dat gebeurde op verschillende manieren.
Bij de Noorder-, Zuider- en Hornsluis in Schardam zijn de schuiven vervangen. De nieuwe schuiven bestaan uit twee delen waarmee de sluizen gedeeltelijk of helemaal dichtgezet kunnen worden. Zo kunnen ze het hoogwater tegenhouden als dat nodig is en blijft het tegelijk mogelijk om water in of uit te laten.
Extra deuren
Bij de Sassluis in Enkhuizen zijn twee extra sets authentieke houten deuren toegevoegd die bij hoogwater gesloten kunnen worden. Ook zijn twee defecte schuiven in het omloopriool van de sluis hersteld.
In Den Helder, bij de Spuisluis Oostoever, zijn een set wakerdeuren en een schuif vervangen.
Voor de overige twee kunstwerken, de keersluis in Broekerhaven en de Grote Sluis in Hoorn, is het sluitingsprotocol aangepast. Dit betreft alleen een administratieve handeling.
LEES OOK
HHNK over de feestelijke afsluiting van het pilotproject
HWBP over het project ‘Samenwerken aan kunstwerken’
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.