Een ‘bezemactie’ in Zeeland om verouderde en vaak al lang verboden gewasbeschermingsmiddelen in te zamelen heeft veel meer opgebracht dan de organisatoren hadden verwacht. Bijna vierhonderd telers deden mee.
In totaal is ruim 13 duizend kilo aan middelen ingenomen. Dat blijkt uit een deze week verschenen rapport over de actie Bezem door de middelenkast, die liep van februari tot en met begin april. Zeeuwse telers, loonwerkers en hoveniers konden resten van niet meer toegelaten gewasbeschermingsmiddelen gratis en anoniem inleveren bij de depots voor klein gevaarlijk afval. Het was een initiatief van Schoon Water Zeeland, waarin overheden, watersector en agrariërs samenwerken aan schoner oppervlakte- en grondwater in de provincie.
“De bezemactie heeft veel meer opgeleverd dan wij hadden gedacht”, vertelt projectleider Rien Klippel van waterschap Scheldestromen. “We waren uitgegaan van 120 deelnemers en het werden er 398. Ook is de opbrengst van gemiddeld 33,8 kilo per deelnemer hoog. Het grootste deel van de oude gewasbeschermingsmiddelen is nu ingezameld. Daarmee is het risico voorkomen dat deze middelen in het water terechtkomen.”
Een deel van de middelen is al zo’n twintig jaar geleden verboden. Klippel noemt als voorbeelden parathion-ethyl en simazin. “Van deze stoffen is 75 en 15 liter ingenomen. Ze zijn hartstikke giftig. Dan denk je wel: hoe bestaat het dat telers deze middelen nog hebben? Blijkbaar fungeert het huidige inzamelsysteem niet optimaal als zulke stoffen in de kast blijven staan. We zullen moeten kijken naar verbeteringen.”
Volgens Klippel is de actie een succes geworden vanwege de gezamenlijke aanpak. “Zo heeft Agrodis, de koepel van handelaren, intensief meegedaan. Een derde van de deelnemers heeft zich aangemeld via handelaren. Ook is onze communicatie met agrariërs anders dan vroeger. Wij hebben nu open gesprekken met elkaar. De dialoog leidt tot veel wederzijds begrip.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.