Zeegrasvelden beginnen zich op sommige plekken in de Europese Unie te herstellen door verbeterde waterkwaliteit, nadat zij lange tijd hard achteruit zijn gegaan. De situatie in Nederland is echter minder hoopvol door ongunstige omstandigheden. Dat blijkt uit Europees onderzoek waarbij de Radboud Universiteit is betrokken.
Een eeuw geleden bevonden zich in de Nederlandse Waddenzee, inclusief de toenmalige Zuiderzee, nog uitgestrekte velden met zeegras. Deze zaadplant is belangrijk als broedplaats van vissen en ter bevordering van de waterkwaliteit. Er is echter veel zeegras verloren gegaan door ziekte, verslechterde waterkwaliteit en kustontwikkeling, waardoor het plantje nu amper meer in ons land voorkomt. Ook in andere Europese landen is dezelfde ontwikkeling te zien.
Europese wetenschappers constateren in een onderzoek dat vanaf het eind van de twintigste eeuw de afname langzamer gaat en op sommige plekken zeegrasvelden zich herstellen. Dat hangt samen met maatregelen van de Europese Unie om de waterkwaliteit te verbeteren. Het recordherstel is te zien in de Noord-Duitse Waddenzee. De onderzoekers maakten gebruik van gegevens van 737 locaties langs de kust van 25 Europese landen.
Zeer laag niveau
Marieke van KatwijkDit is goed nieuws voor Europa maar in Nederland is nog veel werk te verrichten, stelt Marieke van Katwijk van de Radboud Universiteit die betrokken is bij het onderzoek. “Het niveau in Nederland is stabiel, maar op een zeer laag niveau”, zegt de milieukundige op de site van de universiteit. Het herstel in het Noord-Duitse deel van de Waddenzee is volgens Van Katwijk niet maatgevend. Hier gaat het om een ander type zeegras dat sneller groeit dan het zeegras in het Nederlandse deel.
De westelijke Waddenzee is ook veel dieper. Op enkele plaatsen is wel diep groeiend type zeegras mogelijk. De oostelijke Waddenzee lijkt met veel droogvallende platen meer op de Noord-Duitse Wadden en is daarom geschikter voor het ondiep groeiende type zeegras. Probleem is dat de zee hier erg voedselrijk is, onder meer vanwege de landbouw. Van Katwijk: “Of wij het succesvolle herstel als in Duitsland zouden kunnen behalen is daarom niet waarschijnlijk. Maar beter dan nu zou zeker wel moeten kunnen.”
In Zeeland wordt zeegras in het Grevelingenmeer aangeplant. De plant verdween hier rond 1990. Erg geslaagd is het herstelproject nog niet. “Het aanplanten is moeilijk, want er zijn veel meer krabben en algen. De voedselketen lijkt verstoord”, aldus Van Katwijk.
MEER INFORMATIE
Publicatie in Nature Communications
Bericht van Radboud Universiteit
Zeegrasherstel in Waddenzee
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.