Getijdenzand is minimaal twee keer minder gevoelig voor piping dan rivierzand. Dat blijkt volgens Wetterskip Fryslân uit een proef langs de Friese Waddenzeekust. Het faalmechanisme, waarbij tijdens hoogwater tunnels onder de dijk ontstaan door kwelwater, trad hier niet op.
Het positieve resultaat betekent dat de aanstaande dijkversterking Koehool-Lauwersmeer, langs de Waddenzee, waarschijnlijk een stuk goedkoper kan uitvallen, stelt het waterschap. Voor dit project, onderdeel van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), is circa 300 miljoen euro begroot.
Piping of zanderosie is een groot risico, omdat de dijk hierdoor verzwakt raakt of zelfs kan doorbreken. Eerdere laboratoriumonderzoeken wezen er al op dat getijdenzand minder gevoelig is voor het ontstaan van piping dan rivierzand. Niet eerder echter was dat in de praktijk getest.
Eerste tekenen
Wetterskip Fryslân heeft vorige maand samen met onderzoeksinstituut Deltares en geotechnisch bureau Fugro een proef gedaan op de Vijfhuisterdijk bij Hallum, een voormalige Waddenzeedijk. Daarbij is in de zandlaag stapsgewijs een verhoogde waterdruk gecreëerd. Per stap is vervolgens het effect op deze zandlaag gemeten.
"De eerste tekenen van piping waren er wel, maar het verschijnsel zelf is niet opgetreden", vertelt projectleider Ido Boonstra van het Wetterskip. "De weerstand was twee keer groter dan op grond van de berekeningen verwacht."
Hedwigepolder
Om de sterkte van getijdenzand beter aan te kunnen tonen, worden de komende maanden gedetailleerde analyses van de proef gemaakt en worden laboratoriumproeven uitgevoerd. Begin volgend jaar vindt in de Hedwigepolder in Zeeland een grote praktijkproef plaats.
Deltares wil met de onderzoeksresultaten een rekenmodel op basis van getijdenzand ontwikkelen. De huidige rekenmodellen voor de risico’s op dijkverzwakking zijn allemaal gebaseerd op rivierzand.
De komende dertig jaar wordt in het kader van het HWBP ruim 1300 kilometer aan dijken versterkt om Nederland beter te beschermen tegen overstromingen. Een derde van alle dijken is een zeedijk.
MEER INFORMATIE
H2O-bericht: Praktijkproef met piping aan Friese Waddenzeekust
H2O-bericht: Wetterskip Fryslân begint aan dijkversterking
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.