De Houtribdijk is over een lengte van tien kilometer versterkt met zandoevers. Rijkswaterstaat spreekt van een wereldwijde primeur. Deze methode van bouwen met de natuur is voor de eerste keer toegepast bij een binnenmeer zonder getijdewerking.
De Houtribdijk is een dam tussen het IJsselmeer en Markermeer, waarover verkeer tussen Enkhuizen en Lelystad rijdt. De zandoevers liggen langs bijna de helft van de dijk: het tien kilometer lange stuk tussen Enkhuizen en Trintelhaven. In december startte de Combinatie Houtribdijk (Boskalis en Van Oord) in opdracht van Rijkswaterstaat met het leggen van enorme zandpakketten langs beide kanten van de dijk. Afgelopen weekend is het laatste zand gestort. De aannemer werkt nu de oevers op de vereiste hoogte af.
Meer biodiversiteit
Rijkswaterstaat heeft het over een wereldwijde primeur. “Het gebruik van zandige oevers is wereldwijd niet eerder op deze manier toegepast in een binnenmeer zonder eb en vloed. De oevers zorgen voor meer biodiversiteit in het IJsselmeergebied, waar over het algemeen vooral harde, stenige oevers zijn”, aldus een bericht op de site van Rijkswaterstaat.
Versterking van de Houtribdijk was nodig omdat die niet meer voldeed aan de nieuwe veiligheidsnormen. In het deel van de dijk waar de zandoevers zijn gelegd, is het water relatief ondiep. Dat maakte het mogelijk om de methode van bouwen met natuur toe te passen, waardoor de dijk niet hoefde te worden verhoogd. Het dieper liggende deel richting Lelystad wordt versterkt met breuksteen en gietasfalt.
De aannemer heeft het zand gehaald uit zandwinputten in het Markeermeer. In totaal is tien miljoen kubieke meter zand gebruikt. Deze hoeveelheid is volgens Rijkswaterstaat groter dan normaal gesproken in een jaar langs de hele Nederlandse kust wordt gestort. Opgezogen bodemmateriaal dat niet geschikt was voor dijkversterking, is gebruikt voor het nieuwe natte natuurgebied Trintelzand.
Eerst pilot
Bij de aanleg van de zandoevers is niet over een nacht ijs gegaan. Zandversterking werkt in een zoetwatermeer heel anders dan in een kustgebied en daarover was vooraf weinig bekend. De methode is eerst vier jaar lang getest in een proefvak bij Trintelhaven. De conclusie was dat een stabiele zandige oplossing in een meeromgeving mogelijk is. De oever is tijdens de pilotperiode goed blijven liggen. De hoeveelheid zand is vrijwel gelijk gebleven ondanks soms zware stormomstandigheden met hoge golven.
Rijkswaterstaat gaat in samenwerking met TU Delft de komende jaren verder onderzoeken hoe de onvoorspelbare golfslag in het IJsselmeergebied de zandoevers beïnvloeden. De kennis opgedaan bij de Houtribdijk is intussen gebruikt in andere projecten, zoals de dimensionering van de zandige buitenranden van de Marker Wadden en de versterking van de Markermeerdijken tussen Hoorn en Edam.
MEER INFORMATIE
Rijkswaterstaat over afronding van zandstort
Bericht over pilotresultaten
Rijkswaterstaat over versterking van Houtribdijk
