secundair logo knw 1

De waterstanden van de Mississippi waren over heel 2023 bezien historisch laag I Foto: Lucy Mills via Pixabay

Voor rivieren was 2023 globaal genomen het droogste jaar in meer dan drie decennia, volgens een rapport van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Dit komt vooral door de klimaatverandering, al speelde ook El Niño een rol. Gletsjers slinken in rap tempo. Zij leden het grootste massaverlies in vijftig jaar.

Wereldwijd staan watervoorraden fors onder druk, blijkt uit het nieuwe WMO-rapport State of Global Water Resources 2023. Voor meer dan de helft van de riviersystemen waren er in de laatste vijf jaar abnormale waarden. Het gaat dan voornamelijk om weinig water. Daarbij was de situatie in 2023 nog een tikje erger dan in de jaren daarvoor (zie wereldkaart).

Vorig jaar werden grote gebieden in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika getroffen door ernstige droogte en verminderde rivierafvoeren. In de bekkens van de Amazone en Mississippi bereikten de waterstanden recordlaagtes. In Azië was er bij de Ganges, Brahmaputra en Mekong minder water dan normaal.

In sommige regio’s waren de waterpeilen op jaarbasis juist vrij hoog, zoals aan de oostkust van Afrika. Ook in een aantal landen in het noordelijke deel van Europa was sprake van bovennormale afvoeromstandigheden. Dit geldt onder meer voor Nederland en ook voor het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Finland.

Beeld rivierpeilen WMO rapport 2024Bron: The State of Global Water Resources 2023 / WMO

Groot massaverlies bij gletsjers
Gletsjers verloren de meeste massa in vijftig jaar: ruim 600 gigaton water tussen september 2022 en augustus 2023. Het was voor het tweede opeenvolgende jaar waarin alle regio’s met gletsjers ijsverlies rapporteerden. Vooral in de Europese Alpen en in het westen van Noord-Amerika gaat het hard. Het volume van de Zwitserse gletsjers verminderde met ongeveer 10 procent in twee jaar tijd.

Door de klimaatverandering wordt de hydrologische cyclus grilliger. Vorig jaar was het warmste jaar ooit gemeten. Dat leidde tot het vaker voorkomen van extreme droogte of juist overvloedige regen met als gevolg overstromingen. Ook het weerfenomeen El Niño had daarop een duidelijke invloed.

In Afrika vielen de meeste dodelijke slachtoffers door overstromingen. Libië springt eruit. Hier kwamen in september meer dan 11.000 mensen om, toen twee dammen bezweken bij een grote overstroming. De ramp trof 22 procent van de bevolking.

Water ‘kanarie in de kolenmijn’
Secretaris-generaal Celeste Saulo van de Wereld Meteorologische Organisatie noemt water de kanarie in de kolenmijn van klimaatverandering. “Wij ontvangen noodsignalen in de vorm van steeds extremere regenval, overstromingen en droogtes. Zij eisen een zware tol als het gaat om levens, ecosystemen en economieën. Smeltend ijs en slinkende gletsjers bedreigen de waterzekerheid op de lange termijn voor vele miljoenen mensen. En toch blijft de noodzakelijke dringende actie uit.”

Sauto wijst op de versnelling van de hydrologische cyclus door de stijgende temperaturen, met alle gevolgen van dien. Zo nemen de problemen door te veel of te weinig water toe. Er is volgens de Argentijnse nog onvoldoende bekend hoe het werkelijk gaat met de zoetwaterbronnen in de wereld. “We kunnen niet beheren wat we niet meten. Ons rapport wil eraan bijdragen dat de monitoring, het delen van data en de grensoverschrijdende samenwerking en beoordelingen worden verbeterd. Dat is dringend nodig.”

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Goed dat je dit doet Jelmer. Er zit zoveel kennis verstopt in het verleden. Door daar goed naar te kijken kun je waardevolle oplossingen in het heden creëren 👍🏼erfgoedstichting De Hollandse Cirkel (www.hollandsecirkel.nl)  werkt er al jaren aan om de historie van de geodesie/landmeetkunde/geo-informatie te kunnen ontsluiten naar het heden en de toekomst. 
@H2O redactie Geachte Redactie, dank voor uw correctie en web-site verwijzing naar de Piekberging.
Nu de dijken goed met gras begroeid zijn, test Rijnland de Piekberging Haarlemmermeer in Buitenkaag van donderdag 7 tot en met dinsdag 19 november. We vullen en legen de piekberging één keer om er zeker van te zijn dat alles goed werkt. Volg de test live via de livestreams
@Peter VonkRijkswaterstaat schrijft:
'Iedere keer als de sluisdeur opengaat, stroomt er 10 miljoen kilo zout het Noordzeekanaal in.'
Natuurlijk goed/winst dat bomenstructuur behouden blijft maar het blijft doodzonde een onnodig als de populieren gekapt worden. De oudere populieren kunnen prima nog wel 100 jaar behouden blijven mbv toepassing van een speciale snoeimethode. Stichting Het Wantij te Dordrecht heeft in de gemeente Dordrecht de snoeimethode van bureau Storix voor Bomen en Landschapsbeheer weten te introduceren. Daartoe heeft de Stichting een rapport laten maken waarin de essentie van deze methode wordt beschreven. (Er moest wel wat weerstand worden overwonnen maar de weg naar grootschalige kap van populieren in de toekomst volgens het zgn "populieren protocol" is van de baan). 
Dat was het begin van meerdere projecten in Dordrecht. Onlangs zijn nog populieren van zo,n 125 jaar oud gesnoeid om duurzaam te behouden die langs het riviertje het Wantij staan. De eerder voorgenomen kap van vele andere, 80 jaar oude bomen, werd voorkomen. Vorig jaar werd een artikel geplaatst in Trouw waarop reacties zijn gekomen uit meerdere steden.
Inmiddels zijn bewoners uit Den Haag, Rotterdam en Amsterdam zich in gaan zetten voor behoud populieren in hun omgeving.  Op het blog   https://blog.hetwantij.com/ vindt u meer via zoekfunctie "populieren".
Het blog wordt binnenkort geactualiseerd met de nieuwe informatie en rapporten. Graag zien we dat ook deze populieren langs de Maas een kans krijgen duurzaam oud te worden!
Secretaris Cor Goosen