De massale boerenprotesten bij het kantoor van Wetterskip Fryslân hebben het algemeen bestuur niet kunnen vermurwen. Dat stemde gisteren unaniem in met de begroting voor 2020, inclusief de omstreden verhoging van de watersysteemheffing met 13 procent.
De vergadering, die om veiligheidsredenen was verplaatst naar het WTC Expo in Leeuwarden, verliep gistermiddag rustig. Rond het middaguur verzamelden zich zo’n dertig boeren bij het complex. ''Zij hebben hun punt gemaakt en zijn daarna weer weggereden’’, vertelt woordvoerder Marjan Hoogeveen.
Even later arriveerde nog een boer met hekkelafval, maar dat hield hij bij zich. Eerder waren boeren van plan de parkeerplaats van het Wetterskip vol te gooien met bagger, maar maandagavond al meldde Farmers Defence Force (FDF) dat deze actie, mede uit vrees voor boetes, niet doorging.
Het terrein rond het hoofdkantoor van het Wetterskip, naast het WTC Expo, was dinsdag afgezet door de politie en beveiligers. Ook rond het WTC was veel beveiliging op de been. Slechts enkele boeren volgden de vergadering via een scherm in een aparte ruimte in het WTC Expo. ''Achteraf gezien was uitwijken niet nodig geweest’’, erkent de woordvoerder.
Tractors en bussen
Op 2 december, tijdens de commissievergadering over de begroting, kwamen zo’n vierhonderd boeren met tractors en bussen naar het waterschapskantoor. Zij pasten niet allemaal in de vergaderzaal en moesten het debat deels buiten volgen. Een vergelijkbaar boerenprotest leidde een week eerder bij Waterschap Vallei en Veluwe tot het gedeeltelijk terugdraaien van de belastingverhoging.
Het bestuur van Wetterskip Fryslân blijft echter van mening dat een eenmalige verhoging van de belasting in 2020 de beste methode is om de begroting, van in totaal 154 miljoen euro, op orde te krijgen. Om lastenstijgingen te beperken, is de afgelopen jaren geput uit de reserves. Die raken uitgeput.
Dat vooral voor agrariërs de lasten fors omhoog gaan, komt omdat zij behalve een zuiveringsheffing relatief veel watersysteemheffing betalen. De verhoging hiervan wordt bij hen vrijwel volledig doorgerekend, waardoor zij uitkomen op een totale tariefsverhoging van gemiddeld 15,8 procent. Voor een huishouden met een koopwoning is dat gemiddeld 8 procent en voor een MKB-bedrijf gemiddeld 6,6 procent.
Extern onderzoek
LTO Noord vindt dit ''verre van evenredig’’ en heeft het algemeen bestuur van Wetterskip Fryslân in een brief opgeroepen de financiële situatie door een externe partij te laten doorlichten. ''Onze leden kunnen tal van voorbeelden tonen waarin het kostenbewustzijn van het Wetterskip op zijn zachtst gezegd discutabel is’’, aldus de belangenorganisatie.
Het bestuur van het waterschap is dat niet van plan, zo meldt dagelijks bestuurslid Jan van Weperen bij monde van de woordvoerder. ‘’We begrijpen de vraag wel, maar we achten zo’n onderzoek op dit moment niet van toegevoegde waarde. We hebben onszelf al behoorlijk doorgelicht, nu hebben we tijd nodig om te bewijzen dat de maatregelen effect hebben.’’
Dat betreurt regiobestuurder Tineke de Vries van LTO Noord. Een extern onderzoek kan het imago van het waterschap weer wat opkrikken, meent zij. ''Toon het aan, dan is die discussie ook uit de lucht. Dat hoeft geen tonnen te kosten. Nu blijft het wantrouwen, maar we moeten wel met elkaar verder. En communiceer beter over de tarieven, want dat is veel mensen nu niet duidelijk.''
MEER INFORMATIE
Massaal Fries boerenprotest tegen forse verhoging waterschapsbelasting
Vallei en Veluwe past tarieven aan na trekkerprotest boeren
Wetterskip Fryslân over de belastingverhoging
Eerlijker voor de boeren en de maatschappij.
Het pleidooi voor meer overleg in het kader van grensoverschrijdend waterbeheer met Duitsland en België, maar ook met Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland, is wel steekhoudend. Het stroomgebied van de Rijn beslaat naast Nederland immers Zwitserland, Duitsland en Frankrijk. Stroomgebied van de Maas beslaat naast Nederland ook Frankrijk, Luxemburg, België en Duitsland. Voor zover ik weet zijn er in waterschapverband slechts een aantal pilots hier momenteel concreet mee bezig o.a. via het ontwerpen en operationaliseren van grensoverschrijdend waterbeheer rondom de Overijsselse Vecht en ook voor delen van het Roer stroomgebied dat aansluit op de Maas. Ruimte voor de rivieren in Nederland gaat maar beperkte impact hebben als niet eenzelfde inhaalslag gaat plaatsvinden in de bovenstrooms genoemde landen.
Acht kennisinstituten uit Nederland, België, Duitsland en Luxemburg gaan daarom onder coördinatie van Deltares onderzoek doen naar beter beheer van grensoverschrijdende regionale stroomgebieden. De watersnood in juli 2021 heeft geleerd dat autoriteiten hier geen goed overzicht over hebben en dat kennis over de overstromings- en droogterisico’s langs de kleinere grensoverschrijdende zijrivieren van de Maas en Rijn nog heel versnipperd is.
Het artikel stelt terecht dat voor grensoverschrijdend waterbeheer nog te weinig urgentie is.