Bij topsport hoort in toenemende mate wetenschap. Over schaatsen wordt weleens gezegd dat de snelheid voor 80 procent bepaald wordt door de sporter en voor 20 procent door het ijs. En het begrijpen en verbeteren van de factoren die de ijskwaliteit beïnvloeden, dat is het doel van een nieuw onderzoeksproject van Wetsus.
“IJskwaliteit vind ik wel een beetje ingewikkeld woord”, zegt Elmar C. Fuchs. Fuchs is programmamanager bij Wetsus en aldaar de themacoördinator Applied Water Physics. “Langebaanschaatsen en shorttrack vragen bijvoorbeeld alweer hele andere kwaliteiten van het ijs. Dat gezegd hebbende, gaat het er in dit project om eindelijk te begrijpen welke elementen, denk aan temperatuur en kristallisatie, van invloed zijn op de hardheid van het ijs, de grip die het ijs geeft en de glijweerstand.”
Elmar C. FuchsHet project is een initiatief van Innovatielab Thialf, een van de bij Wetsus aangesloten bedrijven. Fuchs: “De ijsmeesters van Thialf weten eigenlijk al heel goed wat ze moeten doen. Het punt is dat de wetenschappelijke principes erachter nog veelal onbekend zijn. Thialf heeft er belang bij dat beter te begrijpen om zo op elk gewenst moment, elke soort ijs te kunnen maken.”
Maar het project gaat volgens Fuchs verder dan alleen snellere rondetijden en mogelijke laaglandrecords, er zullen in dit project wel degelijk wetenschappelijke vragen worden beantwoord. “Feit is dat we nog heel veel niet weten over ijs. Zo weten we bijvoorbeeld nog steeds niet waarom ijs nu precies glad is. Voor ons als wetenschappelijk waterinstituut is het natuurlijk heel interessant om dit soort onontgonnen velden te onderzoeken.”
Daarnaast dient het onderzoek ook een maatschappelijk doel, stelt Fuchs. De manier waarop in Thialf nu ijs wordt gemaakt en onderhouden vraagt veel energie. “Wij willen ontdekken of dat niet energiezuiniger kan. De omgang met energie is een actuele maatschappelijke opgave en daar dragen we op deze manier natuurlijk graag een steentje aan bij.”
Het project krijgt de vorm van een promotieonderzoek. De nog aan te nemen promovendus, de vacature zal in maart worden uitgeschreven, zal gaan werken in een team met naast Fuchs ook Daniel Bonn, fysicus aan de Universiteit van Amsterdam, en enkele Wetsus-experts. “We gaan de eigenschappen van het ijs onder verschillende omstandigheden testen en meten in een labopstelling bij Wetsus zelf. Uiteindelijk gaan we de bevindingen dan testen in Thialf. Zo hebben we een schitterende combinatie tussen toegepast en fundamenteel wetenschappelijk onderzoek te pakken.”
