‘We hebben nu al een dikke 300 commitments, groot en klein’

Henk Ovink is bezig aan zijn laatste klus als watergezant: de organisatie van de UN 2023 Water Conference in New York met Nederland als co-host. Voor H₂O schrijft hij in een drieluik over zijn ervaringen voor, tijdens en na de top. Vandaag deel 1: de aanloop.

“Dit is de tweede waterconferentie ooit, maar het is de eerste keer dat we die hier bij de Verenigde Naties in New York organiseren. En die eerste was alweer 46 jaar geleden… hoog tijd dus! Met onze co-host Tadzjikistan werken we er echt keihard aan om deze UN 2023 Water Conference tot een succes te maken. We slagen er in elk geval in om momentum te creëren, de basis voor succes. 

Vanuit de héle wereld is er interesse. Er zijn meer deelnemers en meer side events dan ooit. En er is een record aan nieuwe organisaties die zich hebben ingeschreven voor deelname aan deze VN Water Conferentie. Dat hebben ze hier in New York nog nooit meegemaakt.

En al die duizenden mensen, de nationale delegaties, de burgemeesters, de hoogwaardigheidsbekleders maar ook mensen van universiteiten en onderzoeksinstellingen, de ngo’s en de jongeren zeggen: kom, we gaan naar New York om water hoog op de agenda te krijgen, maar ook om te laten zien dat we al die urgente en ingewikkelde problemen waar we voor staan met water kunnen oplossen.

Die enorme dynamiek is echt ontzettend positief. Ik vind het ook heel spannend en kan er vaak niet van slapen, want er staat echt veel op het spel; we hebben de watercyclus kapot gemaakt. We hebben steeds minder water tot onze beschikking in de bodem en onze rivieren en het water dat daarin zit is onbetrouwbaar, omdat we het vervuilen en het steeds zouter wordt.

Dat is niet langer een probleem dat op lokaal, regionaal of nationaal niveau speelt, het is nu echt een mondiaal probleem en dus een multilateraal issue. En op dat niveau hebben we ons als het gaat om water nog niet georganiseerd. Daar is deze conferentie een belangrijke stepping stone voor.

Radicale reset
Nederland heeft hiervoor ook de Global Commission on the Economics of Water opgezet. Een commissie in de trilogie van Stern (economics of climate) en Dasgupta (economics of biodiversity), voorgezeten door vier wereldspelers: Ngozi Okonjo Iwéala, Mariana Mazzucato, Johan Rockström, Tharman Shanmugaratnam. De commissie concludeert met ons dat we de watercycle hebben verbroken en dat water van een lokaal vraagstuk een mondiaal en dus multilateraal vraagstuk is geworden. De commissie bepleit een radicale reset van watergovernance, waardering en aanpak.

'Water is een solution broker, een katalysator voor oplossingen die gaan over gezondheid, de economie, voedsel, energie, milieu en biodiversiteit'

Een krachtige call to action zal worden gelanceerd op de conferentie, gericht op het oplossen van de problemen. Want met mij is de commissie van mening dat die omslag in denken ook kan.

Daarom werken we aan concrete óplossingen, dat vind ik zo ontzettend gaaf aan deze conferentie. Water is een solution broker, een katalysator voor oplossingen die gaan over gezondheid, de economie, voedsel, energie, milieu en biodiversiteit. De conferentie gaat dan ook over de héle agenda van de Sustainable Development Goals van de VN, dus niet alleen SDG6 over schoon water en sanitaire voorzieningen voor iedereen.

Doel is om de transversale kracht van water op die agenda te krijgen. Dan gaat het om: bewustzijn van de waarde van water, inzicht in de kracht van water, de maatschappelijke betekenis van water, de waardering van water, vergroten van de beschikbaarheid van water, versterken van de governance en het management van water, en investeren in innovaties en verandering - dat dus allemaal!

Maatschappelijk commitment
We moeten er echt álles uithalen. We roepen de mensen en hun organisaties dan ook op om met ambitieuze commitments naar New York te komen. Dat is zo belangrijk. Dit is geen conferentie zoals over het klimaat, waarin je op basis van een akkoord onderhandelt. Hier gaat het anders, want er is geen akkoord over water, en er komt geen gemeenschappelijke verklaring, het gaat dus allemaal om politiek en maatschappelijk commitment en concrete en ambitieuze acties - met het momentum dat we met deze conferentie creëren willen we de wereld aanzetten tot actie. Niet eenvoudig, maar als het lukt wel heel goed.

'Er staan hele grote commitments in, van een paar honderd miljard dollar tot hele kleine commitments van een school of een community'

En om al die commitments niet te laten verdampen en ze bovendien te kunnen valideren, evalueren en de kansen identificeren om ze op te schalen, hebben we de Water Action Agenda ontwikkeld. Daar staan nu al een dikke 300 commitments in en dat worden er nog veel meer. Er staan hele grote commitments in, van een paar honderd miljard dollar tot hele kleine commitments van een school of een community. Als je die inzet, groot en klein, bij elkaar optelt dan laat het zien dat de wereld er heel serieus mee aan de slag gaat.

De conferentie is gestructureerd langs vijf thema’s: water en gezondheid en mensenrechten; waterzekerheid in relatie tot voedsel, steden, infrastructuur en investeringen; water en klimaat, biodiversiteit, rampen en weerbaarheid; water en samenwerking op elke schaal en door alle grenzen, en dan als laatste de toekomst van water, hoe moet het verder met water multilateraal en wat is daarbij de rol van de Water Action Agenda.

Deze vijf thema’s komen in de vijf Interactieve Dialogen, de pijlers van de conferentie, aan bod. En de uitkomst van die dialogen is samen met de Water Action Agenda de uitkomst van de conferentie. Dus de boodschap die we met deze dialogen de wereld in brengen wordt bepalend voor hoe we met water om zullen gaan. En dat moet radicaal anders.”