Het geschiedenisprogramma Andere Tijden van de NTR en VPRO herdenkt deze maand de Watersnoodramp van 1953 met de vierdelige documentaireserie Het water komt. Ook is er een app met podwalks waarmee in zeven steden en dorpen historische waterwandelingen kunnen worden gemaakt.
In de tv-serie wordt aan de hand van archiefmateriaal en ooggetuigenverslagen een beeld geschetst van het verloop en de nasleep van de ramp die aan 1.836 mensen en tienduizenden dieren het leven kostte en voor een enorme schade zorgde. In de eerste aflevering van Het water komt staat centraal: wat gebeurde er nu precies in de fatale nacht van 31 januari op 1 februari 1953? Deze reconstructie wordt aanstaande vrijdagavond uitgezonden.
In de tweede documentaire wordt de vraag gesteld of de Watersnoodramp te voorkomen was geweest. Hierin is veel aandacht voor Johan van Veen, de vader van het Deltaplan. Hij waarschuwde jarenlang tevergeefs voor de slechte toestand van de dijken.
De derde aflevering gaat over het traumatische verwerkingsproces van mensen die de vreselijke gebeurtenis meemaakten. De serie sluit af met wat we hebben geleerd van de Watersnoodramp. Is dat voldoende om Nederland droog te houden? Jongeren vertellen over hoe zij tegen het weer toenemende gevaar van water aankijken.
Veel verhalen nog niet gedeeld
Presentator is Winfried Baijens die opgroeide in Zeeland. Hij neemt ook de landelijke uitzending van de officiële herdenking in Ouwerkerk op 1 februari voor zijn rekening. Het is nu zeventig jaar later maar nog steeds zijn veel verhalen niet gedeeld, zegt Baijens in een interview met het Algemeen Dagblad.
“Waar ik van schrok is hoe diep de ramp nog zit, ook bij de latere generaties, de kinderen van de ooggetuigen. Je ziet vaker bij dit soort ingrijpende gebeurtenissen dat het lang duurt voordat het gesprek erover op gang komt. Dat is hier ook duidelijk gebleken. Daarvoor was het verdriet te groot en te allesomvattend. Bovendien was, na de oorlog, alles al gericht op de wederopbouw.”
Zeven historische waterwandelingen
In aanvulling op de tv-serie is er de podwalk app Het water komt. Hierin worden de verhalen verteld van zeven steden en dorpen waar heftige watersnoodrampen hebben plaatsgevonden. In Oude-Tonge wordt de ramp uit 1953 belicht. De andere verhalen gaan over Marken, Dordrecht, Valkenburg, Zwolle, Nijmegen en Amsterdam Tuindorp-Oostzaan.
De GPS-gestuurde audiotours zijn bedoeld als historische waterwandelingen. Met behulp van augmented reality wordt de stijging van het water op locatie getoond.
De documentaireserie Het water komt wordt op vrijdagen om 20.30 uur uitgezonden op NPO 2: op 6, 13, 20 en 27 januari. De podwalk app is gratis te downloaden in de App-store of Play-store. Meer informatie is te vinden op de themapagina van de NTR. De NOS zendt de herdenking 70 jaar na de Watersnoodramp uit op woensdag 1 februari op NPO 2. Daarnaast presenteert Herman van der Zandt van 30 januari tot en met 6 februari het dagelijkse NOS Watersnoodjournaal op NPO 1.
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water