Het watersysteem in ons land wordt tot het uiterste op de proef gesteld, blijkt uit Waterschapspeil 2016. In deze publicatie geven de waterschappen een overzicht van hun resultaten tussen 2013 en 2015 en schetsen ze de uitdagingen voor de komende jaren.
In zijn voorwoord schrijft voorzitter Hans Oosters van de Unie van Waterschappen dat het alle hens aan dek voor iedereen is. Zo komen door de verandering van het klimaat hoosbuien veel vaker voor dan vroeger. Ook is het verbeteren van de waterkwaliteit een zaak van lange adem. Waterschappen meten regelmatig nog te veel gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen en geneesmiddelen.
“Ons watersysteem staat erg onder druk”, zegt Anke van Houten, projectleider bedrijfsvergelijkingen bij de Unie van Waterschappen. Zij noemt de situatie bij regionale waterkeringen: 57 procent (in lengte uitgedrukt) voldoet in 2015 aan de normen. Dat is een daling met 10 procent ten opzichte van 2013. “De waterschappen doen er zeker niet minder aan. De afname houdt rechtstreeks verband met de klimaatverandering. Beter gaat het met de primaire keringen. Daarvan voldoet 73 procent aan de normen, een toename met 4 procent. Ik verwacht echter over twee jaar andere cijfers, omdat in 2017 nieuwe dijknormen worden ingevoerd.”
Een vergelijkbare ontwikkeling is te zien bij waterkwaliteit, aldus Van Houten. Bij slechts 43 procent van de waterlichamen voldoet het oppervlaktewater aan de normen voor prioritaire en gevaarlijke stoffen. “Een vermindering met 10 procent. Het water wordt niet viezer, integendeel. Maar er komen steeds meer stoffen op de lijst te staan. En als een van deze stoffen wordt aangetroffen, is het water niet goed.”
Er zijn volgens Van Houten ook diverse lichtpunten. De kwaliteit van 97 procent van het zwemwater is in orde. De waterschappen leveren een steeds betere prestatie bij duurzaamheid. Zo wekken zij 29,7 procent van alle energie die ze gebruiken, zelf op.
Gezinnen met een eigen woning gaan in 2017 gemiddeld 4 euro netto meer betalen aan waterschapsbelasting. Van Houten: “Een zeer geringe stijging, als je bedenkt dat waterschappen daar steeds meer voor moeten doen. De waterschappen werken veel samen, onder andere bij innovaties. Dat levert echt geld op.”
Hier is Waterschapspeil 2016 te downloaden. De cijfers van de waterschappen waarop deze publicatie is gebaseerd, zijn te vinden in de Waterschapsspiegel.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.