Huishoudens met een eigen woning zijn dit jaar gemiddeld 392 euro kwijt aan waterschapsbelastingen, terwijl huurders 280 euro betalen. Dat betekent een stijging met respectievelijk 3,4 en 1,8 procent ten opzichte van 2021. Er zijn wel aanzienlijke verschillen tussen waterschappen volgens de Atlas van de lokale lasten 2022 van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO).
Het onderzoeksinstituut dat verbonden is aan de Rijksuniversiteit Groningen brengt jaarlijks in beeld wat Nederlanders betalen aan belastingen van hun gemeente, provincie en waterschap. De lokale lasten voor huishoudens met een eigen woning zijn in 2022 gemiddeld 1.486 euro, een toename met 2,9 procent ten opzichte van 2021. Door de bank genomen gaat 904 euro naar de gemeente, 189 euro naar de provincie en 392 euro naar het waterschap.
Huurders betalen in doorsnee 893 euro, 1,9 procent meer. De verdeling is 424 euro aan gemeente, 189 euro aan provincie en 280 euro aan waterschap. Huurders zijn minder kwijt, omdat ze geen onroerendezaakbelasting aan de gemeente betalen, geen heffing gebouwd aan het waterschap en in een deel van de gemeenten ook geen rioolheffing.
COELO heeft ook een overzicht van de belastingen per gemeente gemaakt. De verschillen zijn groot. De lokale lasten variëren voor woningeigenaren tussen 1.162 euro (Tilburg) en 2.405 euro (Bloemendaal) en voor huurders tussen 544 euro (Nijmegen) en 1.226 euro (Wassenaar). Iedereen kan het voor zijn eigen situatie geldende bedrag gemakkelijk uitrekenen met de online Lokale lasten calculator op de website van COELO.
Waterschapslasten gemiddeld met 3 procent omhoog
De waterschapslasten bedragen in 2022 in totaal 3.249 miljoen euro. Dat houdt een stijging met 3,0 procent in vergeleken met afgelopen jaar. Toen ging het nog om 3.138 miljoen euro.
Wie een eigen woning bezit en deze zelf bewoont, betaalt gemiddeld 392 euro (zuiveringsheffing, ingezetenenheffing en heffing gebouwd). Dat is 3,4 procent meer dan in 2021. Voor een huishouden met een huurwoning gaat het om een gemiddeld bedrag van 280 euro (zuiveringsheffing en ingezetenenheffing). De stijging is 5 euro ofwel 1,8 procent (zie het tarievenoverzicht).
Een huishouden met meer personen betaalt door de bank genomen 185 euro voor de zuiveringsheffing, 2,9 procent meer dan vorig jaar. De ingezetenenheffing is in doorsnee 93 euro (plus 2,2 procent). De heffing gebouwd voor eigenaren van gebouwen is gemiddeld 0,0283 procent van de WOZ-waarde. Gecorrigeerd voor de verandering van de WOZ-waarde gaat het om een toename met 6,2 procent ten opzichte van 2021.
Flinke variatie tussen waterschappen
De kosten van waterbeheer verschillen aanzienlijk in Nederland. Zo moet volgens de COELO-publicatie in het westen vanwege de lage ligging veel meer worden gedaan om droge voeten te houden dan in andere delen van het land die niet onder zeeniveau liggen. Hierdoor zijn er flinke verschillen in de tarieven van waterschappen.
In het gebied van het Hoogheemraadschap van Delfland betalen huurders het meest: 368 euro. Bij de Dommel zijn ze met 207 euro het goedkoopst uit. Wie zelf een eigen woning bewoont, is het meest kwijt in Landsmeer, in het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier: gemiddeld 588 euro. Daarentegen betalen huiseigenaren het minst in Cranendonck, in waterschap De Dommel. Daar is het bedrag gemiddeld 277 euro.
Soms daling van tarieven
De waterschapslasten gaan voor huurders het meest omhoog in Rijn en IJssel: 8,7 procent. Het waterschapsbestuur wil hiermee de schuldenlast verminderen. Ook voor huishoudens met een koopwoning is in Rijn en IJssel de grootste stijging te zien. Het gaat om 11,7 procent erbij in de gemeente Bronckhorst, waar de WOZ-waarde relatief hoog is en ook relatief sterk stijgt.
In sommige gebieden dalen de waterschapslasten in plaats van dat ze stijgen. Zo is een huurder bij vier waterschappen goedkoper uit. De daling is in Delfland het sterkst met 8,8 procent. Een eigenaar-bewoner in Dordrecht in waterschap Hollandse Delta betaalt 1,8 procent minder. Dat is voor deze categorie de grootste afname.
In de publicatie wordt kort ingegaan op de voorstellen voor aanpassingen van het belastingstelsel van de waterschappen, die zijn opgesteld door een stuurgroep met vertegenwoordigers uit alle waterschappen. Het is volgens de onderzoekers van COELO de vraag of deze wijzigingen nodig zijn. Sommige knelpunten in de huidige wetgeving kunnen naar hun mening ook met eenvoudigere aanpassingen worden opgelost.
Gematigde stijging van rioolheffing
De rioolheffing door de gemeenten brengt in totaal 1.772 miljoen euro in het laatje. De belasting wordt betaald door zowel huishoudens als bedrijven. De gemiddelde rioolheffing voor een eenpersoonshuishouden stijgt dit jaar met 2,1 procent naar 191 euro en voor een meerpersoonshuishouden met 1,7 procent naar 207 euro. Gemeenten hanteren wel verschillende bedragen. Zo varieert het tarief van 91 (Overbetuwe) tot 500 euro (Gouda) voor een huishouden met meer personen.
Een bedrijf betaalt bij een waterverbruik van 100 kubieke meter gemiddeld 207 euro aan rioolheffing en bij 500 kubieke meter water 366 euro. De ontwikkeling loopt uiteen van een stijging met 1,6 procent voor bedrijven die 100 kubieke meter water gebruiken tot een stijging met 7,7 procent voor bedrijven met een waterverbruik van 30.000 kubieke meter.
Bron: Atlas van de lokale lasten 2022 (COELO)
Aanpassing 7 april
In het bericht was het gemiddelde bedrag van 392 euro aan waterschapslasten voor een eigenaar-bewoner in 2022 vergeleken met het bedrag van 362 euro in 2021 (zoals vermeld in de atlas van 2021), wat een verhoging met 30 euro zou inhouden. Dan klopt een stijgingspercentage van 3,4 procent niet, merkt Marien Abspoel in een reactie op. De 362 euro voor 2021 is verouderd, geeft onderzoeker Corine Hoeben van COELO bij navraag aan. Dit komt omdat COELO nu een andere manier van berekenen hanteert in verband met de heffing verbouwd. Zie de toelichting van Hoeben hieronder bij de reacties. We hebben het bericht daarom aangepast; het bedrag van 362 euro is komen te vervallen.
MEER INFORMATIE
COELO Atlas van de lokale lasten 2022
Online Lokale lasten calculator
H2O Actueel: verwachting van UvW voor 2022
H2O Actueel: lokale lasten in 2021