Waterschapsbelasting in 5 jaar met gemiddeld 41 procent gestegen

Huishoudens en boeren zijn dit jaar aanzienlijk meer kwijt aan waterschapsbelasting dan in 2024, volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De heffing neemt met gemiddeld ruim 8 procent toe. De waterschappen heffen nu 41 procent meer dan in 2020. In deze periode is de stijging het grootst bij Amstel, Gooi en Vecht en het kleinst bij Hunze en Aa’s.

De 21 waterschappen verwachten ongeveer 4,3 miljard euro te heffen volgens hun begrotingscijfers, blijkt uit het vandaag door het CBS gepubliceerde overzicht. Dat is ruim 300 miljoen euro meer dan in 2024. Het komt neer op een toename met ruim 8 procent. De inflatie was in februari 3,8 procent, vergeleken met dezelfde maand een jaar eerder.

Aanzienlijke toename bij watersysteemtaak én afvalwaterzuivering
Waterschappen hebben twee hoofdtaken: beheer van het oppervlaktewater (watersysteemtaak) en afvalwaterzuivering. Voor de watersysteemtaak – de bescherming tegen hoogwater en wateroverlast en de zorg voor voldoende water – gaat het om een bedrag van 2,3 miljard euro. Het betekent een toename met 9 procent ten opzichte van vorig jaar.

Voor de afvalwaterzuivering hebben waterschappen 2,0 miljard euro aan heffingen begroot, bijna 7 procent meer dan vorig jaar. Het betreft de zuivering- en verontreinigingsheffing. Huishoudens (een- en meerpersoonshuishoudens), boeren, natuurterreinbeheerders en bedrijven betalen waterschapsbelasting. Ook int een aantal waterschappen wegenheffing.

Het CBS heeft voor huishoudens en boerenbedrijven in beeld gebracht wat zij betalen. Daarbij zijn er grote verschillen tussen waterschappen (zie de tabel onderaan voor meerpersoonshuishoudens met een koopwoning).

Dit is sterk afhankelijk van het type gebied. Zo ligt het gebied van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier voor 80 procent onder zeeniveau en dat zorgt voor extra kosten voor waterveiligheid.

Huishoudens met koopwoning duurst uit bij Wetterskip
Huishoudens betalen het grootste deel. De waterschapsbelasting voor huishoudens met een koopwoning hangt af van de WOZ-waarde. Het CBS heeft de lokale heffingen geïnventariseerd op basis van de gemiddelde landelijke WOZ-waarde van 477.000 euro in 2025. Een aantal constateringen:

Een meerpersoonshuishouden met een koopwoning betaalt bij Wetterskip Fryslân het meest aan waterschapsheffing: 679 euro per jaar. Noorderzijlvest volgt op de voet met 676 euro, terwijl Scheldestromen met 578 euro op de derde plek komt. Bij De Dommel is zo’n huishouden met jaarlijks 370 euro flink goedkoper uit.
Voor een eenpersoonshuishouden met dezelfde koopwoning varieert de heffing tussen 474 euro (Wetterskip) en 206 euro per jaar (De Dommel).
De toename van de waterschapsheffingen wordt bepaald door zowel tariefontwikkelingen als de ontwikkeling van de WOZ-waarde. De afgelopen vijf jaar was er bij Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (waaronder Amsterdam grotendeels valt) sprake van een forse stijging: een meerpersoonshuishouden met een woning en een gemiddelde WOZ-waarde betaalt 78 procent meer waterschapsbelasting dan in 2020.
Bij waterschap Hunze en Aa’s is deze stijging het kleinst. Een meerpersoonshuishouden met koopwoning is hier 13 procent meer kwijt dan vijf jaar geleden.

Verschillen nog groter bij boeren
Na huishoudens betalen boeren het meeste waterschapsbelasting. De hoogte van de heffing is afhankelijk van de WOZ-waarde van de opstallen, het aantal vervuilingseenheden en het bezit van het aantal hectare grond.

De verschillen tussen waterschappen zijn bij boeren nog groter dan bij huishoudens. Een boerenbedrijf met opstallen ter waarde van 550 duizend euro met 50 hectare grond, dat wordt aangeslagen voor drie vervuilingseenheden, betaalt in 2025 in het gebied van het Waterschap Vallei en Veluwe 3.496 euro aan waterschapsheffing. Een vergelijkbaar bedrijf betaalt bij het Hoogheemraadschap van Delfland 10.378 euro. Dat is bijna drie keer zoveel.

Einde van prijsstijgingen nog niet zicht
Volgens Vincent Lokin, bestuurder van de Unie van Waterschappen, is het einde van de prijsstijgingen nog niet in zicht. In een artikel op de site van de NOS zegt hij hierover: “Onze taak wordt alleen maar groter, met name door klimaatverandering. We hebben te maken met weersextremen, zoals pieken in regenval, maar ook met lange periodes van droogte.”

Ook stijgen de kosten voor de zuivering van rioolwater. “Er zit steeds meer afval in het water.” Verder moeten veel zuiveringsinstallaties worden gerenoveerd.

Lokin komt nog met een reden voor het feit dat huishoudens met een koopwoning het meeste waterschapsbelasting betalen in het gebied van Wetterskip Fryslân. Dat heeft te maken met de bescherming tegen verzilting, wat vooral in dunbevolkte gebieden speelt. “Als je dan, zoals in Friesland, met relatief weinig mensen woont, worden de kosten per inwoner hoger.”

Bron CBS