Nederlanders zijn in 2023 een beduidend hoger bedrag kwijt aan hun waterschap. Een gezin met een eigen woning betaalt waarschijnlijk gemiddeld 30 euro meer dan dit jaar en een alleenstaande huurder zo’n 12 euro. Een belangrijke reden hiervoor zijn de fors gestegen energiekosten.
Dit blijkt uit de inventarisatie onder de 21 waterschappen die de Unie van Waterschappen (UvW) maakte, waarbij is gekeken naar de huidige tariefvoorstellen. De waterschapsbesturen nemen de komende weken een definitief besluit over de belastingtarieven voor volgend jaar. Rond 1 maart krijgen de meeste bewoners de belastingaanslag in de bus.
De waterschappen ontvangen in 2023 in totaal ongeveer 3,5 miljard euro aan belastingen. De gemiddelde waterschapsbelasting gaat omhoog voor alle categorieën (zie kader Rekenvoorbeelden). De stijging is groter dan in voorgaande jaren.
Energietarieven soms twee tot drie keer zo hoog
Net als iedere Nederlander kregen de waterschappen in 2022 te maken met flinke prijsstijgingen, zegt penningmeester Vincent Lokin van de Unie van Waterschappen. “Met name de sterk gestegen energiekosten hakken er bij veel waterschappen behoorlijk in. Bij sommige waterschappen zijn de belastingontvangsten dit jaar onvoldoende om alle kosten te dekken.”
Vincent Lokin
Een aantal waterschappen profiteert nog van een doorlopend contract met lage vaste prijzen voor energie, maar andere hebben een nieuw contract met veel hogere tarieven moeten afsluiten. “Er zijn waterschappen die twee en soms wel bijna drie keer zoveel gaan betalen voor de energie die zij inkopen”, aldus Lokin op de UvW-site.
Opnieuw toename van investeringen
De investeringen van waterschappen om hun taken goed uit te kunnen voeren, nemen eveneens toe als gevolg van onder andere de klimaatverandering. “Het werk van de waterschappen wordt steeds complexer door bijvoorbeeld extremer weer, de hogere eisen aan schoon en voldoende water en de zuivering van rioolwater. Ook volgend jaar speelt dit.”
De waterschappen houden volgens Lokin de kosten zo laag mogelijk door het werk slimmer en innovatiever te doen. Desondanks ontkomen de waterschappen niet aan een lastenverhoging. “Hoe vervelend dat voor onze inwoners en bedrijven ook is.”
De Unie-bestuurder plaatst de kanttekening dat het bedrag van de waterschapsbelastingen verschilt van waterschap tot waterschap. “Dit komt vooral doordat gebieden van elkaar verschillen. Factoren zoals laag of hoog gelegen in Nederland, stedelijk of landelijk gebied, de aanwezigheid van kwetsbare natuur en veel of weinig dijken bepalen de eisen aan het waterbeheer en daarmee de hoogte van de uitgaven.” Behalve de gebiedskenmerken spelen ook de keuzes van de algemene waterschapsbesturen een rol.
REKENVOORBEELDEN
Op basis van de huidige voorstellen voor de belastingtarieven komt de Unie van Waterschappen met deze rekenvoorbeelden van hoeveel huurders en huiseigenaren meer gaan betalen. Bij alle bedragen gaat het om een gemiddelde.
• alleenstaande huurder: van 156 (2022) naar 168 euro (2023).
• gezin met een eigen woning met een WOZ-waarde van 250.000 euro: van 353 euro naar 381 euro.
• gezin met een eigen woning met een WOZ-waarde van 325.000 euro: van 376 naar 405 euro.
• gezin met een eigen woning met een WOZ-waarde van 400.000 euro: van 398 naar 429 euro.
Het komt erop neer dat een alleenstaande huurder in 2023 gemiddeld circa 12 euro per jaar meer kwijt is aan het waterschap. Voor gezinnen met een eigen huis gaat het om gemiddeld 30 euro meer.
Aanvulling 14 november
Volgens Vereniging Eigen Huis is voor huiseigenaren de stijging van waterschapslasten waarschijnlijk nog hoger dan de Unie van Waterschappen vermeldt. Dat komt door de toename van de WOZ-waarde met gemiddeld zeker 17 procent in 2023. De vereniging geeft in een bericht deze toelichting: “De Unie van Waterschappen gaat in haar berekeningen - net zoals vorig jaar - uit van dezelfde WOZ-waarde van 250.000 euro. Door de sterke stijging van de huizenprijzen zou de waarde in 2023 eigenlijk 17 procent hoger moeten zijn. Wat de huiseigenaar daadwerkelijk betaalt, is afhankelijk van de WOZ-waarde van het eigen huis en de tarieven die het betreffende waterschap hanteert.”
BEKIJK OOK
Video UvW: Waarom betalen we eigenlijk waterschapsbelasting?
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water