secundair logo knw 1

De waterschappen willen zelf ook een rol spelen bij natuurherstel l Foto Unsplash/Ries Bosch

De uitspraak van de rechter vandaag in de zaak van Greenpeace tegen de Staat kan opnieuw leiden tot een impasse in het stikstofbeleid, zo vrezen de waterschappen. Ze zijn voorstander van een versnelling in natuurherstel, maar benadrukken ook dat vertraging van hun projecten daarop juist een averechts effect heeft.

Volgens de rechtbank in Den Haag handelt de Staat onrechtmatig door de verslechtering van de stikstofgevoelige natuur in Natura 2000-gebieden niet tijdig te stoppen en de eigen stikstofdoelen niet te halen. Daarmee stelt hij de milieuorganisatie Greenpeace, die de zaak had aangespannen, in het gelijk. 

De rechter eist dat de regering alsnog de doelen haalt die ze zelf voor 2030 heeft gesteld, op straffe van een – zeer uitzonderlijke – dwangsom van 10 miljoen euro. Daarbij moet voorrang worden gegeven aan de meest kwetsbare natuur, zoals de Omgevingswet ook voorschrijft. 

Die wettelijke stikstofdoelen zijn volgens de rechtbank 'een absolute ondergrens', waarvan niet zonder een dwingende reden kan worden afgeweken. De maatregelen die onder het vorige kabinet zijn vastgesteld, zijn echter 'ruim onvoldoende' om de doelen van 2025 en 20230 te halen. 

Ook in het huidige kabinet-Schoof heeft de rechtbank wat dat betreft weinig vertrouwen. Sterker nog: de stopzetting van het zogeheten transitiefonds van ruim 24 miljard euro (voor boeren die vrijwillig stoppen) is zelfs 'een stap terug', terwijl er juist extra maatregelen nodig zijn om de stikstofdoelen te halen.

Natuurherstel
In een eerste reactie zegt de Unie van Waterschappen te onderkennen dat een versnelling nodig is in natuurherstel. De waterschappen willen daar zelf ook een rol in spelen met bijvoorbeeld relatief eenvoudige waterbeheermaatregelen die snel effect hebben op het watervasthoudende vermogen van de bodem. 

Tegelijk vrezen ze voor een impasse, zoals in 2019 na de uitspraak van de Raad van State over de stikstofaanpak van het Rijk. Het is belangrijk dat de waterschappen hun werk aan sterke dijken, schoon en voldoende water te allen tijde kunnen voortzetten, benadrukken ze. 

"Veel van de projecten van de waterschappen dragen ook bij aan het verbeteren van de natuur en de waterkwaliteit. Vertraging van die projecten zal natuurherstel alleen maar verder op de lange baan schuiven."

Stikstofcommissie
Of dat nu het geval zal zijn, is volgens de Unie nog onduidelijk. Eerder trok ze die conclusie al wel naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State over intern salderen, wat niet meer mogelijk is zonder natuurvergunning. Daarop besloot het kabinet afgelopen vrijdag een ministeriële stikstofcommissie in te stellen, die moet voorkomen dat Nederland ‘vastloopt’ door stikstofbeperkingen.  

De waterschappen menen ook dat er verder moet worden gekeken dan alleen naar stikstofreductie. "Alternatieve teelten die bijvoorbeeld in de plaats van veehouderijen komen, kunnen namelijk een negatiever effect hebben op de waterkwaliteit", waarschuwen ze.

Greenpeace noemt de uitspraak van de rechtbank 'een belangrijke overwinning voor de natuur', de MOB van Johan Vollenbroek komt alvast met een handreiking aan het kabinet voor het oplossen van de crisis. LTO-voorzitter Ger Koopmans meent dat de huidige wet moet worden aangepast en roept de staat op om in hoger beroep te gaan. 

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.
  • Je reactie is nog niet geplaatst. We checken hem eerst.
    Gert Timmerman · 21 days ago
    Is het niet van-den-zotten-in-het-kwadraat dat de rechterlijke macht de overheid moet veroordelen tot het naleven van de door haar zelf gemaakte wetgeving?
  • Je reactie is nog niet geplaatst. We checken hem eerst.
    Hans Middendorp · 21 days ago
    "En zij vreesden met groote vreeze!"  staat er in de Bijbel. Wat een negatief stukje. De rechter heeft een dwangsom opgelegd voor 2030. Minister Wiersma heeft nog even de tijd om met een oplossing te komen.
(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Geachte mevr. Sien Kok,
alles is onlosmakelijk atomair verbonden binnen relativiteit van tijd/ruimte en eenheid geest stof, telen zonder chemie, inschakelen industrie en prive personen telt allemaal, maar denk ook even aan satellieten met hun negatieve effect op klimaat, 24/7. U geeft oude wetmatigheden een nieuw jasje. Succes, Jan Kalverdijk
Interessant. Hoe staat het met de PFAS-hoeveelheden die bij Chemelot in de Maas worden geloosd, wordt hier wel op gehandhaafd? 
Niet zo vreemd dat van die akker- en weidevogelsoorten de populaties teruglopen . Dat kan je zo hebben als je het vol zet met zonnepanelen en windturbines (birdblenders).
Dit heb ik ook nodig. Wij maken van slootmaaisel, een nieuw product, Wortelbeton, voor waterschap Rijnland. Artificiële Rietzudde, voor KRW- doelen. We hebben nog een toepassing van Wortelbeton en dat is veen maken. Daarmee werken we samen met gem Amsterdam en Waternet/AGV en VIP_NL. 
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
@Almer BolmanEens Almer, de laatste twee kalenderjaren waren uitzonderlijk, extreem nat. En enkele jaren daarvoor extreem droog. Het lijkt er echter op dat wateroverlast eerder een reden is om in actie te komen dan droogte. De flanken van de Veluwe (en de beken aldaar) reageren zeer snel op natte en droge perioden omdat -zoals je weet - de reservoircoëfficiënt daar gering is. Daarom is mijn plan om juist niet op de flanken - dat heeft geen zin - maar op de hoge delen (daar is de genoemde coëfficiënt groot en de grondwaterstand diep) de grondwateraanvulling te vergroten, ofwel door vermindering van de verdamping ofwel door gecontroleerde (!) infiltratie van perfect voorgezuiverd rivierwater. Het doel is te bereiken dat beken en sprengen weer hóger op het massief ontspringen en langer water voeren. Dat zal een enorme boost geven aan natuur en biodiversiteit. Het kwelwater naar de beken is overigens geen infiltratiewater, het is en blijft geïnfiltreerd regenwater. Als we in hoge delen van de Veluwe water infiltreren, kiest dat een diepe, uitermate lange, langzame weg naar de randen van de Veluwe waar het pas na eeuwen - misschien zelfs millennia - opkwelt.
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.