De aanhoudende regenval zorgt voor wateroverlast en vraagt een maximale inzet van de waterschappen om water af te voeren. Maar de overlast leert ook dat (nieuwe) waterbergingen en klimaatbuffers naar wens functioneren.
Natuurmonumenten stelt tevreden vast dat de zogeheten natuurlijke klimaatbuffers goed werken. De gebieden waar water zo lang mogelijk wordt vastgehouden, fungeren als natuurlijke sponzen of als overloopgebieden. De Leuvenumse Beek in Ermelo is zo’n klimaatbuffer en is deze dagen buiten haar oevers getreden. Flinke stukken bos staan onder water, precies zoals de bedoeling is bij hevige regenval. Het levert niet eerder geziene taferelen op:
“Het bos is nu een grote spons. Het vormt eigenlijk een tijdelijke watervoorraadkamer in de natuur. Het water zakt geleidelijk naar het grondwater”, zegt boswachter Remko van Rosmalen van Natuurmonumenten.
Vledder Aa
Ook andere klimaatbuffers als Vledder Aa en Onlanden houden water langer vast en remmen zo snelle afstroming van regenwater af, aldus de natuurorganisatie. “De weer vrij meanderende Vledder Aa in het Nationaal Park Drents-Friese Wold is goed gevuld. Het water krijgt volop de ruimte in het beekdal.”
Natuurgebied De Onlanden op de grens van Groningen en Drenthe is speciaal ingericht voor de berging van water. Deze klimaatbuffer zorgt er grotendeels voor dat de stad Groningen droge voeten houdt, stelt Natuurmonumenten. Maar er moet meer gebeuren. “Inmiddels is duidelijk dat dit niet genoeg is. Om nog ergere waterpieken op te kunnen vangen zal ook verder in het watersysteem van deze beekdalen water opgevangen moeten worden.”
Aa en Maas
Ook Aa en Maas stelt vast dat het ‘Dynamisch Beekdal’ bij Den Bosch, speciaal ingericht om extra water bij hevige regenval de ruimte te geven en op te vangen, goed functioneert. “We groeven de beekdalen uit en verlaagden de oevers zodat het water de ruimte krijgt. Zo voorkomen we wateroverlast in en rond Den Bosch. En het werkt.”
Waterschap Rijn en IJssel ziet hetzelfde bij de weer meanderende Buursebeek. De beek was in het verleden vooral ingericht op het snel afvoeren van water, maar kreeg weer een meanderende loop, met hoogwatergeulen en natuurlijke waterbergingen op het landgoed het Lankheet. In het stroomgebied van de beek viel 68 mm regen, waardoor de afvoer 18 keer groter was dan normaal. “Wij zijn zeer tevreden over de natuurlijke inrichting van het watersysteem en de werking ervan”, schrijft het waterschap.
Waterschap Noorderzijlvest zette de waterberging De Dijken-Bakkerom in Leek in. “Inmiddels is de berging met succes volgestroomd met rond 1 miljoen kuub water”, schrijft het waterschap. “Het water blijft hier nog een poosje totdat er meer ruimte in het watersysteem ontstaat om de grote hoeveelheid water af te voeren richting zee. Dat gebeurt naar verwachting begin volgende week.” Om het water uit het Dwarsdiep de berging in te laten stromen zijn maandag ‘de gloednieuwe compartimenteringsstuwen' in het Hoendiep en de Lettelberterbergboezem opengezet. De stuwen zijn inmiddels gesloten.
Vecht
Maar er waren ook kritieke situaties, met ondergelopen land en wegen. De afvoer van water werkte in tal van werkgebieden dan ook op volle toeren. Meerdere waterschappen stelden dijkbewaking in.
In de Vecht staat het water hoog, meldt Waterschap Drents Overijsselse Delta. “De Vecht is gestegen tot een waterstand die slechts één keer per 10 jaar voorkomt.” Naar verwachting bereikt de waterstand woensdag op donderdag de piek, aldus het waterschap, dat vanwege het hoge water twee keer per dag de dijk langs de Vecht inspecteert. Deze inspecteurs troffen op diverse locaties zandmeevoerende wellen aan. Het waterschap zet vrijwillige dijkwachters in om de dijken langs de Vecht intensiever te inspecteren.
KLIMAATBUFFERS
Sinds 2008 worden de klimaatbuffers in heel Nederland ontwikkeld door een coalitie van 8 natuurorganisaties. De buffers zijn integrale gebiedsprojecten waar natuurlijke processen de ruimte krijgen. Ze vervullen een rol bij het vasthouden en opvangen van water, het voorkomen van watertekorten, het temperen van hitte en het verminderen van kooldioxide in de atmosfeer, aldus de Coalitie Natuurlijke Klimaatbuffers (CNK).
