Het consortium WarmingUP, dat onder leiding staat van TNO, wil collectieve warmtesystemen ontwikkelen, die betaalbaar, duurzaam, betrouwbaar, praktisch uitvoerbaar en maatschappelijk aanvaardbaar zijn. STOWA participeert in het project en laat de effecten van aquathermie op het waterbeheer onderzoeken.
Aquathermie en geothermie zijn mogelijke alternatieven voor aardgas en zouden een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de energietransitie. Maar voordat deze verwarmingsvarianten grootschalig geïntroduceerd kunnen worden, zijn nog veel innovaties nodig. Het warmtecollectief WarmingUP, een consortium van energiebedrijven, netbeheerders, onderzoekersinstellingen en overheden, heeft de komende drie jaar de beschikking over 18,8 miljoen euro om 32 projecten rond aqua- en geothermie uit te voeren.
Van het gas af
“Het gaat dus om een groot programma, opgezet door TNO, dat wil onderzoeken hoe we in Nederland van het gas af kunnen komen”, vertelt Michelle Talsma, onderzoekscoördinator bij STOWA. Volgens Talsma bieden de projecten van WarmingUP de watersector de kans om praktijkgericht onderzoek te doen naar de mogelijkheden, en de effecten, van het winnen van warmte uit afvalwater en oppervlaktewater.
Wetenschappelijke basis
STOWA zal inzetten op het leggen van een wetenschappelijke basis onder de uitrol van aquathermie. “We hoeven niet op nul te beginnen. Er is al veel kennis en er wordt nu ook naar het buitenland gekeken om te onderzoeken hoe ze zaken daar aanpakken. Zo maken ze in Denemarken ook gebruik van aquathermie. Binnen WarmingUp zullen ook praktijktests en pilots worden gestart en de wens is om die te gaan monitoren”.
Vergunningsverlening
“Waterschappen zullen de komende jaren geconfronteerd worden met vergunningsaanvragen voor aquathermie”, stelt Talsma. Het werk binnen WarmingUp zal de de komende jaren erop gericht zijn een consensus te vinden over de criteria die voor de vergunningsverlening kunnen gelden. “Daartoe zullen we vooral bekijken welke invloed aquathermie heeft op de waterkwaliteit en de wettelijke plichten die waterschappen daarvoor hebben, vanuit de Kaderrichtlijn Water”.
Voor de vergunningsverlening is bijvoorbeeld het effect van aquathermie op waterzuiveringen belangrijk. Talsma: “Of grootschalige onttrekking van warmte uit het rioolwater een positief of negatief effect heeft op het zuiveringsproces bij waterzuiveringen, is nog niet precies bekend. Binnen het project WarmingUp krijgen we de kans om meer kennis op te doen en er hopelijk voor te zorgen dat de energietransitie een stapje dichterbij komt”.
MEER INFORMATIE
Grote juridische speelruimte bij aquathermie
Green Deal Aquathermie
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?