De Vlaamse regering gaat met een Blue Deal de droogte aanpakken. Hierin worden zeventig acties voor onder meer ontharding in steden en circulair watergebruik in landbouw en industrie gebundeld. In eerste instantie is 75 miljoen euro beschikbaar, in het najaar komt er extra geld bij.
Droogte is zo mogelijk een nog groter probleem bij onze zuiderburen dan hier te lande. Zo heeft België een ‘hoge waterstress’ volgens een internationale index. Vlaanderen doet het relatief nog slechter dan de twee andere gewesten. De Vlaamse regering wil nu met een Blue Deal de droogteproblemen aanpakken.
Zuhal Demir (foto: Paul van Welden / Wikimedia Commons)
Dat maakte Zuhal Demir, minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme, gisteren bekend. “Met deze Blue Deal slaat Vlaanderen resoluut de weg in van minder verharding, meer vernatting en natuur en maximaal circulair watergebruik.”
Taskforce op hoog niveau
In de Blue Deal worden zeventig acties gebundeld. De Vlaamse regering trekt hiervoor in eerste instantie 75 miljoen euro uit en besluit in het najaar hoeveel extra geld erbij komt. Om toe te zien op de uitvoering van de acties, wordt op hoog niveau een Taskforce Droogte ingesteld. Hierin zitten behalve ministers, provinciegouverneurs en bestuurders van partijen uit onder andere de watersector ook de bekende ‘waterprofessoren’ Marijke Huysmans (Vrije Universiteit België en KU Leuven) en Patrick Willems (KU Leuven).
Demir legt op de site van haar eigen partij Nieuw-Vlaamse Alliantie uit waarom voor deze aanpak is gekozen. “We zijn vastberaden Vlaanderen te vernatten en onze waterbevoorrading te verbeteren. Niet investeren in de strijd tegen droogte zou nefast (funest, red.) zijn voor de weerbaarheid van onze industrie en onze landbouw. Bovendien zijn onthardingsprojecten stuk voor stuk extra werk voor wegenwerkers en de bouwsector. De aanleg van natte natuur en grootschalige bufferbekkens zorgen dan weer voor behoorlijk wat werkgelegenheid voor grondwerkers. Bovendien is extra natte natuur vaak toeristisch ontsluitbaar, hetgeen ook indirect economische activiteiten met zich meebrengt.”
Reeks van maatregelen
In de Blue Deal wordt een reeks van maatregelen opgenomen. In vogelvlucht de belangrijkste plannen van de Vlaamse regering.
• Natte natuur.
De bedoeling is om moerassen, plassen, meren en natte graslanden te herstellen. Vlaanderen heeft in de laatste vijftig à zestig jaar ongeveer 75 procent van de natte natuur verloren.
• Waterbuffers.
Er wordt sterk ingezet op de aanleg van groot- en kleinschalige waterbuffers. De aanleg van grote waterbuffers levert de nodige reservecapaciteit uit. Ook krijgen waterlopen hun oude meanderende vorm terug. Kleine stuwen in afwateringsgrachten zorgen ervoor dat meer water in de grond infiltreert en zo het grondwater wordt aangevuld.
• Industrie en landbouw.
De Vlaamse regering ziet deze sectoren als een belangrijk onderdeel van de oplossing. Vanaf 2022 moeten bedrijven een wateraudit of -scan laten uitvoeren om in aanmerking te komen voor subsidies en vergunningen van de Vlaamse overheid. Voor grootverbruikers en bedrijven met een grote verharde oppervlakte wordt een waterscan verplicht.
• Lokale droogteplannen.
Met het initiatief Vlaanderen breekt uit worden goede onthardingsingrepen door lokale besturen gestimuleerd. Gemeenten komen vanaf 2024 alleen met een ambitieus hemelwater- en droogteplan nog in aanmerking voor watergerelateerde subsidies.
• Tegengaan van lekverliezen.
Het doel is dat tegen het eind van 2025 Vlaanderen tot de wereldtop behoort, als het gaat om waterleidingen zonder lekken. Dit betekent een score van minder dan 0,5 op de Infrastructure Leak Index. Er start daarom versneld een traject voor innovatie en realisatie bij waterbedrijven. Hun inspanningen om het doel te halen mogen niet leiden tot een hogere waterfactuur.
• Meldingsplicht.
Wie water uit een onbevaarbare waterloop wil halen, moet dat voortaan melden. De regering wil hiermee een beter zicht krijgen op de hoeveelheid water die door andere partijen wordt afgenomen.
• Waterbevoorrading.
De Vlaamse regering stelt een strategisch actieplan voor de waterbevoorrading op. Hierin staan investeringsprojecten van de drinkwatermaatschappijen in verband met de leveringszekerheid. Ook komt er in Vlaanderen een centrale regie voor drinkwatervoorziening.
MEER INFORMATIE
Toelichting door minister Demir op site N-VA
H2O-interview met professor Marijke Huysmans
H2O-bericht Vlaamse drinkwatervoorziening in mei
H2O-bericht met mening van Vlaamse experts