De grondwaterstanden in Vlaanderen stijgen zoals gebruikelijk is in deze tijd van het jaar, maar het herstel verloopt langzamer dan normaal. Dit komt door een relatief droge november. Op de meeste locaties zijn de peilen laag tot zeer laag, meldt de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).
De VMM brengt maandelijks de toestand van het watersysteem in Vlaanderen in beeld. De maand november was droger dan gemiddeld met vooral in het oosten van het gewest tamelijk weinig neerslag. Dat heeft zijn weerslag gehad op het watersysteem. Het herstel van de grondwaterstanden gaat vrij traag.
De freatische grondwaterstanden stijgen wel, maar de peilen zijn op 85 procent van de meetlocaties zeer laag (56 procent) of laag (29 procent) voor de tijd van het jaar. Ter vergelijking: begin augustus gold dit voor 95 procent van de peilen. Na een sterke vermindering van het aandeel zeer lage en lage relatieve grondwaterstanden vanaf eind september stagneerde het herstel. Sinds begin november is vooral het aandeel zeer lage grondwaterstanden zelfs opnieuw gestegen.
Volgens de VMM bevindt het freatische grondwater zich momenteel in een vergelijkbare maar iets ‘drogere’ toestand dan op hetzelfde tijdstip in 2019. Ook vorig jaar werd gekenmerkt door droogte. De VMM blikt nog een maand vooruit en verwacht dan op 9 procent (bij nat weer) tot 25 procent (bij droog weer) van de locaties zeer lage grondwaterstanden.
De Vlaamse Milieumaatschappij kijkt verder onder meer naar de debieten in de onbevaarbare waterlopen. Op 37 procent van de meetlocaties stroomt er op het moment erg weinig water door deze wateren; de debieten behoren hier bij de laagste 10 procent voor de tijd van het jaar. Dit geldt vooral in het oosten van Vlaanderen. Op nog eens 24 procent van de meetlocaties worden lage debieten waargenomen. Om de lage tot zeer lage debieten weg te werken, zijn langduriger neerslag en een stijging van de grondwaterstanden nodig.
Bron: Toestand van het watersysteem (december 2020), Vlaamse Milieumaatschappij
MEER INFORMATIE
Toelichting op huidige toestand door VMM
H2O-bericht: Blue Deal in Vlaanderen
H2O-interview: professor Marijke Huysmans (VUB)
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.